Multiple sclerose

---

NIEUWS

Gepubliceerd op 14/07/2014 à 11:34

MS en vermoeidheid: de rol van slaapapneu

Slaapapneu zou bij patiënten met multiple sclerose vermoeidheid kunnen veroorzaken. Gelukkig bestaan er voor deze slaapstoornis doeltreffende therapieën.

Slaapapneu oorzaak van vermoeidheid?

Vermoeidheid is een vaak voorkomend en erg belastend symptoom bij multiple sclerose (MS). Drie kwart van de patiënten klaagt erover (1)! Helaas bestaan er maar weinig efficiënte middelen om van die vermoeidheid af te raken. De patiënten moeten ermee leren omgaan.
Er wordt vaak verondersteld dat die vermoeidheid bij de aandoening hoort. Maar ook slaapstoornissen zouden een rol kunnen spelen. Uit recent onderzoek (2) blijkt dat er bij MS-patiënten opvallend veel gevallen van slaapapneu voorkomen. Tijdens hun slaap stokt de ademhaling enkele seconden, waardoor ze heel even wakker worden (zonder dat ze er zich bewust van zijn). Daarna komt hun ademhaling weer op gang. Dat fenomeen kan zich tientallen keren per uur herhalen. De patiënt krijgt dus nooit de tijd om in een diepe slaap weg te zinken en te recupereren. Gevolg: ’s ochtends bij het opstaan is hij moe.

Slaapapneu ondergediagnosticeerd

Aan het onderzoek deden 195 proefpersonen met MS mee. De onderzoekers bezorgden hen een vragenlijst (de STOP-Bangvragenlijst) om het syndroom van slaapapneu (1) te screenen. Uit de antwoorden bleek dat 56% van de proefpersonen een verhoogd risico op slaapapneu had. Toch was slechts bij 21% de diagnose slaapapneu gesteld. Bovendien kreeg van die 21% minder dan de helft een behandeling.

Slaapapneu en MS: wat is de link?

In 2012 had hetzelfde team al een onderzoek uitgevoerd rond dit onderwerp (3). Toen werkten de wetenschappers met een groep MS-patiënten en een controlegroep. Bij die laatste groep was de slaap gedurende een nacht onderzocht (polysomnografie). Uit dit onderzoek bleek dat het aantal gevallen van slaapapneu (2) hoger lag bij de MS-patiënten. Bij de MS-patiënten kwam de slaapstoornis bovendien nog meer voor bij mensen die een infarct in de hersenstam hadden gehad, dat is het deel van het zenuwstelsel dat de hersenen met het ruggenmerg verbindt. “Dat is geen verrassing”, zegt neuroloog dr. D’hooghe van het MS-Centrum in Melsbroek, “want in de hersenstam liggen belangrijke zones die de ademhaling controleren.”

Factoren die de ernst van de apneu bepalen

Uit de analyse van de resultaten blijkt dat patiënten die immunomodulerende middelen nemen minder last hebben van slaapapneu en datpatiënten met de progressieve vorm van MS doorgaans een zwaardere vorm van apneu krijgen. Het type van multiple sclerose en inname van medicatie zouden dus de ernst van de apneu kunnen beïnvloeden. Meer onderzoek is nodig om die link verder uit te pluizen.

Wat is het belang voor MS-patiënten?

“Dit onderzoeksgebied is nog vrij nieuw”, aldus dr. D’hooghe. “Ik vind trouwens dat er op dit vlak veel te weinig onderzoek wordt verricht, zeker als je bedenkt welke voordelen het zou kunnen opleveren. Bij MS-patiënten zijn de oorzaken van vermoeidheid heel moeilijk vast te leggen. Er spelen zeker diverse factoren mee, maar apneu zou wel eens een belangrijke rol kunnen spelen. En voor die aandoening bestaan er efficiënte behandelingen! De patiënten moeten zich natuurlijk wel willen laten behandelen. De standaardbehandeling met het CPAP-apparaat, waarbij de patiënt een neus- of mondmasker draagt dat lucht onder druk in de neus en keel blaast, wordt niet altijd even goed onthaald. Verder onderzoek zou ook nuttig zijn om te zien bij welk type MS-patiënten deze problemen het meest voorkomen. Zo kunnen ze beter worden gediagnosticeerd.”

(1) De vragenlijst peilde naar gevallen van zogenaamde obstructieve apneu, dat is de meest voorkomende vorm van slaapapneu. Apneu ontstaat omdat de wanden van de keelholte uitzakken en elkaar gaan raken.
(2) De studie wijst op een grotere gevoeligheid van MS-patiënten voor obstructieve apneu, gepaard gaand met centrale apneu. Bij centrale slaapapneu valt de stimulatie om te ademen vanuit de hersenen gedurende een korte periode weg, waardoor de ademhaling tijdens de slaap onderbroken wordt.

Barbara Delbrouck