Alzheimer en sport: goed over de hele lijn

Alzheimer betekent daarom nog niet stil blijven zitten. Integendeel, sport verbetert de levenskwaliteit van de patiënt.

Een aantal studies heeft enkele jaren geleden naar voren geschoven dat sportbeoefening het ontstaan van de ziekte van Alzheimer kon vertragen of beperken. De conclusies van deze studies zijn weliswaar bemoedigend maar wetenschappelijke en medische kringen zijn het niet eenstemmig eens. "Het preventieve effect van sport werd nooit echt bevestigd", stelt dr. Kurt Segers, arts aan het UVC Brugmann te Brussel en gespecialiseerd in neurofysiologie en neuropsychologie. De ziekte van Alzheimer lijkt minder voor te komen bij sporters dan bij andere bevolkingsgroepen, maar dit is volgens hem veeleer te verklaren door "een goede algemene leefhygiëne".

Positief effect op de motoriek

De gunstige weerslag van lichaamsbeweging op de levenskwaliteit van de patiënten staat daarentegen als een paal boven water. "De gevolgen uiten zich niet noodzakelijk op cognitief vlak, maar sportbeoefening verbetert de autonomie van de patiënten in hun dagelijks leven. Ze kunnen zich gemakkelijker verplaatsen, aankleden, enz.", onderstreept Kurt Segers. De patiënten die regelmatig aan sport doen zijn gewend hun ledematen te bewegen en zullen een zekere algemene motoriek behouden of zelfs ontwikkelen.

"Bewegen in groep kan tevens een gunstige invloed hebben op het gemoed van de patiënt, die met plezier een activiteit zal verrichten als hij die prettig vindt." Een goed humeur zal beslist de naleving van de behandeling en de aanvaarding van de ziekte in de hand werken. Ook het risico van depressie, waaraan alzheimerpatiënten vaak ten prooi vallen, is kleiner.

Sport om beter te slapen

Ander gunstig effect: "Lichaamsbeweging heeft vermoedelijk een regelende werking op de slaap", aldus Kurt Segers. Volgens de specialist heeft sport invloed op het tijdsbesef van de patiënt. "Door in de openlucht te bewegen heeft hij een beter besef van de dag-nachtcyclus en van de opeenvolgende seizoenen. Dit bevordert zijn tijdsoriëntatie", merkt de specialist op.

Des te beter als de patiënt bij de sportbeoefening door een ergo- of kinesitherapeut begeleid wordt. Zo niet moet hij zeker geen abonnement voor de sportclub om de hoek nemen: wandelen volstaat ruimschoots. "Patiënten met de ziekte van Alzheimer dwalen vaak rond", legt dr. Kurt Segers uit. "Laten we dit benutten. Sommige instellingen zijn geneigd dit gedrag te onderdrukken. Ten onrechte. Voor zover de wandeling in een besloten en veilige omgeving plaatsvindt, is er geen probleem."

Eenvoudig en doeltreffend: wandelen

Wanneer de patiënt niet in een instelling is opgenomen, mag de helper niet aarzelen om met hem te gaan wandelen. "Ik volg een patiënte die elke dag uren met haar man gaat wandelen. Ze is in fysieke topvorm", vertelt dr. Kurt Segers.

Zoals voor alle mensen komt sport dus ook de gezondheid van alzheimerpatiënten ten goede. Niet alleen hun motoriek maar ook hun gemoed zou erdoor verbeteren. En de ziekte zal gemakkelijker te dragen zijn dan als ze op een stoel zitten of de hele dag tussen vier muren opgesloten blijven.

Jonathan Barbier

Deel en print dit artikel