Multiple sclerose

---

NIEUWS

Gepubliceerd op 27/04/2017 à 09:29

MS: een nieuw onderzoeksveld ... in het darmkanaal!

Er wordt meer en meer gesproken over de verbanden tussen de samenstelling van onze darmflora en de ontwikkeling van ziekten als multiple sclerose (MS). Maar waarover gaat het precies? Een woordje uitleg.

De term 'darmflora' verwijst naar het geheel van micro-organismen (virussen, bacteriën, schimmels ...) die samenleven in ons organisme, en in het bijzonder in ons darmkanaal. "Meer dan 90% van de bacteriën die ons koloniseren, leven in ons spijsverteringssysteem!", aldus dr. Vincent van Pesch, adjunct-kliniekhoofd neurologie in de Cliniques universitaires Saint-Luc. "Het gaat om een bijzonder diverse bevolking die bestaat uit duizenden verschillende soorten. De meesten van hen leven in symbiose met hun gastheer en brengen geen ziekten met zich mee."

"De thematiek van de darmflora is lange tijd een mysterie gebleven voor onderzoekers omdat de bacteriën die de darmflora samenstellen moeilijk te identificeren en te karakteriseren zijn", legt dr. van Pesch uit. Maar dankzij de recente evolutie in het domein van de genetische sequentiëring kon een gedeelte worden opgelicht van de sluier die ons darmkanaal omhult ...

De eerste testen op dieren

Testen op muizen die werden uitgevoerd in 2008 hebben uitgewezen dat de samenstelling van hun darmflora een invloed had op hun vatbaarheid voor MS. "De ziekte kon zich niet ontwikkelen bij muizen die gekweekt werden in een laboratorium in een steriele omgeving zonder darmflora. Maar als er een microbiologische flora werd geïntroduceerd bij de knaagdieren, werden ze opnieuw vatbaar voor MS", aldus dr. van Pesch.

"Men wist al dat het slijmvlies van onze ingewanden immunitaire cellen bevatten die geactiveerd kunnen worden bij een externe aanval. Deze studies suggereerden een verband tussen de lokale activering van dit immuunsysteem in de darmen en effecten 'op afstand' op de globale immuniteit", gaat dr. van Pesch verder.

Andere studies gaan nog verder. "We hebben ook ontdekt dat, in functie van het type darmflora, de immuniteit op verschillende manieren geactiveerd kan worden. Bepaalde bacteriën brengen een ontsteking met zich mee, waardoor de muis meer kans loopt om de ziekte te ontwikkelen. Anderen verminderen daarentegen de activering van het immuunsysteem."

En bij de mens?

"De eerste voldoende uitgebreide studies zijn erg recent; ze dateren van 2016", geeft dr. van Pesch aan. "De onderzoekers hebben verschillen gevonden tussen de darmflora van MS-patiënten en die van gezonde personen.^1,2"

Toch roept dr. van Pesch op tot voorzichtigheid: "Deze studies werden uitgevoerd op beperkte groepen patiënten, die al verschillende jaren aan MS leden. Daarom is het moeilijk om te achterhalen of de waarnemingen vooral te wijten waren aan de oorzaak of het gevolg van de ziekte. MS brengt onder meer transitproblemen met zich mee, die de samenstelling van de darmflora wijzigen, onafhankelijk van de ziekte zelf. Zijn de variaties in de darmflora het resultaat van deze transitstoornissen of vormen ze een factor die de ontwikkeling van de ziekte kan bevorderen?"

"Om afdoende resultaten te verkrijgen, hebben we grotere groepen patiënten nodig die opgevolgd worden zodra de ziekte gedetecteerd is en op lange termijn, zodat we zeker zijn dat de verkregen resultaten later gereproduceerd kunnen worden", benadrukt dr. van Pesch. "De onderzoekers die deze studies uitvoeren, moeten de darmflora van de patiënten op een erg nauwkeurige wijze beschrijven, door rekening te houden met hun voedingspatroon, de medicatie die ze nemen, hun BMI (body mass index) ... Allemaal parameters die de samenstelling van de darmflora beïnvloeden."

Nieuwe therapeutische perspectieven

"Als we ons baseren op de resultaten verkregen bij dieren, lijkt alles erop te wijzen dat het opportuun is om deze onderzoeken verder te zetten bij de mens", vindt dr. van Pesch. "De studie van de darmflora helpt ons de mechanismen beter te begrijpen via dewelke de darmflora de immuniteit kan wijzigen, maar geven ook meer inzicht in welke elementen onze darmflora beïnvloeden. In dat opzicht lijkt het meer en meer vanzelfsprekend dat de voeding een doorslaggevende rol speelt bij de samenstelling van de darmflora."

Deze steeds meer uitgebreide kennis kan ook leiden tot nieuwe therapeutische perspectieven. "Deze ideeën over de darmflora zullen zeker leiden tot de ontwikkeling van complementaire benaderingen bij de behandeling van MS", voorspelt dr. van Pesch. "We zullen de interventies onder meer kunnen personaliseren in functie van de darmflora van elke patiënt om hen het meest geschikte antwoord te bieden voor hun individuele situatie."

En op het vlak van preventie? "We raden kinderen van personen met MS aan om van jongs af aan een vitamine D-supplement te nemen, omdat we denken dat een gebrek aan deze vitamine een invloed kan hebben op het risico om later de ziekte te ontwikkelen. Waarschijnlijk zullen we ons ooit een gelijkaardige benadering kunnen voorstellen met de darmflora", aldus dr. van Pesch.

Aude Dion