Begrijpen

Zwellichamen

De penis (roede) bestaat uit drie cilinders: het spongieus zwellichaam, de plasbuis (urethra: buisje langswaar sperma en urine naar buiten komen) en twee caverneuze zwellichamen. De caverneuze zwellichamen bestaan uit verschillende holten waarin het bloed vloeit bij een erectie. In erectie varieërt de lengte van de penis ongeveer tussen de 15 en 20 centimeter.

Eikel en voorhuid

De huid van de eikel is heel gevoelig en wordt beschermd door de voorhuid, die daar als een soort beschermingshoesje omheen ligt. Om het schuiven van de voorhuid wat te vergemakkelijken wordt er door kleine kliertjes een kleine hoeveelheid talg ('smeermiddel') afgescheiden. Een riempje (frenulum) verbindt de voorhuid en de uitgang van de plasbuis. Bij een besnijdenis wordt de voorhuid verwijderd.

Veranderingen in de bloedstroom

Tijdens een erectie neemt de bloedtoevoer toe, terwijl de bloedafvoer vermindert. Daardoor worden de cilinders opgespannen en oprichten ze zich op.

Goede bloedsomloop nodig

Voor een adequate erectie dienen de bloedtoevoer en -afvoer naar de penis goed te functioneren en dient ook de zenuwvoorziening in orde te zijn.

In principe geschiedt het krijgen en onderhouden van een erectie volautomatisch. Dit wordt geregeld vanuit de hersenen en het ruggenmerg.

Vrijwillige erecties

Meestal treedt er een erectie op als een man seksueel wordt geprikkeld. Dergelijke erectie kan worden uitgelokt door visuele, auditieve (gehoor) of olfactieve (geur) prikkels en door verbeelding, lichamelijk contact, enzovoort.
Vanuit de hersenen worden dan signalen gegeven waardoor er een erectie optreedt. Sommige mannen worden al opgewonden bij de minste gedachte terwijl bij andere meer concrete prikkeling nodig is.

Ochtend- en nachtelijke erectie

Veel mannen hebben 's morgens bij het wakker worden een erectie, de zogenaamde ochtenderectie. Dit is een reflexerectie zonder verband met seksuele prikkeling. Er bestaan ook nachtelijke erecties die gemiddeld vier tot zes keer per nacht voorkomen tijdens de droomfasen. In het kader van erectieproblemen is het zeer belangrijk om weten of er nog nachtelijke en ochtenderecties bestaan. Bij een psychologische oorzaak voor erectiele disfunctie blijven er meestal ochtend- en nachtelijke erecties terwijl dat bij een lichamelijke oorzaak niet of minder het geval is.

Prikkeling

Een erectie begint in de hersenen. Lichamelijke en/of mentale prikkeling zorgt ervoor dat signalen worden gezonden via het ruggenmerg naar de zenuwen in de penis. Die signalen veroorzaken een relaxatie van de spiervezels rond de holten in de caverneuze zwellichamen. Die holten kunnen dan vollopen met bloed.

Tumescentiefase

Doordat de caverneuze zwellichamen met bloed worden gevuld neemt de penis in volume toe.

Fase van stijfheid

De druk neemt toe in de caverneuze zwellichamen waardoor de aders worden samengedrukt en er minder bloed kan terugvloeien. Daardoor wordt de penis stijver.

Ejaculatie

Een ejaculatie (zaadlozing) vindt plaats als een man maximaal is opgewonden. De ejaculatie verloopt in 2 fasen. In de eerste fase wordt het sperma (zaad) in de richting van de prostaat gestuwd waar er prostaatvocht wordt aan toegevoegd.
In de tweede fase trekken de spieren aan de basis van de penis snel samen. Hierdoor wordt het sperma door de penis geleid in 5 samentrekkingen.

Orgasme

Het klaarkomen of orgasme vindt plaats samen met de zaadlozing en dan is een erectie niet meer nodig. Dat is een refractaire periode waarin er geen erectie meer mogelijk is. De tijd tussen 2 erecties kan zeer kort zijn bij jonge mannen (enkele minuten) en veel langer bij senioren.

Impotentie en erectiele disfunctie

De term impotentie is nu vervangen door erectiele disfunctie. Het gaat hier om het voortdurend of terugkerend onvermogen een erectie te krijgen of te behouden die voldoende is voor een bevredigende seksuele activiteit. Erectiele disfunctie komt nu meer voor dan vroeger vooral vanwege de vergrijzing en het toenemend voorkomen van

• diabetes mellitus (suikerziekte);
• hoge bloeddruk;
• te hoge cholesterol;
• overgewicht op relatief jonge leeftijd.

Weerslag op levenskwaliteit

Erectiele disfunctie kan een negatief effect hebben op de levenskwaliteit, het zelfvertrouwen en het vermogen tot het behouden van intieme relaties. Een behandeling voor de erectiele disfunctie is nodig als die als hinderlijk of storend ervaren wordt of relatieproblemen veroorzaakt.

Opgelet voor hartvaatziekten

Erectiele disfunctie kan het eerste teken zijn van een aantasting van hart en bloedvaten. Diabetes, roken, hoge bloeddruk kunnen een hartinfarct of een beroerte veroorzaken maar ook erectiele disfunctie.

Omdat de diameter van de slagaders in de penis kleiner is dan die van het hart (kransslagaders), kunnen erectieproblemen een voorloperteken zijn van toekomstige hartproblemen (slechte doorbloeding van het hart).

We mogen niet vergeten dat een voor een goede erectie de bloedvaten in goede toestand moeten zijn.