Alzheimer

NIEUWS

Gepubliceerd op 07/07/2011 à 10:28

Alzheimer en erfelijkheid

Erfelijkheid lijkt een rol te spelen in de kans dat iemand de ziekte van Alzheimer krijgt. Loopt u risico op ontwikkeling van dementie als iemand uit uw familie de ziekte heeft?

Het meedelen van de diagnose van de ziekte van Alzheimer is vaak een schok voor de patiënt, maar ook voor zijn omgeving – vooral omdat deze ziekte bitter weinig bekend is bij het grote publiek. Het ontstellende nieuws roept vaak heel veel vragen op: "Wat zijn de symptomen?", "Valt het te genezen?" of de vreselijke – maar heel vanzelfsprekende – vraag: "Loop ik ook kans om de ziekte van Alzheimer te krijgen?".

Ziekte van Alzheimer: de oorzaken zijn weinig bekend

Over de oorzaken van de ziekte van Alzheimer is nog altijd weinig bekend. Diverse factoren lijken een rol te spelen bij het ontstaan van de ziekte. Het gaat onder meer over leeftijd, bepaalde leefgewoonten – zoals te weinig lichaamsbeweging – en iemands genetische bagage. Om de impact van dit laatste criterium goed te begrijpen moeten we onderscheid maken tussen de erfelijke en de sporadische vorm van de ziekte van Alzheimer.

Erfelijkheid in 2% van de gevallen

In de erfelijke vorm – ook wel familiale vorm genoemd - volstaan de genetische mutaties alleen bijna om de ziekte te veroorzaken. De patiënt heeft dan 50% kans om het gen – en dus de ziekte – door te geven aan zijn nakomelingen. Deze vorm is wel erg zeldzaam. Ze komt maar bij 2% van alle patiënten voor. Een ander kenmerk van de familiale vorm is dat de ziekte zich al erg vroeg manifesteert, soms al rond 30 of 40 jaar.

Genetische voorbestemdheid

In de andere en meest courante vorm van de ziekte van Alzheimer – bij 98% van de zieken – bestaat een genetische vatbaarheid of voorbestemdheid. Het gaat dan niet om één of twee genen die het optreden van de ziekte bepalen, maar om een geheel van kleine erfelijke trekken die het proces in de hand werken. In totaal zouden 150 genen de kwetsbaarheid van de neuronen vergroten en het vroegtijdig afsterven ervan veroorzaken dat in het kader van de ziekte van Alzheimer voorkomt (1).

Wat is het risico?

Het is moeilijk om het risico op dementie dat aan deze vatbaarheid gelieerd is in cijfers uit te drukken. Bovendien spelen nog andere factoren mee, zoals de leeftijd. Specialisten nemen aan dat de aanwezigheid van de ziekte van Alzheimer bij een van de ouders het risico lichtjes vergroot dat iemand de ziekte ontwikkelt. Maar uw lot is verre van bezegeld. U hoeft dus niet naar leerling-tovenaren te trekken om te proberen te achterhalen of u de ziekte van Alzheimer zal krijgen.

(1) Takeda M et al. Apolipoprotein E and central nervous system disorders: reviews of clinical findings. Psychiatry Clin Neurosci. 2010 Dec;64(6):592-607.