Overgewicht = verhoogd risico op dementie?

Vandaag is iedereen het erover eens: overgewicht is ongezond... Overtollige kilo's verhogen vooral het risico op hart- en vaatziekten. Maar als de weegschaal nu ook eens een graadmeter was voor ons dementierisico? Een nieuwe studie belicht een veelbesproken, maar nog nooit aangetoond verband.

Waarom krijgen de enen de ziekte van Alzheimer en de anderen niet? Kun je daar preventief iets aan doen? Onderzoekers zijn al sinds jaar en dag bezig met die vragen. Het antwoord is echter allesbehalve eenvoudig. Dementie heeft immers niet één, maar vele oorzaken. En ook al weten we dat dementie samenhangt met neurodegeneratieve en vasculaire letsels, tal van andere factoren blijven nog altijd een groot vraagteken.

De mogelijke rol van overgewicht

Verschillende studies wijzen met de vinger naar overgewicht en obesitas (zwaarlijvigheid) als risicofactoren voor dementie. Helaas spreken de resultaten elkaar tegen, waardoor een consensus over de effectieve rol van die factoren vooralsnog niet in het verschiet ligt.

Een meta-analyse

Vandaar dat een recente meta-analyse ("analyse van de analyses") al die studies onder de loep nam, om specifiek te peilen naar het verband tussen de Body Mass Index (BMI) en het dementierisico. Ter herinnering: de BMI is het gewicht in kg gedeeld door de lengte (in meter) in het kwadraat. Iemand die 1 meter 70 lang is en 65 kg weegt, heeft dus een BMI van 22,5 (65/2,89 (1,7.1,7)). Een BMI tussen 18 en 25 wordt als "normaal" beschouwd. Boven 25 spreken we van overgewicht, boven 30 van obesitas.

Positieve conclusies

De meta-analyse baseerde zich op 6 studies, die geselecteerd werden voor hun uitstekende methodologie. In totaal werden bij 28.697 deelnemers 1.688 dementiegevallen opgespoord. Na statistische correctie op basis van leeftijd, rookgedrag, comorbiditeit (nevenziekten) en andere mogelijke "confounders" (verstorende variabelen) bleek er voor 4 van de 6 studies een significant verband te bestaan tussen BMI en dementie. Zo zou het dementierisico evenredig toenemen met de BMI. Obesitas zou dus wel degelijk een risicofactor zijn voor ziekten als alzheimer.

Nog veel onderzoekswerk aan de winkel

Ook al lijkt die meta-analyse het vaak genoemde verband tussen dementie en obesitas te bevestigen, tegelijk weten specialisten maar al te goed dat een statistische benadering ook haar beperkingen heeft. Toch zijn de geboekte resultaten een stimulans om het klinisch onderzoek voort te zetten. Want als er daadwerkelijk een verband blijkt te bestaan en het mysterie wordt opgehelderd, moet het boeiendste en het belangrijkste werk nog komen: de onderliggende mechanismen opsporen.

Bron: Gorospe EC et coll.: « The risk of dementia with increased body mass index » Age and ageing 2007; 36: 23-29.

Deel en print dit artikel