Alzheimer en depressie: twee ziekten die vaak samenhangen

Depressie kan op verschillende manieren tot uiting komen bij de ziekte van Alzheimer. Ze kan de ziekte ?mimeren?, maar er ook mee samengaan. In beide gevallen is een nauwkeurige diagnose vereist.

Dementie niet verwarren met depressie

Depressie bij bejaarden is soms een echte medische valstrik. Terwijl depressie zich bij jongeren uit in droefheid en lijden die zich vaak openlijk manifesteren, is depressie bij bejaarden soms sluipender en kan ze symptomen veroorzaken die doen denken aan die van alzheimer. Uiteraard verdwijnen de depressiesymptomen na een aangepaste behandeling, in tegenstelling tot de alzheimersymptomen.

Een depressie met apathie en intellectuele stoornissen

Depressie bij bejaarden kan zich effectief uiten door in zichzelf gekeerd zijn (apathie) en geen contact meer hebben met familie en vrienden. Sommige patiënten verliezen alle interesse voor de buitenwereld, met als gevolg: desoriëntatie, verstoord kortetermijngeheugen, concentratieproblemen, … Stuk voor stuk symptomen die ook kunnen voorkomen bij de ziekte van Alzheimer. Depressie bij bejaarden is vaak het gevolg van een trauma, meestal het overlijden van de partner. Vandaar dat het belangrijk is om gebrek aan energie en verlies van vitaliteit bij bejaarden niet te minimaliseren. Achter deze klachten kan immers een depressie schuilgaan.

Katrien en haar moeder

"Mijn moeder kon uitstekend koken”, aldus de 49-jarige Katrien. “Ze deed niets liever dan mijn kinderen, mijn man en mezelf lekkers voorschotelen. Na de plotselinge dood van mijn vader had ze het enkele weken heel moeilijk. Nadien hadden we de indruk dat ze er weer bovenop kwam: ze weende niet meer en klaagde ook niet langer, maar … ze was al haar energie kwijt. Ze wilde niet meer bij ons komen en zei dat ze te vermoeid was. Ze las niet langer de krant en keek geen tv meer. Ze vergiste zich in haar afspraken en sloeg datums dooreen. Deze complete apathie deed bij de huisarts een belletje rinkelen. In samenspraak met de neuroloog startte hij een behandeling met antidepressiva, waardoor ze er na enkele weken stilaan weer bovenop kwam. Ze heeft nu weer energie, ook al heeft het wegvallen van mijn vader een blijvende wonde geslagen.”

Een proefbehandeling

Wanneer de arts vermoedt dat de intellectuele problemen van een patiënt te wijten kunnen zijn aan een depressie, beschikt hij over een oplossing: een behandeling met antidepressiva uitproberen. Maar opgelet: die heeft pas na minstens drie weken effect. Is dat inderdaad het geval, dan kan de bejaarde echt al zijn mentale vermogens terugkrijgen. Depressie is namelijk één van de zogenaamde reversibele, behandelbare oorzaken van dementie.

Depressieve alzheimerpatiënten

Uiteraard kan iemand tegelijk alzheimer en een depressie hebben. De prevalentie van depressie bij alzheimerpatiënten ligt zelfs bijzonder hoog: 20 tot 25 %. Met dat verschil dat die depressie ingrijpender gevolgen heeft dan bij de rest van de populatie. Het samengaan van een depressie en de ziekte van Alzheimer kan immers de gedragsstoornissen verergeren en de dagdagelijkse activiteiten doen verminderen, waardoor de kans op een opname toeneemt. Niet al die depressies worden echter opgespoord, ver vandaar. Toch blijkt uit wetenschappelijke studies dat de behandeling van een depressie als bijkomende aandoening bij alzheimer weliswaar geen genezing brengt, maar toch de gedragsstoornissen soms aanzienlijk verbetert, waardoor de patiënt heropleeft en weer initiatieven begint te nemen.

Depressie is dan ook een echte ziekte die als zodanig behandeld moet worden, ongeacht de situatie. Aarzel niet erover te praten met uw arts.

Deel en print dit artikel