Nierinsufficiëntie

---

NIEUWS

Gepubliceerd op 23/02/2011 à 23:07

Nier- en pancreastransplantatie: twee vliegen in één klap

Bij dialysepatiënten met type I-diabetes kan een dubbele nier-pancreastransplantatie aangewezen zijn. We hadden daarover een gesprek met prof. Jean-Paul Squifflet, chirurg op de dienst buik- en transplantatiechirurgie van het CHU (Centre Hospitalier Universitaire) in Luik.

In welke gevallen is een gecombineerde transplantatie noodzakelijk?

Het gaat om een vrij zeldzame indicatie. In België worden jaarlijks slechts 20 à 30 van zulke transplantaties uitgevoerd, tegen 450 à 500 niertransplantaties. De betrokken patiënten hebben meestal type 1-diabetes (insulineafhankelijke diabetes, ook wel juveniele diabetes genoemd) met niercomplicaties. Wanneer de nierschade te ernstig is en dialyse vereist, wordt hun aangeraden om zich in te schrijven op een wachtlijst voor een gecombineerde transplantatie (gelijktijdige nier- en pancreastransplantatie van dezelfde donor). In dit stadium zijn de meeste patiënten tussen 30 en 50 jaar.

Wat zijn de voordelen van zo'n dubbele transplantatie?

Of de nier nu alléén getransplanteerd wordt of niet, de antiafstotingsbehandeling is identiek: dezelfde geneesmiddelen worden toegediend in dezelfde dosissen. Tijdens die operatie ook een pancreastransplantatie uitvoeren bij patiënten met type 1-diabetes, is eigenlijk twee vliegen in één klap slaan. Type 1-diabetes is een auto-immuunziekte die de insulineproducerende cellen vernietigt in de pancreas. Aangezien ze die zelf niet meer aanmaken, moeten ze zichzelf verschillende keren per dag inspuiten met dat hormoon en regelmatig hun bloedsuikerspiegel meten. Als beide transplantaties slagen, hoeven ze niet in dialyse, maar blijven hun ook alle beperkingen gespaard die eigen zijn aan diabetes.

Het gaat toch wel om een iets zwaardere ingreep?

Inderdaad. Tijdens de perioperatieve periode is alles "dubbel". Zo duurt een dubbele transplantatie 4 uur in plaats van 2. De patiënt moet ook dubbel zo lang op recovery liggen, en het herstel van de darmtransit verloopt eveneens trager. Na een gecombineerde transplantatie mag de patiënt pas na verschillende dagen weer beginnen te eten en moet hij minstens 2 weken in het ziekenhuis blijven. Na die risicoperiode wegen de langetermijnvoordelen echter aanzienlijk zwaarder.

Zijn die combinatietransplantaties al uitgevoerd met levende donoren?

In België nog niet, maar in sommige Amerikaanse centra wél al. Na de gewone onderzoeken om na te gaan of de nier zonder problemen kan worden getransplanteerd, moet de donor zich stand-by houden tot er in goede omstandigheden een pancreas kan worden weggenomen bij een hersendode persoon. Voor de getransplanteerde patiënt is de operatie dezelfde als bij een "klassieke" gecombineerde transplantatie. In Minneapolis zijn er al zo'n vijftig dubbele nier-pancreastransplantaties uitgevoerd met een levende donor. Daarbij werd alleen een stuk van de pancreas weggenomen. De resultaten zijn dezelfde, maar de operatie is gecompliceerder en ethisch niet verantwoord, aangezien er voldoende hersendode pancreasdonoren zijn en er dus eigenlijk geen beroep hoeft te worden gedaan op levende donoren.

Interview: Aurélie Bastin.