Leven met

Thuisverpleging

Verpleegkundigen kunnen de door de arts voorgeschreven geneesmiddelen toedienen, de patiënt met alzheimer wassen en verzorgen... Om thuisverpleging te kunnen krijgen, moet u een behandelingsvoorschrift vragen aan de huisarts of specialist. Uw ziekenfonds kan u de gegevens bezorgen van verpleegkundigen in uw buurt.

Coördinatiecentra

Deze coördinatiecentra bieden talrijke thuisdiensten aan, zoals familiehulp, maaltijden, kinesitherapie, telebewakingssystemen, ziekenoppassers... De mensen die voor deze diensten instaan, hebben een opleiding gevolgd over de ziekte van Alzheimer in het algemeen, en over de communicatie met verwarde patiënten in het bijzonder.
Deze diensten worden georganiseerd en gecoördineerd na akkoord tussen de aanvrager (de betrokken persoon, naasten, iemand uit de gezondheidssector...) en de vertegenwoordiger van het coördinatiecentrum. Dankzij het werk dat door deze diensten verricht wordt, kunnen talrijke verwarde personen of mensen die getroffen zijn door dementie, toch thuis verzorgd worden.
Voor informatie kunt u steeds terecht bij uw ziekenfonds.

Verhoogde terugbetaling van gezondheidskosten

Voor rechthebbenden op verhoogde terugbetaling - de voormalige uitgebreide WIGW-groep - waarvan personen die een gehandicaptenuitkering krijgen, automatisch deel uitmaken.

Sociale maximumfactuur

Geldt automatisch voor rechthebbenden op verhoogde terugbetaling. Wanneer het remgeld (de eigen bijdrage van de patiënt) een zeker plafond overschrijdt, neemt het ziekenfonds de kosten voor zijn rekening.

Uitkeringen voor chronische ziekte

Om die uitkeringen te kunnen krijgen, moet u eerst bij uw ziekenfonds nagaan of de patiënt als chronisch zieke kan worden erkend. Dat hangt af van een aantal criteria, waaronder de graad van handicap, het recht op pleegzorg met forfait B of C, en het bedrag van de remgelden die de voorbije twee jaar werden betaald. In geval van erkenning bedraagt de jaarlijkse forfaitaire uitkering euro 250. In sommige gevallen kan een tweede uitkering worden verkregen van hetzelfde bedrag.

Steun van de speciale fondsen van sommige ziekenfondsen

De mogelijkheden hangen af van het ziekenfonds in kwestie.

Opname in een instelling: een moeilijke beslissing

Als een patiënt met de ziekte van Alzheimer niet langer thuis kan blijven, moet een plaatsing in een instelling overwogen worden, niet alleen om veiligheidsredenen, maar ook voor de gezondheid van de mantelzorger. Deze beslissing kan een kritiek moment zijn, zowel voor de patiënt als voor zijn naasten, die vaak kampen met schuldgevoelens omdat ze niet langer voor hem hebben kunnen zorgen. Als de patiënt eenmaal geplaatst is, blijven de rol en de aanwezigheid van de familie echter essentieel, ongeacht het soort instelling.

Dagcentra

Dagcentra zijn aangepaste structuren voor de opvang van alzheimerpatiënten. Ze zijn bestemd voor patiënten met beginnende of matige alzheimer en zijn op weekdagen open tijdens de werkuren. De kostprijs varieert, maar bedraagt ongeveer euro 15 per dag.

Avond- en/of nachtopvangcentra

Deze centra werken volgens hetzelfde principe als de dagcentra. Ze houden dementiepatiënten bezig die 's nachts actief zijn, waardoor de naasten even kunnen uitblazen en wat kunnen slapen.
De best uitgebouwde formule is te vinden in Antwerpen. Meer dan vijftien verenigingen lanceerden samen het project Nachtzorg Antwerpen. Voor de lijst van de beschikbare nachtcentra, tel. 03/220.17.77.

Gespecialiseerde ziekenhuiscentra

Een persoon met dementie kan opgenomen worden in een psychogeriatrische kliniek, een gespecialiseerde eenheid van een psychiatrisch ziekenhuis of in een geriatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis. In principe gaat het om een tijdelijk verblijf om een grondige observatie uit te voeren, een diagnose te stellen en een behandeling uit te werken.

Opvanginstellingen

Het rusthuis moet gekozen worden op basis van de volgende criteria: in welke mate kan het specifieke zorg bieden aan alzheimerpatiënten, hen een valoriserende, 'normaliserende' en veilige omgeving bieden en hen blijven opvangen tot aan het einde van hun leven, ongeacht hoe hun ziekte evolueert.

Rust- en verzorgingstehuizen [RVT's]

Als de patiënt intensievere medische en verpleegzorg nodig heeft, moet hij opgenomen worden in een RVT, een rust- en verzorgingstehuis.
Om terecht te kunnen in een RVT, moet de patiënt voor zijn dagelijkse bezigheden afhankelijk zijn van de hulp van een derde. Sommige RVT's zijn gespecialiseerd in de opvang van demente bejaarden en beschikken daartoe over specifieke eenheden (leefruimten).

Om u te helpen kiezen

U kunt terecht bij vzw's die u advies geven bij de keuze van een rusthuis of een dagcentrum.
- In Vlaanderen:
Rusthuis-InfoFoon
Tel.: 078/15 25 25
Email: rusthuisinfofoon@vlaanderen.be
- In Brussel:
Infor-Homes
Tel.: 02/511 91 20
E-mail: inforhomes@misc.irisnet.be
Website: www.inforhomes-asbl.be
- In Wallonië:
Infor-Homes Wallonie
Tel.: 070/246.131
Website: www.inforhomeswallonie.be

Evaluatie van de handicap

Alzheimerpatiënten van wie de handicap erkend is, kunnen in aanmerking komen voor een aantal financiële en sociale hulpmaatregelen, afhankelijk van een hele reeks criteria, zoals leeftijd, inkomen en autonomiegraad.
U moet zich in de eerste plaats richten tot de sociale dienst van uw gemeente. U zult papieren krijgen om de handicap te evalueren, die u moet laten invullen door de behandelende arts. Vervolgens stuurt de sociale dienst ze door naar de bevoegde dienst van de FOD (Federale Overheidsdienst) Sociale Zekerheid, waar de patiënt wordt opgeroepen voor een medisch onderzoek.

Als de handicap erkend wordt vóór 65 jaar

• De inkomensvervangende tegemoetkoming
  Deze uitkering wordt toegekend aan gehandicapten die hun beroepsactiviteiten moeten stopzetten. Ze krijgen dan een vervangingsinkomen, afhankelijk van hun statuut (loontrekkende, uitzendkracht, zelfstandige, ambtenaar).
• De integratietegemoetkoming
  Deze uitkering wordt toegekend aan gehandicapten die door hun verminderde zelfredzaamheid extra kosten moeten dragen om zich te integreren in de samenleving. Een vervangingsuitkering en een integratie-uitkering zijn cumuleerbaar.
• Sociale voordelen
  Onder bepaalde voorwaarden kunnen er bijkomende vrijstellingen van inkomstenbelasting of vermindering van onroerende voorheffing toegestaan worden.

Als de handicap erkend wordt na 65 jaar

De tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB) wordt toegekend wegens verminderde of beperkte zelfredzaamheid. Om die verschillende soorten uitkeringen te kunnen krijgen, moeten diverse voorwaarden vervuld zijn. De twee belangrijkste zijn: een bepaalde inkomensgrens niet overschrijden en een zekere graad van hulpbehoevendheid hebben bereikt (spelen daarbij een rol: de mogelijkheid om zich te verplaatsen, om zijn voeding te nuttigen of te bereiden, om voor zijn persoonlijke hygiëne in te staan en zich te kleden, om de woning te onderhouden, om te leven zonder toezicht, en de mogelijkheid tot sociaal contact).

Bijkomende inlichtingen

FOD Sociale Zekerheid, Directie-generaal Personen met een handicap
Tel.: 0800/987.99
Internet: http://handicap.fgov.be

Sociaal telefoontarief

Geldt voor rechthebbenden op verhoogde terugbetaling met een handicap van 9 punten (66%). De korting hangt af van het inkomensplafond en van de gezinssamenstelling van de patiënt.
Tot wie moet u zich richten? Tot uw telefoonoperator.
Meer info is ook beschikbaar op de website van het Belgisch Instituut voor postdiensten en communicatie (http://www.ibpt.be/nl/consumenten/telefoon/sociale-aspecten).

Sociaal elektriciteits- en gastarief

Geldt voor personen die een handicap hebben van 60% en een gehandicaptenuitkering krijgen.
Tot wie moet u zich richten? Tot de lokale elektriciteits- en gasmaatschappijen.

Vrijstelling van het kijk- en luistergeld

Geldt voor personen die een handicap hebben van 80% (11 punten) en hun woning niet kunnen verlaten zonder hulp van derden.
Tot wie moet u zich richten? Tot de dienst kijk- en luistergeld van uw Gewest.

Korting op het openbaar vervoer

Rechthebbenden op verhoogde terugbetaling krijgen korting op trein, tram en bus, en een gratis begeleiderskaart op het openbaar vervoer.
Tot wie moet u zich richten? Kantoren van De Lijn, de TEC, de MIVB en alle stations.

De bijkomende vrijstelling van inkomstenbelasting geldt voor personen die vóór hun 65 jaar erkend zijn als gehandicapten.
De vermindering van onroerende voorheffing geldt voor personen die vóór hun 65 jaar erkend zijn als gehandicapten.
Bij definitieve plaatsing van de Alzheimerpatiënt in een instelling: belastingaftrek voor het familielid of de partner die met eigen middelen de kosten betaalt die hoger liggen dan het pensioen van de patiënt.

Inlichtingen

FOD Financiën
North Galaxy
Koning Albert II- laan 33 bus 25
1030 Brussel
Tel.: 0257/257 57

Meer en meer moeilijkheden in het dagelijkse leven

De verschillende symptomen hinderen de alzheimerpatiënt steeds meer in zijn dagdagelijkse activiteiten. Huishouden, administratie, lichaamsverzorging, boodschappen: voortaan moet de partner die schijnbaar eenvoudige taken volledig of gedeeltelijk op zich nemen.
Door zijn cognitieve achteruitgang wordt de patiënt afhankelijker van zijn omgeving, die het op haar beurt steeds moeilijker krijgt.

Een soms zware opdracht

De meeste alzheimerpatiënten blijven thuis wonen en worden dus opgevangen door hun familie. Dag in dag uit moeten samenleven met een persoon met dementie is echter niet gemakkelijk en vergt van de omgeving (vaak de partner of een kind) het nodige aanpassingsvermogen. Het geleidelijke autonomieverlies van de patiënt, zijn gedragsstoornissen, zijn toenemende communicatieproblemen, zijn permanente behoefte aan aandacht, veiligheid en zorg: het is een zware opdracht voor wie hem gedurende zijn ziekte begeleidt.

De moed niet verliezen

Daardoor kan de mantelzorger of de verzorgende ontmoedigd of zelfs uitgeput raken. Hij heeft immers weinig of geen tijd meer voor zichzelf (waardoor hij zich gefrustreerd en geïsoleerd voelt), ziet zijn relatie met zijn geliefde veranderen (andere rol en ander levensperspectief) en moet ongewone fysieke arbeid verrichten. Bovendien wordt hij opgezadeld met een grote financiële last en een zware juridische verantwoordelijkheid.