Wondverzorging

---

NIEUWS

Gepubliceerd op 23/04/2023 à 22:20

Wondverzorging: hoe en waarom

Bij het sporten, in de keuken of waar dan ook, een ongeluk is snel gebeurd en dat geldt ook voor wonden. Een wonde kan onschuldig lijken, of niet, maar het is altijd belangrijk om snel en correct te reageren.

Een val, een snijwonde, een brandwonde of een beet, het kan iedereen overkomen. Om infecties van de wonde of erger te voorkomen, moet er snel en adequaat gereageerd worden. “Heel wat mensen gebruiken ‘grootmoeders remedies’ zoals bijvoorbeeld het aanbrengen van honing of melk op de wonde. Maar die middeltjes werken niet, integendeel, ze kunnen het optreden van infecties bevorderen. De 'grootmoeder weet het beter' middeltjes zijn niets anders dan tijdverspilling”, zo zegt dr. Thierry Van der Schueren, huisarts en algemeen secretaris bij de Société Scientifique de Médecine Générale (SSMG).

Hoe wonden verzorgen

Maak de wonde schoon. “Als je een wonde of schaafwonde hebt, moet je die eerst schoonmaken, vooral als ze vuil is. Dat kan het geval zijn bij een val van een fiets of een wonde bij het tuinieren (grond, stof, vuil). Aarzel niet om de wonde schoon te maken met water en zeep en het vuil dat eventueel in de wonde is achtergebleven te verwijderen. De wonde moet schoon zijn.”

Desinfecteer de wonde. “Daarna moet de wonde gedesinfecteerd worden", zegt dr. Van der Schueren. Er zijn veel soorten ontsmettingsmiddelen, het aanbod is heel divers: van oplossingen met alcohol van 70 graden (hoewel minder aan te raden voor kwetsbaar of gewond weefsel) tot middelen op basis van jodium, in waterige vorm of in gelvorm.

Dek de wonde af. “Ten slotte moet de wonde worden afgedekt om het risico op infectie en ongunstige evolutie te beperken.”

Diepe of bloederige wonden

Als de wonde groot is, of diep en/of hevig bloedt kunt u het best een arts raadplegen om uit te zoeken of de wonde niet nader moet worden onderzocht, en om zeker te zijn dat er geen sprake is van een doorgesneden bloedvat of pees, of als het bot zichtbaar is. “In die gevallen moet een zorgverstrekker de wonde onderzoeken en eventueel enkele hechtingen aanbrengen om een snellere genezing te bevorderen en het risico op infectie te verminderen. Het is beter dat de professional de persoon geruststelt over de wonde dan dat hij later geconfronteerd wordt met een patiënt die te lang thuis is gebleven met een gapende wonde, en die uiteindelijk, wanneer hij of zij twee of drie dagen later naar de dokter gaat, een wonde heeft die opnieuw geopend moet worden om goed behandeld te kunnen worden, wat het genezingsproces bemoeilijkt. Een grote wonde moet binnen de vier uur gehecht worden", aldus dr. Van der Schueren.

Wonden, enkele bijzondere gevallen

• Bijtwonden verdienen speciale aandacht omdat ze vatbaar zijn voor infecties en heel snel moeten worden gedesinfecteerd. Bij bijtwonden is een bezoek aan de arts noodzakelijk.
• Een ander speciaal geval is een brandwonde”. Vóór alles moet werk gemaakt worden van het ‘koelen’ van de wonde. Aangezien de huid een isolerend vermogen heeft, houdt ze ook warmte vast en zal de wonde uitbreiden. Daarom is het belangrijk de brandwonde onder een straal koud water te houden. Deskundigen raden de formule "20-20-20" aan: de brandwonde koelen met water van 20°C, gedurende 20 minuten, op 20 cm afstand van de waterbron.
• "Iedereen moet altijd ‘in orde zijn’ met tetanusvaccinatie, want alle huidwonden kunnen een bron van besmetting met tetanus zijn. Het vaccin mag niet langer dan tien jaar eerder toegediend worden om nog doeltreffend te zijn. Bent u niet of te lang geleden gevaccineerd, dan moet u uw arts raadplegen voor een boostervaccin om tetanusinfecties, die in België helaas nog altijd voorkomen, te vermijden.”

Wonden: wat moet er in de EHBO-doos?

• Een ontsmettingsmiddel. Vandaag zijn ontsmettingsmiddelen ook verkrijgbaar in handige monodosissen.
• Een paar kompressen, liefst steriel, om de wonde te bedekken. Ook kompressen zijn verkrijgbaar in individuele verpakkingen.
• Verband.
• Een ander klein stoffen verband dat blijft zitten zonder dat er klevers of pleisters aan te pas moeten komen. Bij bloedingen kan met dit type wondverband druk worden uitgeoefend op de wonde om het bloeden te stelpen.
• Dr. Van der Schueren waarschuwt: “Ernstigste verwondingen bij fracturen treden op bij sporten waarbij je met hoge snelheden beweegt, zoals skateboarden, skeeleren of fietsen. Om blessures te voorkomen, is het belangrijk ervoor te zorgen dat deze sporten worden beoefend met de aanbevolen bescherming: helm, kniebeschermers, enz.” Laten we niet vergeten dat preventie altijd beter is!

Caroline Vrancken