Nierinsufficiëntie

---

NIEUWS

Gepubliceerd op 23/02/2011 à 23:07

Nierinsufficiëntie, anemie en cardiovasculair risico

Anemie (bloedarmoede) is een veel voorkomende complicatie bij nierinsufficiëntie en moet zo snel mogelijk opgespoord worden. Ze veroorzaakt immers hartproblemen en verhoogt daardoor het sterfterisico bij zeer vergevorderde nierinsufficiëntie.

Anemie wordt gekenmerkt door een abnormale daling van het hemoglobinegehalte in het bloed. Dit eiwit is aanwezig in de rode bloedcellen en transporteert zuurstof naar organen en spieren. In geval van anemie is die functie aanzienlijk verzwakt, wat tot hartproblemen kan leiden bij de patiënt. Bij nierinsufficiëntie is de kans op een dergelijke functiestoornis groot.

EPO: de hoofdschuldige 

Oorzaak: erytropoëtine (EPO), een door de nieren aangemaakt hormoon dat het beenmerg stimuleert om rode bloedcellen te produceren. Bij nierproblemen vermindert de EPO-synthese. Gevolg: ook het hemoglobinegehalte in het bloed wordt te laag. Bij hemodialysepatiënten wordt anemie vaak nog erger door verlies van ijzer, een molecule die onmisbaar is voor de aanmaak van hemoglobine. "Na een dialyse blijft er nog altijd bloed en dus ook ijzer in het extracorporeel circuit. Vandaar dat die patiënten absoluut voedingssupplementen moeten nemen om die tekorten aan te vullen", benadrukt prof. Max Dratwa, diensthoofd nefrologie in het UVC Brugmann.

Te laat opgespoord 

Een gezonde man heeft een hemoglobinegehalte tussen 13 en 18 gr per 100 dl, een gezonde vrouw tussen 12 en 15 gr. Bij een nierinsufficiëntiepatiënt kunnen die waarden sterk dalen zonder dat de anemie wordt opgespoord. Dat blijkt uit een studie uit 2007 die onlangs gepubliceerd werd door de Europese niervereniging ERA-EDTA. Deze afwijking wordt dus vaak te laat ontdekt. "Eén op de drie patiënten is twee maanden vóór de start van de dialyse nog altijd niet doorverwezen", vervolgt prof. Max Dratwa. Probleem is dat de typische symptomen van bloedarmoede (vermoeidheid, slaap- of concentratiestoornissen) sowieso vaak voorkomen, waardoor de echte oorzaak niet altijd opgespoord wordt. De studie toont echter duidelijk aan dat een tijdige diagnose essentieel is. Anemie verhoogt immers het sterfterisico bij zeer vergevorderde nierinsufficiëntie. Ze belast het hart en bevordert ventrikelhypertrofie (volumevergroting van één van de twee hartkamers), waardoor het cardiovasculaire risico stijgt. 

Een strikt te doseren behandeling

Temeer omdat, hoe later anemie ontdekt wordt, hoe moeilijker ze te behandelen is. "In geval van bijgaande infecties of ontstekingen is het moeilijk om het hemoglobinegehalte van nierinsufficiëntiepatiënten te stabiliseren, vooral dan van dialysepatiënten", benadrukt prof. Max Dratwa. Geneesmiddelen die de erytropoëse bevorderen, zijn het doeltreffendst om bloedarmoede te behandelen. Toch zijn ze onvoldoende als de anemie het gevolg is van een tekort aan ijzer, vitamine B12 of foliumzuur. In dat geval zijn er bijkomende behandelingen nodig om de hemoglobineconcentratie te doen stijgen tot de vastgestelde doelwaarden. Die waarden liggen in principe tussen 11 en 12 gr voor 100 dl, en worden bewust lager gehouden dan de richtwaarden voor gezonde personen. "Een te sterke verhoging van het hemoglobinegehalte kan een risicofactor zijn voor hoge bloeddruk, trombose en zelfs hart- en vaatproblemen", besluit prof. Dratwa. "In dat geval zouden de voordelen inzake levenskwaliteit hoegenaamd niet meer opwegen tegen de risico's." 

Jonathan Barbier