Diagnose

Iemand vertellen dat hij besmet is met hiv

Psychologische ondersteuning van de patiënt is essentieel als de diagnose hiv-infectie wordt gesteld. Absolute vertrouwelijkheid moet worden verzekerd opdat de patiënt vertrouwen heeft in de medische wereld. De patiënt moet begrijpen dat de situatie betrekking heeft op zijn eigen gezondheid, maar ook op die van de persoon die hem het virus heeft gegeven, en de partners met wie hij eventueel onveilig heeft gevreeën.

De virale belasting meten

Een van de eerste laboratoriumtests in geval van een positieve diagnose is de meting van de virale belasting: het aantal kopieën van het virus in één milliliter plasma (het vloeibare gedeelte van het bloed).

Dat gegeven is een goede indicator van de mate van replicatie (vermenigvuldiging) van het virus. Op grond van de virale belasting kan de arts ook het risico op snelle voortgang naar immunodepressie inschatten, en de respons op de behandeling evalueren. Na één maand behandeling met antivirale middelen daalt de virale belasting met factor 100. De virale belasting is onmeetbaar laag als er minder dan 40 kopieën per milliliter zijn. De replicatie van het virus is onder controle en het risico op overdracht van het virus is dan ook sterk afgenomen.

Het aantal CD4-cellen

Het aantal CD4-cellen weerspiegelt de toestand van het immuunsysteem van een seropositieve patiënt. Het is een essentiële factor om te beoordelen of een antivirale behandeling moet worden gestart. In het algemeen wordt een behandeling voorgesteld aan personen met hiv als het aantal CD4-cellen minder dan 500/mm³ bedraagt. Beneden 350 CD4-cellen/mm³ is een behandeling echter dringend nodig.

Hiv-test: zes weken na de risicosituatie

De screening op het aidsvirus hiv gebeurt met een gewone bloedafname om antistoffen tegen hiv te bepalen. Met de meest recente tests is het ook mogelijk om de eventuele aanwezigheid van circulerende virale antigenen op te sporen. Er moet minstens zes weken worden gewacht na de risicosituatie om zeker te zijn dat de test een negatief resultaat oplevert. Als men jammer genoeg besmet is, kan de screening al vanaf de derde week na de blootstelling positief zijn. Aarzel dus vooral niet om na een risicosituatie tijdig een arts te consulteren. Er dient absoluut een tweede test te worden uitgevoerd om een hiv-infectie te bevestigen. Deze tests worden uitgevoerd in referentielaboratoria.

Late opsporing: evolutie naar aids

Veel mensen weten niet dat ze seropositief zijn. Voordat de eerste symptomen verschijnen, kun je jarenlang een normaal leven leiden. Deze mensen vernemen het dan per toeval, naar aanleiding van een routinetest… of erger, als er een opportunistische aandoening – en dus aids – optreedt (38% van de gevallen in België). Als de diagnose laat wordt gesteld, verloopt het herstel van het immuunsysteem bij behandeling met antivirale middelen trager en soms minder goed. De sterfte bij die patiënten is 16 keer hoger dan bij patiënten bij wie de diagnose vroeg wordt gesteld.

Co-infecties: hepatitis

Als een diagnose wordt gesteld van infectie met het aidsvirus, wordt stelselmatig ook een test voor hepatitis B en C uitgevoerd. Het hepatitis B-virus, het hepatitis C-virus en het hiv worden op dezelfde manier overgedragen. Daarom zien we vaak een co-infectie met hiv en hepatitis. Een hiv-infectie verergert de prognose van een infectie met het hepatitis C-virus (HCV): het risico op levercirrose is tweemaal zo hoog. Het HCV is dan ook een belangrijke doodsoorzaak bij een hiv-infectie.

Seksueel overdraagbare aandoeningen

Er is een sterke opflakkering van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa), met name syfilis, een ziekte die vrijwel uitgeroeid was. Deze soa's moeten worden behandeld met antibiotica. Ze verhogen het risico op hiv-infectie. Een genitaal ulcus (zweer) door syfilis werkt bijvoorbeeld de overdracht van het hiv-virus in de hand doordat het via de zweer gemakkelijker in het bloed kan dringen.