Gepubliceerd op 23/02/2011 à 23:07
Patiënten met een chronische ziekte zoals nierinsufficiëntie hebben het vaak moeilijk met therapietrouw. Toch is die van cruciaal belang om hun gezondheidstoestand te stabiliseren en te verbeteren.
"Therapietrouw slaat op de striktheid waarmee een patiënt de aanbevelingen van zijn arts opvolgt", aldus Valentina Provenzano, psychologe op de dienst nefrologie van het Erasmusziekenhuis. "Dialysepatiënten weten dat, als ze hun behandeling niet correct toepassen, ze vaat-, hart- en/of ademhalingsproblemen riskeren. Ook getransplanteerden beseffen goed dat hun nieuwe orgaan kan worden afgestoten als ze zich niet aan de doktersvoorschriften houden." Toch nemen veel patiënten niet correct hun geneesmiddelen en/of slaan ze de voedingsadviezen van de diëtist in de wind. Volgens bepaalde studies zou dat het geval zijn voor 30 tot 50 % van alle chronisch zieken.
Sommige dialysepatiënten aanvaarden hun situatie gewoonweg niet. "Dialyse weegt zeer zwaar op het dagelijkse leven, zowel het beroeps-, sociaal als gezinsleven. De patiënten moeten elke dag geneesmiddelen nemen en een streng dieet volgen. Die "vrijheidsberoving" kan zware psychologische gevolgen hebben. Ze vergeten dan om hun geneesmiddelen te nemen en houden zich niet aan hun voedingsvoorschriften, om zich opnieuw te voelen zoals iedereen. "Het probleem is dat de effecten van dit vergeet- en afwijkgedrag niet meteen voelbaar zijn", vervolgt Valentina Provenzano. "Daardoor laten sommige patiënten zich verleiden om hun grenzen af te tasten en te zien hoe ver ze kunnen gaan." Gebrek aan therapietrouw bij transplantatiepatiënten is moeilijker te begrijpen, want een goede behandeling is voor hen de enige manier om hun nieuwe nier te behouden.
Het probleem is niet alleen frequent, maar ook zeer variabel. "We stoppen onze patiënten nooit in vakjes: een 'therapietrouwe' en een 'therapieontrouwe' groep. Of een patiënt zich al dan niet aan de doktersadviezen houdt, hangt immers ook af van de levensfase waarin hij zich op dat moment bevindt en van zijn emotionele toestand." Dat fenomeen komt vaak voor bij de start van de behandeling, wanneer de patiënt nog niet de tijd heeft gehad om zich aan te passen aan zijn nieuwe leven.
"In het Erasmusziekenhuis worden patiënten met chronische nierinsufficiëntie behandeld door een multidisciplinair team. We werken systematisch samen om de patiënten te ondersteunen, naar hen te luisteren, ze op te volgen en te betrekken bij hun behandeling. Helaas bestaan er geen wondermiddelen: het komt er vooral op aan ze goed te informeren en dag in dag uit te begeleiden, om ze te motiveren." Hoe? Door samen rond de tafel te gaan zitten en te praten over hun ziekte, de therapie en de te bereiken doelstellingen, door de patiënt te laten zien dat hij een rol te spelen heeft bij zijn behandeling en door hem weer greep te laten krijgen op zijn leven, zodat hij een zekere autonomie terugvindt.
Stéphanie Paillet
Deel en print dit artikel
Patiënten met chronische nierinsufficiëntie hebben, in afwachting van een niertransplantatie, geen andere keuze dan hemodialyse of peritoneale dialyse. Dat zijn momenteel...
Samen met de sociale dienst van het Erasmusziekenhuis en de eraan verbonden ziekenhuiscentra behartigen we de belang...Wat zijn de verschillende doelstellingen van de VVPN?
“In de jaren 60, toen de dialyse nog in haar beginfase was, kwam hepatitis C vaak voor bij dialysepatiënten”, zo zegt professor Michel Jadoul, diensthoofd Nefrologie in d...
Nierinsufficiëntie is het onherstelbare verlies van de nierfuncties, waarbij de nefronen geleidelijk vernietigd worden. De ziekte manifesteert zich wanneer...Risicogroepen
Jan Donck, nefroloog in het AZ Sint-Lucas Gent
Bruno Woitrin, voorzitter van AIRG België
Tatiana Diakun is verpleegster en gespecialiseerd in peritoneale dialyse
Chronische myeloïde leukemie
Covid-19
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)
Maagkanker
Melanoom
Oogontsteking, oogirritatie of droge ogen
Overactieve blaas
Transplantatie van organen