Kortedarmsyndroom: voeding aanpassen

In de dagen na een chirurgische verwijdering van een stuk darm kunnen patiënten niet normaal eten en hebben ze intraveneus toegediende vloeistoffen, zouten en voedingsstoffen nodig. De voeding wordt dan toegediend via een katheter die geplaatst wordt in de centrale grote bloedvaten van het lichaam.

Kortedarmsyndroom en parenterale voeding

Dat is wat men parenterale voeding of nutritie (PN) noemt. Deze kan gedeeltelijk zijn, aanvullend aan orale voeding, of totaal. In dat geval spreekt men van totale parenterale voeding of nutritie (TPN). Na verwijderen van delen van de dunne darm zal het resterende gedeelte darm zich langzaam gaan aanpassen om de taak van bijkomende absorptie over te nemen. Dit proces wordt adaptatie genoemd, en kan tot twee jaar na de heelkundige ingreep duren. De adaptatie bestaat uit het verlengen en verdikken van de villi (darmvlokken) om het absorberend oppervlak van de villi te vergroten en zo het verlies in de darm te compenseren. Deze aanpassing verloopt vollediger wanneer er nog een gedeelte van de dikke darm aanwezig is. Bij kinderen is de situatie ook nog anders omdat de darm tot op zekere leeftijd ook zal blijven meegroeien. Afhankelijk van de omvang van de darmverwijdering kunnen sommige patiënten in de weken na de operatie (bij kinderen soms al na enkele dagen) aangepaste orale voeding, via de mond, hervatten. Voor anderen kan de aanpassing enkele maanden duren. Zodra orale voeding (via de mond) weer mogelijk is, wordt door een team van diëtisten een aangepast en gepersonaliseerd dieet opgesteld om ondervoeding en uitdroging te voorkomen.

Algemene voedingsaanbevelingen

• Kies voor kleinere en frequentere maaltijden (5-7 per dag).
• Drink tussen de maaltijden door in plaats van bij de maaltijd.
• Eet eiwitrijk en calorierijk voedsel.
• Ga voor complexe koolhydraten zoals pasta, rijst, aardappelen, brood en granen.
• Beperk de consumptie van alcohol, frisdranken en cafeïne-houdende dranken.
• Overweeg om oxalaatrijk voedsel te beperken, enkel indien er nog dikke darm aanwezig is.
• Eet zoutrijk.
• Beperk de hoeveelheid vezels (bv. rauwe groenten, fruit, bruin brood).
• Drink niet té veel (dit kan bij sommige patiënten – vooral zij zonder dikke darm - de diarree verergeren en paradoxaal tot uitdroging leiden).
• Bij kinderen is de eerste keuze borstvoeding. Indien dit niet mogelijk is wordt meestal gekozen voor een doorgedreven hydrolysaat van melkvoeding (om allergie aan koemelkeiwitten te vermijden), of soms ook voor voeding op basis van aminozuren.

Bij sommige patiënten wordt er enterale voeding (EN) of sondevoeding toegediend via een maag- of darmsonde waarbij een aangepast vloeibaar mengsel wordt ingebracht om de patiënt te voeden.