Tabak: vijand van de nieren

Eén van de negatieve gevolgen van roken is dat het nierinsufficiëntie bevordert en bestaande insufficiëntie verergert. Voor Jan modaal, maar ook en vooral voor dialyse- en transplantatiepatiënten is dat een goede reden om voorgoed te stoppen met roken.

Verschillende studies hebben duidelijk bewezen dat roken het risico op nierinsufficiëntie verhoogt. Een Amerikaanse studie bij meer dan 23.000 personen ging de impact van tabak na bij actieve rokers. Daaruit bleek dat rokers 2,6 keer meer risico zouden lopen op een chronische nieraandoening.

Nierinsufficiëntie, nicotine en cardiovasculaire risico's

Tabak bevordert niet alleen chronische nierinsufficiëntie, maar versnelt ook het ziekteverloop naar een verdergevorderd stadium. "Patiënten met type 1- of type 2-diabetes die roken, verhogen aanzienlijk hun risico om microalbuminurie te krijgen (aanwezigheid van kleine hoeveelheden eiwitten in de urine)", aldus dr. Lidia Ghisdal, nefrologe in het Erasmusziekenhuis. "Vooral de additieven in sigaretten zijn toxisch, maar ook nicotine is schadelijk voor de gezondheid. Normaal gezien moet ze uitgescheiden worden in de urine, maar bij personen met terminale nierinsufficiëntie stapelt ze zich op in de nieren. De schadelijke effecten van nicotine zouden dan ook kunnen verklaren waarom het aantal cardiovasculaire risico's bij rokers toeneemt."

Slechts weinig transplantatiepatiënten stoppen met roken!

Dr. Ghisdal licht toe: "Rokende transplantatiepatiënten lopen een extra hoog risico op complicaties en afstoting". Uit een studie in The Journal of American Society of Nephrology (2) blijkt dat het relatieve sterfterisico met 42 % zou stijgen bij wie meer dan 25 pakjes/jaar (1 pakje per dag gedurende 25 jaar) rookt. Daarnaast zouden zware rokers 30 % meer afstotingsrisico's lopen. Wie minstens vijf jaar gestopt is, loopt nog slechts evenveel risico als niet-rokers. Transplantatiepatiënten die vroeger gerookt hebben, lopen bovendien extra risico op hart- en vaatziekten en op invasieve kankers. "Deze studie onderzocht de gevaren van vroegere tabaksconsumptie", vervolgt dr. Ghisdal. "Toch is de kans groot dat wie vóór de transplantatie kettingroker was, dat ook na de ingreep blijft." Zo blijkt dat ongeveer 50 % van alle niertransplantatiepatiënten na de operatie blijft roken of opnieuw begint te roken.

Aurélie Bastin, met medewerking van dr. Lidia Ghisdal, nefrologe in het Erasmusziekenhuis.

(1) Melanie K. Haroun, Bernard G. Jaar, Sandra C. Hoffman, George W. Comstock, Michael J. Klag, and Josef Coresh, Risk Factors for Chronic Kidney Disease: A Prospective Study of 23.534 Men and Women in Washington County, MarylandJ. Am. Soc. Nephrol., Nov 2003; 14: 2934 - 2941.

(2) Bertram L. KASISKE and DAGMAR KLINGER, Cigarette Smoking in Renal Transplant Recipients, J. Am. Soc. Nephrol., Apr 2000; 11: 753 - 759.

Deel en print dit artikel