Gepubliceerd op 23/02/2011 à 23:07
Lupus is een ziekte met veel gezichten. De symptomen variëren sterk van patiënt tot patiënt, maar nieraantasting is voor alle lupuspatiënten een bron van zorgen, gezien de mogelijke ernst ervan.
"Lupus erythematosus disseminatus" (LED), kortweg lupus genoemd, treft vooral vrouwen (9 op de 10 gevallen) en ontwikkelt zich meestal tussen 20 en 40 jaar. Het is een zeldzame ziekte die voorkomt bij ongeveer 1 op de 1.000 à 2.000 mensen. De naam "lupus" ("lupus" betekent "wolf" in het Latijn) verwijst naar de huiduitslag die kan ontstaan op het gezicht van de patiënt en die goed lijkt op een wolvenbeet. De aandoening is lange tijd miskend, maar vandaag is er veel meer over geweten en zijn ook de behandelingsmogelijkheden fel verbeterd, al is definitieve genezing nog steeds niet mogelijk.
Lupus is een zogenaamde auto-immuunziekte, want de antilichamen tasten de bestanddelen van het lichaam zelf aan. Toch is de oorzaak nog altijd deels onverklaard. Het staat vast dat een aantal genetische, hormonale en milieufactoren een rol spelen, maar die zijn momenteel nog altijd niet duidelijk geïdentificeerd. Wel zijn er een aantal mogelijke uitlokkende factoren, zoals zonblootstelling, stress, zwangerschap en gebruik van bepaalde geneesmiddelen.
Lupus is een systeemziekte, met andere woorden: ze kan alle organen aantasten: huid, gewrichten, hart, longen... Uiteraard komen niet alle symptomen voor bij eenzelfde patiënt. Ze verschillen integendeel zeer sterk van persoon tot persoon. Meestal wisselen opstoten (periodes waarin de ziekte zeer actief is) af met remissies (periodes met weinig symptomen).
Nieraantasting komt voor bij ongeveer de helft van de patiënten en kan ernstige gevolgen hebben. Ze kan ontdekt worden bij een urineonderzoek of bij arteriële hypertensie (hoge bloeddruk). Deze nieraantasting (ook wel "lupusnefritis" genoemd) veroorzaakt aanvankelijk weinig of zelfs geen symptomen. Vandaar dat lupuspatiënten regelmatig op controle moeten.
In de meeste gevallen wordt er een nierbiopsie uitgevoerd, om na te gaan wat de meest geschikte behandeling is. De behandeling is meestal gebaseerd op corticoïden en/of immunosuppressiva. In de zwaarste gevallen kan nierbeschadiging ontaarden in nierinsufficiëntie (in 10 tot 30 % van de gevallen) en zijn dialyse en transplantatie noodzakelijk. Hoewel die behandeling boven op een op zich al ernstige aandoening komt, ligt het overlevingspercentage van lupuspatiënten in dialyse of na een transplantatie even hoog als dat van niet-lupuspatiënten. Het hervalrisico na een transplantatie ligt niet hoger dan 3 %.
Julie Luong
Deel en print dit artikel
Patiënten met chronische nierinsufficiëntie hebben, in afwachting van een niertransplantatie, geen andere keuze dan hemodialyse of peritoneale dialyse. Dat zijn momenteel...
Samen met de sociale dienst van het Erasmusziekenhuis en de eraan verbonden ziekenhuiscentra behartigen we de belang...Wat zijn de verschillende doelstellingen van de VVPN?
“In de jaren 60, toen de dialyse nog in haar beginfase was, kwam hepatitis C vaak voor bij dialysepatiënten”, zo zegt professor Michel Jadoul, diensthoofd Nefrologie in d...
Nierinsufficiëntie is het onherstelbare verlies van de nierfuncties, waarbij de nefronen geleidelijk vernietigd worden. De ziekte manifesteert zich wanneer...Risicogroepen
Jan Donck, nefroloog in het AZ Sint-Lucas Gent
Bruno Woitrin, voorzitter van AIRG België
Tatiana Diakun is verpleegster en gespecialiseerd in peritoneale dialyse
Chronische myeloïde leukemie
Covid-19
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)
Maagkanker
Melanoom
Oogontsteking, oogirritatie of droge ogen
Overactieve blaas
Transplantatie van organen