De ziekte van Alzheimer: niet alleen geheugenstoornissen

Oriëntatiestoornissen

Naast de voor de ziekte van Alzheimer kenmerkende geheugenstoornissen is er ook sprake van een slechte tijdsoriëntatie, waarbij de patiënt dagen en data verwart.
Tijdens het ziekteproces raakt ook de ruimteoriëntatie verstoord. Zo lopen alzheimerpatiënten vaak verloren, eerst langs nieuwe of onbekende wegen, later ook dicht bij huis.

Taalstoornissen

Taalstoornissen verschillen van patiënt tot patiënt en zijn in sommige gevallen de eerste symptomen van de ziekte. In het begin zijn ze miniem: de patiënt zoekt naar zijn woorden, en zijn woordenschat is verarmd. Nadien vergeet hij eenvoudige woorden of gebruikt hij ze in een verkeerde context, maakt hij zijn zinnen niet af of herhaalt hij ze. Zijn begripsvermogen gaat achteruit, waardoor hij niet langer een gesprek kan volgen of voeren.
Schrijfstoornissen treden vaak nog vroeger op dan spraakstoornissen. De patiënt kan wel lezen, maar begrijpt niet alle woorden en onthoudt weinig.

Problemen met complexe handelingen

Apraxie, of het onvermogen om allerlei handelingen goed uit te voeren, treedt meestal pas later op. Het gaat dan vooral om het hanteren van voorwerpen. De patiënt heeft moeite met courante handelingen: hij trekt verschillende gelijkaardige kledingstukken boven elkaar aan, kan zijn jas niet meer dichtknopen, zijn schoenen niet meer strikken... Daarnaast kan hij ook niet langer courante voorwerpen hanteren, zoals een tandenborstel of keukengereedschap. Hij gebruikt voorwerpen verkeerd of weet niet meer waarvoor ze precies dienen (hij neemt bijvoorbeeld een vork om zijn soep te eten).

Andere intellectuele stoornissen

Er treden ook andere stoornissen op, zoals:

• uitvoeringsstoornissen: moeite om complexe taken te plannen en uit te voeren (eten klaarmaken, opruimen, financiën beheren, geneesmiddelen nemen...);
• waarnemingsstoornissen: moeite met het herkennen van voorwerpen (de patiënt weet bijvoorbeeld niet meer waarvoor een sleutel dient), kleuren of gezichten.