Lupus: nieraantasting in 1/3 van de gevallen

Lupus is een ziekte met veel gezichten. De symptomen variëren sterk van patiënt tot patiënt, maar nieraantasting is voor alle lupuspatiënten een bron van zorgen, gezien de mogelijke ernst ervan.

"Lupus erythematosus disseminatus" (LED), kortweg lupus genoemd, treft vooral vrouwen (9 op de 10 gevallen) en ontwikkelt zich meestal tussen 20 en 40 jaar. Het is een zeldzame ziekte die voorkomt bij ongeveer 1 op de 1.000 à 2.000 mensen. De naam "lupus" ("lupus" betekent "wolf" in het Latijn) verwijst naar de huiduitslag die kan ontstaan op het gezicht van de patiënt en die goed lijkt op een wolvenbeet. De aandoening is lange tijd miskend, maar vandaag is er veel meer over geweten en zijn ook de behandelingsmogelijkheden fel verbeterd, al is definitieve genezing nog steeds niet mogelijk.

Nog geen duidelijkheid over de oorzaken

Lupus is een zogenaamde auto-immuunziekte, want de antilichamen tasten de bestanddelen van het lichaam zelf aan. Toch is de oorzaak nog altijd deels onverklaard. Het staat vast dat een aantal genetische, hormonale en milieufactoren een rol spelen, maar die zijn momenteel nog altijd niet duidelijk geïdentificeerd. Wel zijn er een aantal mogelijke uitlokkende factoren, zoals zonblootstelling, stress, zwangerschap en gebruik van bepaalde geneesmiddelen.

Systeemziekte

Lupus is een systeemziekte, met andere woorden: ze kan alle organen aantasten: huid, gewrichten, hart, longen... …Uiteraard komen niet alle symptomen voor bij eenzelfde patiënt. Ze verschillen integendeel zeer sterk van persoon tot persoon. Meestal wisselen opstoten (periodes waarin de ziekte zeer actief is) af met remissies (periodes met weinig symptomen).

Lupusnefritis

Nieraantasting komt voor bij ongeveer de helft van de patiënten en kan ernstige gevolgen hebben. Ze kan ontdekt worden bij een urineonderzoek of bij arteriële hypertensie (hoge bloeddruk). Deze nieraantasting (ook wel "lupusnefritis" genoemd) veroorzaakt aanvankelijk weinig of zelfs geen symptomen. Vandaar dat lupuspatiënten regelmatig op controle moeten.

Behandelingsmogelijkheden, dialyse en transplantatie

In de meeste gevallen wordt er een nierbiopsie uitgevoerd, om na te gaan wat de meest geschikte behandeling is. De behandeling is meestal gebaseerd op corticoïden en/of immunosuppressiva. In de zwaarste gevallen kan nierbeschadiging ontaarden in nierinsufficiëntie (in 10 tot 30 % van de gevallen) en zijn dialyse en transplantatie noodzakelijk. Hoewel die behandeling boven op een op zich al ernstige aandoening komt, ligt het overlevingspercentage van lupuspatiënten in dialyse of na een transplantatie even hoog als dat van niet-lupuspatiënten. Het hervalrisico na een transplantatie ligt niet hoger dan 3 %.

Julie Luong

Deel en print dit artikel