Alzheimer

---

NIEUWS

Gepubliceerd op 23/02/2011 à 23:08

De Cantous: een aanpak op mensenmaat voor alzheimerpatiënten

Rusthuizen leveren onberispelijk werk als het om de medische behandeling van alzheimerpatiënten gaat. Toch vindt de Belgische CantousVereniging dat gedesoriënteerde bejaarden een menselijker aanpak verdienen. Robert Devilers, secretaris van de vereniging, legt ons uit in welk opzicht zijn project verschilt van de traditionele structuren.

Allereerst dit: "Cantou" is een Provençaals woord dat "haard" betekent. Een rechtstreekse verwijzing naar het warme, gezellige familieleven, gekenmerkt door goede communicatie en wederzijds begrip.In de sector van de rusthuizen staat de "Cantou" voor een eenheid met 15 bewoners die hun een maximale zelfstandigheid en verantwoordelijkheid biedt. De eerste - nog experimentele - Cantou in België dateert van eind jaren 80, maar pas in 1997 werd de eerste module geopend in het rusthuis van Mariemont (Henegouwen). Vandaag zijn er een veertigtal Cantous in het Waalse Gewest en liggen er projecten op tafel in Brussel en Vlaanderen.Robert Devilers, secretaris van de Belgische CantousVereniging, licht de vijf basiskenmerken van een Cantou toe: 

Kenmerk nr. 1: Geen louter medische benadering

Dat betekent niet dat de patiënten geen medische zorg krijgen. Gedesoriënteerde personen hebben echter ook een veilige omgeving nodig, een familiale cocon. Vandaar het concept van de Cantous: eenheden met een vijftiental personen die inzake desoriëntatie een zo homogeen mogelijk profiel vertonen. Binnen eenzelfde instelling kunnen er verschillende van dergelijke gemeenschapskernen opgericht worden. Zo telt het verzorgingstehuis Mariemont Village in Morlanwelz er negen; binnenkort zouden dat er zelfs vijftien worden. 

Kenmerk nr. 2: Design en architectuur

Voor Robert Devilers is de klassieke ziekenhuisstructuur niet geschikt voor de opvang van alzheimerpatiënten. "Zet een bejaarde op de gang en hij of zij begint rond te dolen en raakt het noorden kwijt. We hebben op basis van Amerikaanse studies locaties ontworpen die beter afgestemd zijn op hun specifieke behoeften." De vijftien patiëntenkamers zijn bij voorkeur gegroepeerd rond een kleurrijke leefruimte waar veel licht binnenkomt - altijd met uitzicht op de tuin - en die over een open keuken beschikt. Een dergelijke inrichting verhoogt het comfort, werkt stimulerend voor de bejaarden en vergemakkelijkt ook het toezicht voor het verplegend personeel. Kortom, de ellenlange gangen moeten plaatsruimen voor een "veilig nest".Als er geen nieuwbouw mogelijk is, moet ernaar gestreefd worden om het Cantous-concept te verzoenen met de mogelijkheden ter plaatse en met het beschikbare budget. Een studiebureau dat verbonden is met de Belgische CantousVereniging heeft zich gespecialiseerd in dat soort opdrachten. 

Kenmerk nr. 3: Een rustiger leefritme

In de traditionele rusthuizen staat de zorgkwaliteit centraal, en dat is uiteraard van essentieel belang. Ook de Cantous proberen de nadruk te leggen op de kwaliteit van de voeding of de animatie bijvoorbeeld, stuk voor stuk manieren om de levenskwaliteit te verbeteren. De verpleegkundigen dragen geen witte jas. Natuurlijk streven ze een zekere structuur na, maar tegelijk kunnen ze de gasten ook meer vrijheid laten. Aangezien de maaltijden gezamenlijk bereid worden, zijn de uren minder strikt dan bij een centrale keuken. "We hebben vastgesteld dat dankzij dit rustiger ritme gewichtsverlies - één van de grote plagen bij gedesoriënteerde personen - minder voorkomt", aldus nog Robert Devilers. 

Kenmerk nr. 4: Betrokkenheid van de familie

In de Cantous maakt de familie deel uit van de leefgemeenschap. Ze mag op bezoek komen zo veel ze wil en heeft ook inspraak via de Raad van de Cantou. Doordat de familieleden actief betrokken worden, voelen ze zich vaak minder schuldig over hun beslissing tot opname. Sommige families zijn zo sterk geëngageerd dat ze blijven terugkomen naar de Cantou, ook als de patiënt in kwestie overleden is. 

Kenmerk nr. 5: Het personeel

Het personeel dat in de Cantous werkt, moet stabiel, polyvalent en multidisciplinair zijn. De verpleegkundigen zijn stuk voor stuk referentiepersonen; het is dus uitgesloten dat ze voortdurend verhuizen van de ene dienst naar de andere. Ze moeten ook de rol vervullen van begeleiders en "huisbewaarders". Momenteel zijn er onderhandelingen aan de gang met de overheid, om de begeleidingsnormen binnen de Cantous te herzien, zodat er meer kinesitherapeuten, ergotherapeuten, begeleiders, animators, … kunnen worden aangeworven. In afwachting probeert de Belgische CantousVereniging het verplegend personeel op te leiden voor andere taken dan de traditionele verpleegzorg. 

Een vergelijkbaar medisch parkoers

De patiënt betaalt hier evenveel als in de traditionele rusthuizen. Robert Devilers heeft vastgesteld dat "de medische evolutie van de patiënten vergelijkbaar is met die van rusthuisbewoners. Dat bewijst dat de kwaliteit van de zorg goed is. De meerwaarde van ons concept zit in de verbeterde levenskwaliteit. Het is namelijk gebleken dat onze patiënten minder geneesmiddelen nemen dan in de rusthuizen, vooral dan minder neuroleptica. Het gemeenschapsleven in een Cantou remt de sociale regressie van alzheimerpatiënten af, zoveel is duidelijk."  http://www.cantous.be/