Angst voor het geïnjecteerde product

Angst voor lokale en algemene bijwerkingen

Eerst en vooral moet men het onderscheid maken tussen de reactie op het vaccin (de reactie van het immuunsysteem) en de mogelijke bijwerkingen. Voor heel wat vaccins zijn er geen of nauwelijks (ernstige) bijwerkingen. Nemen we bijvoorbeeld het adenovirusvaccin tegen COVID-19 zoals het AstraZeneca-vaccin, dan tellen we enkele gevallen van veneuze trombose op miljoenen vaccinaties.

De bijwerkingen kunnen diverse oorzaken hebben:

• De arm kan gezwollen zijn en pijn doen, want als je de deltaspier opspant, spreidt de arts tijdens het prikken die bijzonder gespannen spiervezels open. Dat is niet erg: de pijn en de zwelling verdwijnen na enkele dagen. Om dat effect te voorkomen, doe je er goed om je arm zoveel mogelijk te ontspannen tijdens de injectie.
• Een kleine bloeduitstorting en restpijn kunnen het gevolg zijn van de perforatie van een klein haarvaatje op een gevoelige vertakking. Dat is evenmin ernstig en in enkele dagen ben je weer opgeknapt.
• De derde oorzaak van pijn en oedeem in de arm is tot slot het gevolg van overgevoeligheid voor de adjuvans in bepaalde vaccins. Zo kunnen personen die allergisch zijn voor aluminiumzouten of eiwitproteïnen – vaak voorkomende adjuvantia – een plaatselijke allergische reactie krijgen. Om die plaatselijke reacties te voorkomen, doe je er goed aan om de vaccinerende arts op de hoogte te brengen van het feit dat je allergisch reageert.

Angst om de ziekte op te lopen

Een algemene reactie na de vaccinatie (koorts, spierpijn …) houdt geen verband met het vaccin op zich, maar wijst erop dat het immuunsysteem reageert en dat het antilichamen aanmaakt. Pas wanneer de reactie meer dan twee of drie dagen aanhoudt, moet je een arts raadplegen.

Is het goed of gevaarlijk voor mijn lichaam om gevaccineerd te worden?

Vaccin-sceptici zijn van mening dat vaccinatie gevaarlijk is, dat het immuunsysteem erna niet goed meer zal werken en dat het lichaam geen verweer meer biedt omdat het een vaccin gekregen heeft. Daar is helemaal niets van aan. Opdat het lichaam zich niet langer zou verweren tegen ziektekiemen moet men ‘kant-en-klare’ ziektekiemen injecteren, zogenaamde gammaglobuline. De injectie van gammaglobuline wordt echter alleen uitgevoerd in het geval van ernstige, potentieel dodelijke ziekten, waartegen de patiënt niet gevaccineerd werd en een hoog risico loopt om erdoor besmet te worden. Denk bijvoorbeeld aan hondsdolheid (door een beet van wilde dieren) of tetanus (door een besmette wonde). Maar die gammaglobulines verdwijnen snel uit het lichaam en zorgen niet voor immuniteit. Anderzijds stimuleert vaccinatie het lichaam om antilichamen aan te maken en zijn eigen immuniteit op te bouwen.