Multiple sclerose

---

NIEUWS

Gepubliceerd op 28/02/2014 à 10:06

MS: zullen we ooit beschadigd myeline kunnen herstellen?

De huidige MS-behandelingen werken in op de myelinebeschadiging, door de ontstekingsverschijnselen te verminderen. Daarnaast zijn onderzoekers momenteel een aanvullende methode aan het ontwikkelen om bestaande letsels te herstellen.

MS en myeline

Myeline is de mergschede rond de axonen (de uitlopers van de neuronen). Ze zorgt voor een snelle en doeltreffende geleiding van de zenuwprikkels, wat onder meer het gezichtsvermogen, de gevoelsgewaarwordingen en bewegingen mogelijk maakt.

Bij MS tast het ontstekingsproces deze myelineschede aan. Dat belemmert de informatieoverdracht en veroorzaakt de typische symptomen (gezichtsstoornissen, zwaktegevoel in een ledemaat …).

Myelinebeschadiging kan ook gepaard gaan met verzwakking en vernietiging van het axon, met blijvende letsels tot gevolg.

Genezing van de myelineschede – ook wel remyelinisatie genoemd – zou ook de zenuwprikkelgeleiding herstellen. Dit proces zou de verergering van de handicap kunnen helpen tegengaan.

MS: endogeen vermogen tot remyelinisatie

Studies hebben aangetoond dat MS-patiënten over een endogeen remyelinisatievermogen beschikken. Dat betekent dat hun eigen organisme in staat is om de beschadigde myelineschede te herstellen. Hoe groot dat recuperatievermogen is, hangt af van patiënt tot patiënt en van het ziektestadium.

Sommige cellen van het centrale zenuwstelsel kunnen zich namelijk differentiëren en opnieuw een functionele myelineschede aanmaken. Deze specifieke stamcellen worden ‘voorlopers van oligodendrocyten’ genoemd. Ze zouden aanwezig zijn bij de meeste MS-patiënten, maar lijken te worden afgeremd door de ontstekingsomgeving, waardoor ze zich niet kunnen differentiëren en het remyelinisatieproces verhinderen.

MS en remyelinisatieonderzoek: drie voorbeelden

Momenteel worden verschillende klinische studies uitgevoerd over de bestaande remyelinisatieprocessen.

Hier alvast drie veelbelovende voorbeelden:

• Het ‘anti-LINGO’-antilichaam

Principe: het endogene herstelproces stimuleren. Terwijl de ‘LINGO’-molecule het myelinisatieproces afremt, blokkeert het ‘anti-LINGO’-antilichaam net deze molecule.

Dit antilichaam maakt momenteel het voorwerp uit van een klinische fase 2-studie: het wordt getest bij een beperkte patiëntengroep, om na te gaan of het product wel veilig is.

• De TFA-12-molecule

Deze synthetische molecule komt voort uit een vitamine E-derivaat en werkt in op de differentiatie van de oligodendrocytenvoorlopers. Op die manier zou ze het herstel van vernietigde myeline in experimentele MS-modellen kunnen stimuleren. Momenteel is dit alleen nog maar getest bij muizen, al is het onderzoek naar de werkingsmechanismen wel hoopgevend.

• Stamcellen

Vandaag worden deze stamcellen in vitro gekweekt en vervolgens opnieuw geïnjecteerd bij proefdieren, om na te gaan in welke mate de myelineletsels kunnen worden hersteld. Deze methode staat hoe dan ook nog in de kinderschoenen en botst momenteel nog op een reeks hinderpalen. Zo is het moeilijk om deze cellen precies te ‘leiden’ naar de zone waar ze hun ‘missie’ moeten volbrengen.

MS: “Het therapeutisch arsenaal breidt nog voortdurend uit”

U merkt het: het wetenschappelijk onderzoek naar MS is volop aan de gang. “Het therapeutisch arsenaal breidt nog voortdurend uit”, benadrukt Vincent van Pesch, neuroloog aan de Universitaire Ziekenhuizen Saint-Luc. “We krijgen steeds meer inzicht in de ziektemechanismen. Over enkele jaren zullen de momenteel bestudeerde geneesmiddelen wellicht gecombineerd kunnen worden met bestaande geneesmiddelen. Die combinatie zal enerzijds het ontstekingsproces kunnen bestrijden en anderzijds de letsels kunnen helpen herstellen.” Resultaat: een minstens gedeeltelijke verbetering van de motorische capaciteiten en de neurologische functies, een betere ziekteprognose en een betere levenskwaliteit voor MS-patiënten.

Aude Dion