Diagnose

Keeluitstrijkje

Het uitstrijkje is het afnemen van cellen met een keelwisser (lijkt op een wattenstaafje) in de keel en de amandelen. Die afgenomen cellen worden naar een laboratorium gestuurd, waar ze in cultuur (kweek) worden gebracht en geanalyseerd. De resultaten worden meestal naar de arts gestuurd binnen de 48 tot 72 uur.

Strep-test

De strep-test is een onderzoek waarmee snel de streptokok van groep A (SGA) kan worden opgespoord. Er worden cellen afgenomen zoals bij een uitstrijkje, door met een keelwisser binnenin de keel of over de amandelen te gaan. De wisser wordt gedurende een minuut in contact gebracht met een product dat reageert als er SGA zijn. Een reactiebandje wordt dan in dat vocht gedrenkt. De resultaten zijn na ongeveer vijf minuten duidelijk. Indien de test positief is (rode streep en blauwe streep), kan het om SGA gaan. Deze test is sneller maar minder betrouwbaar dan de cultuur in het laboratorium.

Beperkingen van uitstrijkje en strep-test

Ongeveer 15% van de kinderen en 50% van de volwassenen zijn chronische dragers van SGA zonder enig symptoom en zonde risico op complicaties. Bij deze mensen zijn de afgenomen stalen positief, ook al is de angina viraal.

Bloedonderzoek

De hoeveelheid ASLO (antilichamen tegen streptolysines O) in het bloed is meestal groter als er een bacteriële besmetting is. Maar het verschil is pas in het bloed merkbaar een tot drie weken na het begin van de symptomen. Dit onderzoek is bovendien erg duur en wordt slechts in zeer zeldzame gevallen uitgevoerd.

Onderzoek keel en hals

De dokter ondervraagt eerst de patiënt over zijn symptomen. Daarna onderzoekt hij de keel met een lamp en een tongspatel. Dat is een klein staafje om de toegang tot de keel vrij te maken. Hij betast ook de lymfeklieren onder de kaak.

Hoe kan men een angina door SGA uitsluiten?

Met het klinisch onderzoek probeert de dokter vast te stellen of de bèta-hemolytische streptokok van groep A (SGA) de oorzaak is van de angina. Zo kan hij nagaan of het zin heeft antibiotica in te nemen.
De symptomen die pleiten voor een angina door SGA (criteria van Centor) zijn:

• geen hoest,
• een pijnlijke zwelling van de lymfeklieren onder de kaak (cervicale adenopathie),
• een witachtig beslag (exsudaat) op de amandelen,
• hoge koorts (meer dan 38,5°).

Twee andere elementen kunnen de diagnose verder richten:

• angina's door SGA zijn zeldzaam voor de leeftijd van 3 jaar en frequent tussen 5 en 10 jaar;
• ze komen meestal meer voor tussen het einde van de winter en het begin van de lente.

Geen zekerheid op basis van deze criteria

Deze kenmerken zijn echter onvoldoende om met zekerheid de diagnose te kunnen stellen van een angina met SGA. Bijkomende onderzoeken (streptest, keeluitstrijkje) zijn nodig om het vermoeden van de arts te bevestigen. In de dagelijkse praktijk wordt nochtans zelden beslist om al dan niet antibiotica voor te schrijven op basis van de resultaten van deze onderzoeken.