Gepubliceerd op 23/02/2011 à 23:10
Alzheimerpatiënten kunnen zich tot aan een vrij geavanceerd ziektestadium blijven wassen, aankleden en hun tanden poetsen. Zodra ze die capaciteiten beginnen te verliezen, kan een gewone aansporing al voldoende zijn om die zo belangrijke hygiënereflex weer op gang te brengen.
Alzheimerpatiënten beginnen geleidelijk hun toilet en lichaamshygiëne te verwaarlozen, net als andere dagdagelijkse handelingen. De "netheidsreflex" gaat meestal pas in een laattijdig stadium verloren. Toch komt er vroeg of laat een fase waarin de patiënt zich vergeet te wassen - gedeeltelijk of volledig - , of niet langer schone kleren aantrekt. "Geleidelijk verliest hij elk besef van hygiëne en het belang ervan. Ook zijn fatsoensbegrip - publiek of privé - vermindert, net als het zelfbewustzijn", aldus dokter Philippe Desfontaines, neuroloog en hoofd van de Clinique de la Mémoire (Geheugenkliniek) - Maison Alzheimer van het Centre Hospitalier Chrétien de Liège (CHC).
Een goede lichaamsverzorging is echter essentieel voor alzheimerpatiënten. In de eerste plaats voor hun zelfwaardegevoel en ten aanzien van hun omgeving. In de tweede plaats om hun lichamelijk comfort te behouden. "Een goede hygiëne vermijdt huidproblemen, die ongemak en dus nervositeit kunnen veroorzaken bij de patiënt", vervolgt Philippe Desfontaines. En aangezien personen met alzheimer meestal maar weinig klagen over hun lichamelijke problemen, is het belangrijk om dergelijke symptomen te voorkomen.
Wanneer zorgverleners vaststellen dat de patiënt vergeet om de badkamer op te zoeken, is het zinloos om te forceren. Philippe Desfontaines: "Dergelijke automatismen zijn diepgeworteld, dus komt het er gewoon op aan ze te heractiveren. Een gewone aansporing volstaat, zoals de patiënt naar de badkamer brengen of hem het nodige materiaal geven, zoals een washandje of zeep". Een dergelijke aanpak is des te belangrijker omdat patiënten uiteraard liever zelfredzaam blijven als het op intieme hygiëne aankomt.
In een nog verder gevorderd ziektestadium moet de zorgverlener echter actiever meehelpen bij de lichaamsverzorging. Hij moet ook extra letten op incontinentieproblemen, want alzheimerpatiënten beseffen vaak niet dat ze hun kleren bevuild hebben en dat ze zich moeten verschonen.
Ook hier is een rustige, zachte aanpak geboden. "Dat vermijdt paniek, die kan ontstaan als de patiënt zich verplicht voelt om een taak uit te voeren waarvan hij niet langer de zin inziet", besluit de neuroloog.
Tot slot verdient ook mond- en tandverzorging extra aandacht. Regelmatig de tanden poetsen is bijzonder belangrijk, want een slechte hygiëne kan algauw tandpijn en kauwproblemen veroorzaken.
Begeleiding bij lichaamshygiëne is hoe dan ook geen overbodige luxe. Door zich goed te blijven verzorgen, worden alzheimerpatiënten gestimuleerd om zich langer bewust te blijven van hun eigen lichaam en hun imago. Bovendien ervaren ze op die manier hun ziekte minder als een lichamelijke beproeving.
Jonathan Barbier
Deel en print dit artikel
Eén van de belangrijkste fases in de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen is de wetenschappelijk test van hun effecten. Voor die klinische studie doet de farmaceutische...
"Tijdens een sessie waarbij de deelnemers elk om beurt een bal moesten werpen, merkte ik dat Lea in gedachten verzonken was. Ik sprak haar aan en kreeg als antwoord: 'Lea...
Momenteel wordt alzheimer pas gediagnosticeerd als de klinische symptomen van de ziekte duidelijk herkenbaar zijn. Doorgaans kampt de patiënt al jarenlang met dementiev...
In Vlaanderen alleen zouden naar schatting 100.000 mensen lijden aan een vorm van dementie. Als gevolg van de vergrijzing, jaarlijks komen er 10.000 dementerenden bij, zo...
De test kan een verdere doorbraak betekenen in het vroeger opsporen van alzheimer, de meest voorkomende vorm van dementie. Onlangs werd al een geneesmiddel gevonden dat d...
Lees verderTussen 2004 en 2019 klom dementie geleidelijk aan op tot de belangrijkste doodsoorzaak in België. Dat blijkt uit nieuwe analyses van gezondheidsinstituut Sciensano. De op...
Lees verderPierre Missotten, onderzoeker ouderdomspsychologie aan de ULg
Paco Roca, auteur en tekenaar van de strip ‘Rimpels’
François Van de Weyer, voorzitter familiegroep Vlaamse Alzheimer Liga, regio Deinze
Chronische myeloïde leukemie
Covid-19
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)
Maagkanker
Melanoom
Oogontsteking, oogirritatie of droge ogen
Overactieve blaas
Transplantatie van organen