Witte puntjes in de achterkeel

U hebt witte puntjes opgemerkt in uw achterkeel, ter hoogte van de amandelen? U denkt meteen aan witte angina. Toch hebt u geen koorts en evenmin keelpijn? Misschien gaat het dan wel om cryptische amandelen.

Belangrijk voor ons immuunsysteem'

De amandelen spelen een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het immuunsysteem. Ze zijn immers strategisch gelegen, want de keel is een toegangspoort naar de rest van ons lichaam. De amandelen staan dan ook voortdurend in contact met allerlei kiemen van buitenaf. Tijdens de eerste levensjaren kan ons afweersysteem dankzij dit permanente contact de nodige antilichamen ontwikkelen om goed te functioneren.

Cryptische amandelen

Naarmate we ouder worden, worden onze keelamandelen steeds minder belast en beginnen ze uiteindelijk te krimpen: ze atrofiëren. In sommige gevallen blijft de vezelachtige structuur waarin ze ingekapseld zitten en die hun 'skelet' vormen, wel intact. Ze blijven dan even groot, maar ze 'slijten?. Op die manier vormen er zich gaatjes (zogenaamde crypten) aan het oppervlak.

Afzettingen die slechte adem veroorzaken

In die crypten kunnen er allerlei voedselresten en lokale afvalstoffen terechtkomen ("dode huid" van de omgevende slijmvliezen enz.). Al dat afval begint te gisten en klit samen tot een soort witachtige brij: het caseum. Deze afzettingen kunnen kleine infecties veroorzaken. Die zijn volledig lokaal en hebben niets te zien met angina. De symptomen zijn in het slechtste geval plaatselijke hinder, veeleer dan echte pijn. Maar de belangrijkste klacht heeft te maken met zijn slechte geur. Caseum stinkt immers enorm en kan dus tot een slechte adem leiden.

Ervan verlost raken door gewoon te drukken?

Een hard en proper voorwerp (de rug van een tandenborstel bijvoorbeeld) kan al volstaan om van dat caseum af te raken. Alleen al drukken op de amandel, doet de inhoud ervan loskomen. In uitzonderlijke gevallen zal de arts voorstellen om de keelamandelen te verwijderen, maar in dat geval gaat het om een comfortingreep.

Allergie: welke impact op onze keel?

Een allergie is een overreactie van ons lichaam op bepaalde stoffen, zogenaamde allergenen, die ten onrechte als schadelijk worden beschouwd. Bij een luchtwegallergie door pollen of huismijten raakt de keel geïrriteerd en ontstaan er slijmvliesletsels. Een echte toegangspoort voor virale of bacteriële infecties.

Bestaat het risico op herhaalde keelontstekingen?

Zijn allergiepatiënten dan echt gedoemd om voortdurend rond te lopen met een zakdoek in de ene hand en een doosje hoesttabletten in de andere? Niet noodzakelijk. Een allergische reactie gaat gepaard met een ontsteking en een verzwakte afweer, en dus ook een verhoogd infectierisico. Maar hoe groot is dat risico? 'Wanneer een patiënt herhaaldelijk klaagt over keelpijn, voeren we meestal een allergietest uit', aldus dr. Caroline de Toeuf, KNO-arts in de Cliniques universitaires Saint-Luc. 'Aanhoudende keelpijn hangt echter niet automatisch samen met allergie. Het is veeleer een bevorderende factor dan een rechtstreekse oorzaak.' Geen paniek dus als u allergisch bent.

Uw allergieën behandelen?

Nu de winter voor de deur staat, zijn pollen en andere grasachtigen eindelijk gedoemd tot verdwijnen. Huismijten daarentegen blijven ons kwellen, goed verborgen in de dikke tapijten van oververwarmde vertrekken. U wilt het probleem grondig aanpakken? Dan zijn er drie mogelijke oplossingen. De beste is uiteraard: allergenen vermijden, al is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Blijven over: symptomatische behandelingen (zoals antihistaminica) en desensibilisatie, de enige methode die het allergieprobleem echt kan overwinnen. Desensibilisatie is echter een langetermijnbehandeling die meestal verschillende jaren duurt. Aan u om uit te maken of het de moeite loont.

Zaterdag. U bent met vakantie, maar u wordt wakker met een houten kop en een gloeiend voorhoofd. Goed, u zit al een paar dagen met keelpijn, maar u dacht dat wat rust u goed zou doen. Nee dus: die ochtend is het nog veel erger, en u vermoedt dat het om een keelontsteking gaat. U aarzelt: 'Moet ik meteen naar de spoed of wacht ik gewoon tot maandag om naar mijn huisarts te gaan?'.

Spoedgevallen: voor een snelle behandeling

Om die vraag te kunnen beantwoorden, moeten we eerst even de rol van de spoedgevallendienst in herinnering brengen. 'Strikt medisch gezien is de spoed alleen bestemd voor mensen die een dringende behandeling nodig hebben', aldus prof. Thys, spoedarts in de Cliniques universitaires Saint-Luc. "Vandaar dat we voorrang geven aan patiënten die bijkomend advies en onderzoek, plus een snelle behandeling nodig hebben, en uiteraard ook aan personen in levensgevaar.' Bijvoorbeeld patiënten met een hartinfarct, een zware longontsteking, breuken...

Een overbelaste dienst

Uiteraard kijkt de patiënt daar anders tegenaan. Pijn leidt algauw tot paniek, dus wil hij per se naar het ziekenhuis, om gerustgesteld én behandeld te worden. Resultaat: 8 tot 10% van alle patiënten die zich aanmelden op de spoed, zouden perfect behandeld kunnen worden door hun huisarts. 'Sommige patiënten zijn hier niet echt op hun plaats, omdat hun situatie niet dringend is. Ze krijgen dan ook geen voorrang en moeten lang wachten.' Om dat te vermijden, werken bepaalde spoedgevallendiensten trouwens samen met huisartsen in de buurt.

Met een keelontsteking naar de spoed?

Horen keelontstekingen dan echt niet thuis op de spoedgevallen? Dat is toch wat te snel geconcludeerd. De meeste keelontstekingen zijn weliswaar ongevaarlijk, maar in sommige situaties (3 tot 5% van de gevallen) is toch een spoedconsult vereist. Met name als er een complicatie optreedt, een abces bijvoorbeeld. U kunt een abces vermoeden als u zeer hoge koorts hebt en moeite hebt om te slikken of uw mond te openen. Een ander spoedgeval? U behoort tot een risicogroep, omdat u een verzwakte afweer hebt (immunodepressie), een chemokuur volgt? Bij de minste twijfel doet u er goed aan om eerst uw huisarts te raadplegen, want hij is het best geplaatst om risicosituaties in te schatten.

Roodvonk komt vooral voor bij jonge kinderen tussen 3 en 12 jaar. Hoge koorts die soms de 40° nadert, keelpijn, huiduitslag en een vuurrode tong zijn typisch voor deze met keelontsteking verwante ziekte. Is uw kind gisteren met koorts van school thuisgekomen en ziet het er vandaag uit als een grote aardbei? Dan heeft het misschien wel roodvonk.

Wat zijn de symptomen?

De huiduitslag vormt vuurrode vlekken, vandaar ook de naam van de ziekte. In het begin verschijnen de vlekken alleen in de halsstreek. Daarna verspreiden ze zich naar de rest van het lichaam en vooral naar warme zones zoals de oksels. De plekken voelen erg ruw aan en zijn te vergelijken met schuurpapier na felle zonnebrand.

Roodvonk, onterecht een slechte reputatie?

Roodvonk, ook wel scharlakenkoorts genoemd, heeft een slechte reputatie. Ook nu nog bestaat er een zekere argwaan rond deze ziekte. Volgens dr. Didier Moulin, kinderarts in de Cliniques universitaires Saint-Luc, is dat helemaal niet nodig: «Vroeger was roodvonk veel ernstiger. De aandoening werd allicht ook verward met andere, ernstigere infecties. Dat verklaart haar (vandaag totaal onterechte) slechte reputatie».

Roodvonk, gevolg van een keelontsteking

Roodvonk wordt veroorzaakt door een bacterie en wel de bètahemolytische streptokok van de groep A. Sommige van deze streptokokken scheiden als ze de amandelen besmetten, wat leidt tot de keelontsteking, een giftige stof af die de rode vlekken veroorzaakt. Het afweersysteem ontwikkelt echter al heel snel middelen om tegen deze stof in de aanval te gaan. De huiduitslag verdwijnt dan al na enkele dagen vanzelf.

Is roodvonk ongevaarlijk?

Roodvonk leidt niet tot complicaties. Is de ziekte dan totaal ongevaarlijk? Het antwoord is niet eenduidig ja. De aandoening gaat namelijk hand in hand met de keelontsteking van de bètahemolytische streptokok groep A. Dit type keelontsteking kan tot weliswaar zeldzame, maar wel ernstige complicaties leiden zoals de nieraandoening glomerulonefritis. Een behandeling met antibiotica kan dus noodzakelijk zijn.

Een keelontsteking van bacteriële oorsprong

10 tot 30% van alle keelontstekingen zijn van bacteriële en niet van virale oorsprong. De meest voorkomende bacterie is de bètahemolytische streptokok groep A (SGA). Die is vooral bekend omdat ze keelontstekingen veroorzaakt die kunnen leiden tot mogelijk ernstige, maar uiterst zeldzame complicaties, zoals acuut gewrichtsreuma. Het blijkt trouwens dat deze bacterie kan woekeren in het organisme zonder infecties te veroorzaken. Misschien bent u er wel drager van zonder het te weten!

Drager, maar niet geïnfecteerd

In ons lichaam ontwikkelen er zich ook heel wat nuttige bacteriën. We vinden ze terug in het speeksel en in heel het spijsverteringskanaal, waar ze ons onder meer helpen bij de spijsvertering. De streptokok (SGA) kan zich vermengen met die bacteriële flora zonder een infectie te veroorzaken. De drager van de bacterie is in dat geval dan ook een gezonde drager.

Immuunsysteem

Hoe komt het dat SGA geen keelontstekingen veroorzaakt, terwijl hij wel degelijk aanwezig is in het lichaam' Gewoon omdat de drager immunocompetent is. Met andere woorden: zijn immuunsysteem is sterk genoeg om te verhinderen dat de bacterie de keelamandelen kan besmetten. Een verzwakt immuunsysteem en een minder sterke afweer daarentegen - als gevolg van diabetes, een zwangerschap- levert gegarandeerd een keelontsteking op.

Inactief, maar besmettelijk

Wat is dan het probleem als SGA niet in de aanval gaat? Voor u geen enkel? maar voor uw omgeving is het een heel ander verhaal! De bacterie blijft immers besmettelijk. De kans is dus groot dat u ze overdraagt aan iemand anders, met het risico dat de bacterie die persoon met een infectie opzadelt.

Enkele voorzorgen

Hoe wordt de bacterie overgedragen? Via speeksel, hoestdruppels of handcontact. Was dus altijd uw handen als u uw zieke grootmoeder bezoekt, en houd uw hand voor uw mond als u moet hoesten. Let ook op als u uw kinderen meeneemt, want ze zijn uitstekende gezonde dragers.

Zwangerschap: moeders met verminderde afweer

Tijdens de zwangerschap zijn vrouwen immunodepressief. Met andere woorden: hun immuunsysteem is verzwakt. Waarom? Omdat het embryo de helft van de genen bezit van de moeder en de helft van de vader. Het immuunsysteem van de moeder herkent dus een deel van de cellen van het embryo niet. Om te vermijden dat het die vreemde cellen zou aanvallen, wat een miskraam zou veroorzaken, heeft het menselijk lichaam zich aangepast en zijn er verschillende mechanismen ontwikkeld waardoor de baby veilig kan groeien. Eén van die mechanismen is een verminderde afweer.

Keelontstekingen: iets moeilijker te behandelen

Door die immunodepressie is een gewone keelontsteking moeilijker te behandelen en kan ze blijven duren, terwijl ze normaal gezien in twee à drie dagen geneest. Zwangere vrouwen raken sneller vermoeid en verzwakt, en zijn dus kwetsbaarder. Bovendien kan de infectie ontaarden in bijvoorbeeld bronchitis.

Opgelet voor zelfmedicatie!

Een keelontsteking is meestal zonder gevaar voor de foetus. Tenzij u op eigen houtje geneesmiddelen neemt... Pijnstillerszoals paracetamol zijn geen probleem, maar let wel op met siropen of andere keeltabletten. Deze producten zijn weliswaar handig om het slikken te vergemakkelijken en de pijn te verzachten, maar sommige bevatten morfinederivaten. Bij te hoge dosissen kunnen die derivaten in de bloedbaan terechtkomen en tot groeiachterstand leiden bij het kind. Let ook op met antibiotica. Sommige zijn totaal ongevaarlijk voor de foetus, maar andere kunnen misvormingen of gehoorafwijkingen veroorzaken. Uw arts is goed vertrouwd met dat probleem en zal u hierover advies kunnen geven.

Raadpleeg uw arts

Geen paniek! Deze complicaties zijn vrij zeldzaam, maar wees wel voorzichtig: raadpleeg uw arts zodra uw keelontsteking langer dan twee à drie dagen duurt en uw toestand niet verbetert of uw koorts niet daalt, ondanks het nemen van koortsremmers zoals paracetamol.[if !supportAnnotations]

Keelontsteking of keelpijn?

Om de juiste diagnose te stellen, moet het allereerst vaststaan dat de herhaalde keelontstekingen wel degelijk keelontstekingen zijn. Veel mensen hebben immers de neiging om banale keelpijn te verwarren met een keelontsteking, terwijl dat twee totaal verschillende dingen zijn. Een keelontsteking (angina) is een infectie van de keelamandelen die veroorzaakt wordt door een bacterie of virus. Keelpijn daarentegen kan het gevolg zijn van gewone irritatie. De oorzaken van die irritatie? Een allergie of gastro-oesofagale reflux (terugvloeiend maagzuur) bijvoorbeeld. Er bestaan echter geen 1.001 oplossingen om er zeker van te zijn dat u een keelontsteking hebt: stap gewoon naar uw huisarts!

Wanneer spreken we van herhaalde keelontstekingen?

Vanaf 7 keelontstekingen in eenzelfde jaar of gedurende twee jaar 4 à 5 keelontstekingen per jaar. Hebt u vaak last van keelontstekingen, maar beantwoordt u niet aan één van beide criteria, dan staat er u maar één ding te doen: de ontsteking telkens goed verzorgen en geduld oefenen.

Chronische keelontsteking: geen bijzondere complicaties

Herhaalde keelontstekingen veroorzaken geen andere problemen dan eenmalige ontstekingen; behalve dan ergernis. De meest voorkomende klachten zijn slikproblemen door keelpijn.

Amygdalectomie

Bij chronische keelontsteking wordt zeer vaak chirurgische verwijdering van de keelamandelen (amygdalectomie) aangeraden. Deze ingreep is compleet onschuldig en gebeurt onder algemene verdoving. Het resultaat is 100% doeltreffend: geen keelamandelen meer, betekent ook: geen keelontstekingen meer!

Candida albicans is een gist die van nature aanwezig is in de mond. Bij personen met verzwakte afweer (immunodeficiëntie) kan ze zich vermenigvuldigen, met een schimmelinfectie tot gevolg: candidose (ook wel candida of candidiasis genoemd). Dit soort infectie moet ernstig genomen worden, want ze wijst vrijwel altijd op een onderliggende aandoening. Is die aandoening nog niet bekend, dan moet ze zo snel mogelijk opgespoord worden, want als ze onbehandeld blijft, kan ze ontaarden in oesofagitis (infectie van het slokdarmslijmvlies).

Wie wordt getroffen?

Een gewijzigde afweer is een gunstige voedingsbodem voor candidose en kan ontstaan door inname van antibiotica of afweeronderdrukkende middelen (cortisone), of bij een belangrijke hormonale wijziging (zwangerschap, diabetes enz.). Mondcandidose ontwikkelt zich makkelijker bij personen die te weinig speeksel produceren, een tandbeugel dragen of aan aids lijden.

Symptomen van candidose

Candidose gaat gepaard met een prikkelend en branderig gevoel, niet alleen in de keel, maar ook in de wangen en de mond. Het inslikken van warme of zeer koude producten is bijzonder pijnlijk. Candidose veroorzaakt ook een witachtige afzetting in de mond.

Candidose behandelen

Om de diagnose te bevestigen, neemt de arts een monduitstrijkje dat hij nadien laat analyseren. Een candida-infectie is vrij makkelijk te behandelen: mondbaden en orale toediening van antimycotica (schimmelwerende middelen) kunnen de aandoening al na enkele dagen genezen.

U staat 's ochtends op met een loodzwaar hoofd, uw keel doet pijn en uw voorhoofd is gloeiend heet. Naar het werk gaan zit er vandaag niet in! U belt naar uw huisarts. Hij komt nog voor de middag langs. Enkele uren later is hij daar. Hij onderzoekt u even en dan krijgt u de diagnose: een keelontsteking! Maar er is een probleem: u bent allergisch voor penicilline?

Is het wel een allergie?

Veel mensen denken dat ze allergisch reageren na het nemen van antibiotica, terwijl het vaak alleen maar om bijwerkingen gaat. Spijsverteringsproblemen, en vooral dan diarree, zijn een typisch voorbeeld. Antibiotica zijn namelijk erg belastend voor de darmflora en soms vernielen ze die.

Wanneer gaat het vermoedelijk om een allergische reactie op antibiotica?

Een allergische reactie op antibiotica uit zich meestal in huiduitslag, soms ook in een gezwollen keel en als gevolg daarvan een moeizame ademhaling. In heel zeldzame gevallen kan de allergie een anafylactische shock veroorzaken. Dat is een zware reactie die fataal kan zijn... Als u vermoedt dat u allergisch bent voor antibiotica, praat er dan over met uw huisarts.

Antibiotica en keelontsteking

Als er vermoedens zijn, zal uw arts u geen penicilline voorschrijven. Maar hoe moet het dan met uw keelontsteking?! Geen nood. Antibiotica hebben alleen zin als uw keelontsteking door bacteriën wordt veroorzaakt, en dat is maar zo in 10 tot 30% van de gevallen. Als er geen abces aanwezig is of uw algemene conditie er niet te erg onder lijdt, is de enige keelontsteking waarvoor antibiotica nut hebben een infectie die veroorzaakt wordt door de streptococcus beta-hemolyticus van het type A. In dat geval worden de antibiotica niet zozeer ingezet om de keel te genezen, maar wel om de complicaties te voorkomen die deze bacterie op lange termijn kan veroorzaken.

Meer dan één pijl?

Mensen die ziek zijn en antibiotica slikken, zijn ook niet op slag genezen. Ze winnen hooguit één of twee dagen... Als u allergisch bent en uw huisarts vindt dat u toch antibiotica moet nemen, zal hij u gewoon een ander type voorschrijven. Iets waarvoor u niet allergisch bent!

De afweer versterken

Uw kind is vaak verkouden? Het heeft de hele tijd last van een loopneus en klaagt vaak over keelpijn? Het immuunsysteem van kinderen is nog niet genoeg ontwikkeld om indringers tegen te houden. De keelamandelen en neusamandelen (die zich achter in de neus bevinden) spelen een cruciale rol bij de opbouw van de afweer. Deze weefsels - waar een deel van het immuunsysteem gelokaliseerd is - zijn namelijk gelegen op twee strategische punten. Ze staan dan ook in contact met allerlei deeltjes in de atmosfeer, vooral de microben die in de ingeademde lucht zitten. Als reactie produceren de keel- en neusamandelen bepaalde types witte bloedcellen, waardoor de weefsels opzwellen.

Gevoelige keel?

Het zijn bijna alleen kinderen die last hebben van gezwollen keel- en neusamandelen. Het gaat hier om een volledig natuurlijk verschijnsel dat echter problematisch kan worden. Bij sommige kinderen zetten deze weefsels immers zo sterk uit dat ze de luchttoevoer blokkeren. Gevolg: het kind kan niet meer correct ademen langs de neus en ademt de hele tijd met open mond, wat onrechtstreeks keelpijn kan veroorzaken. Kinderen die langs de mond ademen, krijgen immers een droge en dus gevoeliger keel.

Chronische oorontstekingen

Dat is echter niet het belangrijkste probleem. Gezwollen - of verkeerd gelegen - neusamandelen kunnen ook het oor aantasten, met herhaalde oorontstekingen tot gevolg, vooral bij kinderen. Als die tot gehoorverlies leiden of als de ademhalingsproblemen te erg worden, moeten de neusamandelen chirurgisch verwijderd worden.

Keelpijn is niet uitsluitend aan virussen of bacteriën te wijten. Een faryngitis - een acute ontsteking van de farynx (keelholte) en omgevende weefsels - is in 40% van de gevallen te wijten aan een virus en in 30% aan een bacterie. Bij de overige 30% gaat het om keelpijn waarvan geen pathogene (ziekteverwekkende) oorzaak kan worden vastgesteld. Waarom is er dan in die gevallen een ontsteking? Als we geen rekening houden met reflux (terugvloei) vanuit de maag naar de slokdarm, zijn meestal irriterende stoffen, waaraan we dagelijks worden blootgesteld, de oorzaak.

Alcohol: slecht voor de keel

Alcohol irriteert de keel in erge mate. Alcohol bevordert eveneens het ontstaan van kanker omdat die drank stoornissen veroorzaakt in de genen. Alcohol is trouwens een van de erkende kankerverwekkende stoffen voor kanker van de farynx en van de tong.

Tabak: oorzaak van ontsteking

Formaldehyden, aceton, cyaanhydrinezuur? Tabaksrook bevat meer dan 4 000 irriterende, toxische of kankerverwekkende stoffen. De verschillende irriterende stoffen in tabaksrook beschadigen de slijmvliezen en veroorzaken een ontsteking van de keel. De sigaret is dus een irriterende stof van eerste orde.

Huishoudproducten

Irriterende stoffen zijn eveneens aanwezig in producten die dagelijks thuis en op het werk worden gebruikt. Zo wordt aceton bijvoorbeeld gebruikt in oplosmiddelen en verfstrippers en is er ammoniak aanwezig in sommige onderhoudsproducten. Geen paniek echter! Deze irriterende producten kunnen onmiddellijk worden opgespoord met onze neus: als u een fles oplosmiddel opent, zult u dadelijk opmerken dat het product agressief is.

Droge lucht prikkelt de keel

Hoe droger de lucht, des te meer pollen en irriterende deeltjes - vooral stof - erin zitten. Die kunnen uw keel irriteren. Bovendien tast droge lucht rechtstreeks de slijmvliezen aan omdat ze die uitdroogt en daardoor irritatie en ontsteking in de hand werkt.

Hoe dergelijke keelpijn vermijden?

Om deze soort keelpijn te voorkomen, vermijdt u zoveel mogelijk de verschillende irriterende stoffen! Enkele bijkomende maatregelen kunnen u eveneens helpen en de hinder verlichten: verlucht regelmatig uw interieur, drink voldoende en neem op tijd glycerinepastilles tegen de pijn.

Heel wat producten tegen keelpijn zijn vrij te koop in de apotheek. Maar welke verdienen de voorkeur? Qua toedieningswijze zijn spray en pastilles elkaar waard. Vermengd met speeksel zorgen zowel de 'straal' van de spray als de traag smeltende pastilles ervoor dat de werkzame bestanddelen zich gelijkmatig verspreiden in de keel.

Anestheticum of antisepticum?

Als symptomatische behandeling van keelpijn komen drie categorieën geneesmiddelen in aanmerking: antibiotica met lokale werking, antiseptica (ontsmettingsmiddelen) en lokale anesthetica (verdovende middelen). Sommige sprays bevatten kleine dosissen antibiotica. Die zijn echter nutteloos, aangezien veruit de meeste keelontstekingen van virale oorsprong zijn. Bovendien zijn bij een ernstige bacteriële infectie antibiotica in tabletvorm (en op voorschrift) aangewezen. Ook antiseptica hebben weinig zin: ze voorkomen infecties door de kiemen te vernietigen die oppervlakkig aanwezig zijn in de mond, maar helpen u niet sneller af van een virus. Pastilles of spray: het product moet vooral een lokaal anestheticum (lidocaïne, ambroxol, enz.) bevatten dat de pijn verzacht of zelfs wegneemt.

Tonische spray vs. handige pastilles

Zuigpastilles of te verstuiven spray: uiteindelijk is alles een kwestie van smaak. Sommigen zweren bij een frisse, tonische en snelwerkende spray. Anderen verkiezen pastilles, omdat die een dubbel voordeel hebben: de keel blijft langer in contact met de werkzame stoffen, en bovendien zijn ze bijzonder makkelijk mee te nemen. Wat u ook kiest, neem nooit twee producten tegelijk zonder advies van uw apotheker. Is de pijn na vijf dagen gebruik van pastilles of spray nog altijd niet beter, dan raadpleegt u beter een arts.

Eerste regel: weet wat u neemt

Verschillende geneesmiddelen tegen keelpijn (paracetamol, aspirine enz.) zijn vrij te koop in de apotheek. Maar opgelet: ze hebben niet allemaal dezelfde eigenschappen. Paracetamol is de meest gebruikte pijnstiller. In de juiste dosis verlicht hij doeltreffend pijn en koorts. Wel heeft hij geen enkel effect op de ontsteking. Om de weefsels te doen ontzwellen, neemt u dan ook beter een ontstekingsremmer, zoals acetylsalicylzuur (aspirine) of ibuprofen, die ook een pijnstillende werking hebben.

Tweede regel: hou u aan de voorgeschreven dosis

Welk geneesmiddel u ook kiest, het is essentieel om u aan de voorgeschreven dosis te houden, en die varieert naargelang uw gewicht en leeftijd. Lees altijd aandachtig de bijsluiter. In hoge dosis kan paracetamol tot blijvende leverbeschadiging leiden. Ontstekingsremmers kunnen dan weer maagproblemen (maagzweren) veroorzaken. Vraag bij twijfel altijd raad aan uw apotheker.

Derde regel: neem uw geneesmiddelen op het juiste moment

Omdat een ontstekingsremmer maagdarmstoornissen kan veroorzaken, zult u hem iets beter verdragen als u hem inneemt met wat voedsel. Respecteer ook de tussentijd tussen twee innames. Voor paracetamol is dat meestal vier uur, bij kinderen zelfs zes uur. Het is hoe dan ook ideaal om de aangepaste dosis te nemen, maar wel gedurende een minimumaantal dagen. Op die manier verkleint u het risico op bijwerkingen.

Vierde regel: onderschat ze niet!

Net als alle geneesmiddelen kunnen paracetamol, aspirine en andere ontstekingsremmersbijwerkingen veroorzaken. Ze kunnen ook interageren met andere stoffen, of gecontra-indiceerd zijn bij sommige patiënten. Als u zwanger bent, lever-, maag-, nier- of hartproblemen of een allergie hebt (gehad), vraag dan altijd advies aan uw arts. Hij zal u de meest geschikte pijnstiller en/of ontstekingsremmer voorschrijven. Meld hem ook alle eventuele bijwerkingen. En ook als de pijn verergert of langer dan vijf dagen duurt, of als u meer dan twee à drie dagen koorts hebt, moet u uw arts raadplegen.

Soms raakt één van onze oren (of allebei) net na een rinofaryngitis (neus-keelholteontsteking) of sinusitis verstopt, waardoor we de indruk hebben dat we minder goed horen. Je zou het kunnen vergelijken met het gevoel dat velen hebben als het vliegtuig begint te dalen. Als dat langer dan een paar dagen duurt, kan het gepaard gaan met zo niet evenwichtsstoornissen, dan toch zeker een gevoel van onstabiliteit. Hebt u daar last van, dan gaat het misschien om catarre van de buis van Eustachius.

Anatomie van het oor

Ziehier een korte anatomieles om te begrijpen wat catarre van de buis van Eustachius precies inhoudt. De buis van Eustachius is bekleed met slijmvliezen die de achterkeel verbinden met het middenoor. De buis van Eustachius zorgt voor een evenwichtige luchtdruk (in en rond het middenoor) op beide zijden van het trommelvlies. Catarre ontstaat wanneer de buis van Eustachius door een KNO-infectie ontstoken en verstopt raakt. Het drukevenwicht raakt verstoord, waardoor de patiënt het gevoel krijgt dat zijn oor dicht zit. Een typisch symptoom is dat het oor weer vrij is bij het slikken of geeuwen.

Catarre: goed verzorgen

Catarre van de buis van Eustachius kan spontaan weer overgaan. Maar als het langer dan een paar dagen duurt en/of pijnlijk is, is het beter om uw huisarts of een KNO-specialist te raadplegen. Catarre van de buis van Eustachius kan immers ontaarden in chronische otitis en op termijn tot blijvend gehoorverlies leiden. Meestal volstaan ontstekingsremmers en vaatvernauwers in de neus om de buis van Eustachius te zuiveren. Toch is het soms noodzakelijk om een kleine laserinsnijding te maken in het trommelvlies (myringotomie), zodat het middenoor weer correct verlucht kan worden.

Vroeger werden er massaal keelamandelen (tonsillen) weggenomen, zonder zich al te veel vragen te stellen. Vandaag is het aantal tonsillectomieën aanzienlijk verminderd, dankzij nauwkeuriger diagnoses en een doeltreffender behandeling van angina (keelontsteking). Toch bestaan er nog altijd enkele situaties waarin die chirurgische ingreep verantwoord is.

Gevallen waarbij ingreep nodig is:

-Chronische of recidiverende angina, ondanks een geschikte en trouw gevolgde medische behandeling;
-Hypertrofie van de keelamandelen, met ademhalingsproblemen tot gevolg, vooral 's nachts (slaapapneu);
-Amandelabces (zak pus): heel wat artsen profiteren van chirurgische drainages (onder algemene verdoving) om de keelamandelen weg te nemen;
-Abnormale zwelling van een amandel, wat op een lymfoom (kanker) kan wijzen, in het bijzonder bij rokers en zware drinkers;
-Cryptische tonsillitis: de oppervlakte van sommige amandelen is bedekt met crypten, een soort kleine holten waarin er zich bacteriën nestelen, meteen een gunstige voedingsbodem voor infecties.

Contra-indicaties?

Er bestaat geen enkele absolute contra-indicatie voor het wegnemen van de keelamandelen. Hoewel een tonsillectomie vooral uitgevoerd wordt bij kinderen onder de 15 jaar, kan ze ook geïndiceerd zijn bij volwassenen. In theorie kan ze toegepast worden vanaf negen maanden, maar in de praktijk wordt ze zelden voorgesteld bij kinderen onder de 3 jaar, heel specifieke gevallen of noodsituaties niet te na gesproken.

Gevolgen voor het immuunsysteem?

De keelamandelen produceren antilichamen en witte bloedcellen. Vandaar dat men er vroeger van uitging dat verwijdering allergieproblemen zou kunnen veroorzaken of verergeren. Tot nog toe heeft echter geen enkele wetenschappelijke studie een oorzakelijk verband kunnen aantonen. Allergische aanleg en/of vooraf bestaand astma vormen evenmin een contra-indicatie. In de regel verzwakt of verstoort een tonsillectomie het immuunsysteem niet. Kortom, ondanks de risico's die nu eenmaal inherent zijn aan elke operatie hoeft u heus niet bang te zijn om uw keelamandelen te laten wegnemen.