Prof. dr. Kristiaan Nackaerts, pneumoloog aan UZ Leuven.
Bij zo’n 30% van de longkankerpatiënten in een gevorderd stadium ontwikkelen zich botmetastasen. In zo’n geval is het belangrijk om een evenwicht te zoeken tussen longkankertherapieën die de overlevingsduur verlengen en behandelingen die de levenskwaliteit beschermen.
Hoe wordt longkanker behandeld? Is daar een evolutie in te merken?
“Bij de diagnose van longkanker bevindt ongeveer de helft van de patiënten zich in een gevorderd stadium en wordt standaard een behandeling met chemotherapie overwogen. Recent zijn er voor longkanker andere behandelingsopties bijgekomen, zoals immuuntherapieën. Hierbij wordt intraveneus een geneesmiddel toegediend om het afweersysteem van de patiënt te stimuleren. Een andere mogelijkheid betreft de doelgerichte therapieën, dat zijn precisiebehandelingen die zich specifiek richten op bepaalde delen van de kankercellen (‘doelen’) om hun groei en vermenigvuldiging te stoppen. Doelgerichte therapieën zijn ‘maatwerk’ en worden voorgeschreven afhankelijk van de kenmerken van de tumor en dus het al dan niet aanwezig zijn van deze ‘doelen’. In de nabije toekomst zal het ook mogelijk worden om patiënten met een combinatie van die verschillende therapieën te behandelen.”
Leven patiënten met longkanker langer door die nieuwe evoluties?
“De ‘doelgerichte’ therapieën toonden aan de kans op een langere overlevingsduur en betere levenskwaliteit te verhogen. In tegenstelling tot chemotherapie, die bijna altijd intraveneus wordt toegediend, worden deze behandelingen bijna altijd oraal ingenomen. Doelgerichte therapieën betekenen dus winst voor de patiënt op diverse vlakken, zoals een grotere efficiëntie van de behandeling, een hogere tolerantie, veel minder bijwerkingen en een betere levenskwaliteit (meer bepaald doordat de patiënt thuis behandeld kan worden).”
Data tonen aan dat ongeveer 30% van de longkankerpatiënten in een vergevorderd stadium botmetastasen ontwikkelt. Klopt dat?
“Dat cijfer klopt. Bij longkanker in een gevorderd stadium neemt het risico op botmetastasen gaandeweg toe. En hoe langer de patiënt overleeft, hoe hoger inderdaad de kans dat er zich ooit botmetastasen ontwikkelen. Toch zal niet elke longkankerpatiënt botmetastasen ontwikkelen.”
Welke gevolgen hebben die botmetastasen voor de patiënt?
“Botmetastasen kunnen de botstructuur aantasten, waardoor het bot zijn ‘ondersteunend’ vermogen verliest en het risico op breuken verhoogt. Als de wervel bijvoorbeeld niet meer stevig genoeg is en barst, dan kunnen de botfragmenten het ruggenmerg zelf of de zenuwbanen tussen de wervels beschadigen, met plots verlies van kracht en/of gevoel in de ledematen. Daarnaast kan er, doordat het bot lokaal wordt afgebroken, ook een extra hoeveelheid calcium in het bloed terechtkomen, wat soms aanleiding geeft tot nevenverschijnselen (misselijkheid, braken, verstopping, zwakte, verlamming).”
Welke behandelingen zijn mogelijk bij botmetastasen?
“Als de patiënt botmetastasen ontwikkelt tijdens de chemotherapie, wordt die therapie stopgezet en stappen we over op een andere behandeling, zoals immuuntherapie of een andere chemotherapie. Verder bekijken we om de patiënt voor zijn botmetastasen hetzij chirurgisch, met lokale bestraling (radiotherapie) of eerder met ‘botgerichte’ medicatie, zoals ‘botbeschermers’ (osteoclastinhibitoren), te behandelen. ‘Botbeschermers’ hebben als doel de patiënt tegen botcomplicaties te beschermen en de levenskwaliteit zo optimaal mogelijk te houden.”
Als de patiënt al botmetastasen heeft bij de diagnose van zijn gevorderde longkanker, dan kan er een doelgerichte, een immuun- of een chemotherapie worden opgestart. Tevens worden deze dan vanaf de start met ‘botbeschermers’ gecombineerd.”
Welke rol spelen behandelingen die de levenskwaliteit beschermen/verbeteren?
“Persoonlijk hecht ik evenveel waarde aan de verbetering van de levenskwaliteit als aan het verlengen van de levensverwachting. Veel hangt echter af van de uitgebreidheid van de longkanker, de daarmee gepaard gaande klachten, de leeftijd en de toestand van de patiënt, en de mogelijke therapiekansen. Het is belangrijk om het evenwicht te bewaren tussen overlevingsduur en levenskwaliteit.”
Deel en print dit artikel
Pijn is het meest voorkomende symptoom van botmetastasen. Het treedt vooral op waar de botmetastasen zich bevinden: ribben, lage rug…
Naarmate de metastasen evolueren, kan de pij...
Lees verderRadiotherapie heeft een belangrijke, tweeledige rol:
Bij de behandeling van botmetastasen wordt meer en meer gebruik gemaakt van 'botbeschermers'. Om hun werking te begrijpen, moeten we ons her...
Lees verderIn het begin kunnen klassieke ontstekingsremmers erg doeltreffend zijn voor de behandeling van botpijnen. Dit kan echter ook een valkuil zijn. Sommige p...
Lees verderHet beleid van de artsen wordt bepaald door de aanwezigheid van deze uitzaaiingen (botmetastasen): vooral het comfort van de patiënt en het verlengen van zijn leven zijn nu belangr...
Lees verderEen klassieke radiografie wordt vaak gebruikt bij pijnklachten door een gekende botmetastase om aldaar een fractuur op te sporen.
Een botscintigra...
Lees verderAngst voor het vaccin
Artrose
Chronische bronchitis
Covid-19
Hemofilie
Hoge bloeddruk
Inflammatoire darmziekten (IBD) Inleiding
Longkanker
Lymfomen
Lysosomaal zure lipase deficiëntie
Melanoom
Multipel myeloom
Multiple sclerose
Slapeloosheid
Transplantatie van organen
Wondverzorging