De specifieke symptomen

Bij colitis ulcerosa zijn de meest voorkomende symptomen tijdens de opflakkeringen:

• rectale bloedingen: voortdurend verlies van rood bloed via de anus
• soms bloedige diarree
• buikpijn en krampen
• 'valse aandrang' (tenesmus)

De klinische tekenen van de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa zijn afhankelijk van de zone van de darm die aangetast is en de omvang ervan.

Op het vlak van spijsverteringsstoornissen wordt de ziekte van Crohn tijdens de opflakkeringen meestal gekenmerkt door:

• soms overvloedige en vloeibare diarree, met af en toe bloedverlies in de stoelgang en slijm of etter tijdens de ontlasting,
• buikpijn en krampen,
• darmbloedingen: een hoge darmbloeding kan tot uiting komen in het braken van rood of zwart bloed (hematemesis). Bij een lage darmbloeding kan de patiënt onverteerd bloed verliezen via de anus (rectale hemorragie),
• opgeblazen gevoel,
• minder vaak: periodes van constipatie.

Wanneer de anus aangetast is, kan dit leiden tot kloven, abcessen (ophoping van etter in het weefsel rond de anus en het rectum) of perianale fistels (aangetast kanaal tussen de huid en de anus, wat tot uiting komt in pijn en zwellingen rond de anus). Ook elders kunnen zich fistels vormen, waarbij geen verbinding bestaat met de huid. In dat geval spreekt men van algemene fistels.

Net als CD uit UC zich in andere symptomen, zoals koorts, bloedarmoede, verslechtering van de algemene toestand en vermagering.

Wat de gewrichten betreft, kunnen de enkels, knieën, polsen, ellebogen of schouders pijn doen of ontstoken zijn.

Op alle mogelijke plaatsen over het lichaam kunnen ook huidletsels verschijnen (Pyoderma gangrenosum). Erythema nodosum, dat het vaakst beschreven wordt bij CD, kan eveneens voorkomen bij UC.

De oogontsteking die kan optreden bij UC, is identiek aan wat voorkomt bij CD.

Wat de lever betreft, is primair scleroserende cholangitis mogelijk. Dit is een chronische ziekte die gekenmerkt wordt door ontsteking en fibrose van de galwegen.

Deze ziekte kan eveneens voorkomen bij CD, al ziet men ze toch voornamelijk bij UC.

Bij kinderen of adolescenten kan UC leiden tot een vertraagde groei en puberteit (dat geldt ook voor CD).

Er kunnen zich ook andere symptomen voordoen, zoals koorts, gewichtsverlies, zware vermoeidheid, bleekheid en kortademigheid bij de minste inspanning (dyspnoe) in het kader van bloedarmoede.

Wat de gewrichten betreft, kunnen de middelgrote gewrichten (enkels, knieën, polsen, ellebogen of schouders) pijn doen of ontstoken zijn.

Ook de huid en de slijmvliezen kunnen worden aangetast, zoals pijnlijke dieprode knobbeltjes (plaatselijke verdikkingen), die bekendstaan onder de naam erythema nodosum, of pyodermie, een plaatselijke etterende huidaandoening die veroorzaakt wordt door bacteriën.

De ziekte kan ook oogontstekingen veroorzaken, die gekenmerkt worden door een wazig zicht, traanvorming of pijn, waarbij de ogen al dan niet rood kleuren (zoals bij uveïtis).

Bij kinderen en adolescenten kan een groeiachterstand in combinatie met diarree en eetlustverlies een aanwijzing zijn voor de ziekte van Crohn.