Vermoeidheid: een moeilijk te overwinnen obstakel

Alle stadia van nierinsufficiëntie gaan gepaard met vermoeidheid. Dat is dan ook één van de factoren waarmee rekening moet worden gehouden bij de dagelijkse behandeling van de ziekte. Sommige oorzaken zijn te behandelen, maar tegen andere valt helaas weinig te doen...

In de predialysefase

"De meeste patiënten met nierinsufficiëntie krijgen bloedarmoede doordat hun nieren minder erytropoëtine afscheiden, een hormoon dat rode bloedcellen aanmaakt", aldus prof. Dehout, diensthoofd nefrologie in het "Centre Hospitalier Universitaire" van Charleroi. Vandaar dat er vaak synthetische erytropoëtine moet worden toegediend om de bloedarmoede en de vrij zware vermoeidheid die ermee gepaard gaat, te bestrijden, zowel voor als tijdens de dialyseperiode.

Nierinsufficiëntie veroorzaakt ook problemen met de uitscheiding van zuurafval en met het kaliumgehalte in het bloed. "Beide complicaties kunnen tijdelijke vermoeidheid veroorzaken, maar gedeeltelijk gecorrigeerd worden via dialyse", benadrukt prof. Dehout.

Als de ene vermoeidheid in de plaats komt van de andere…

Wanneer hemodialyse noodzakelijk wordt, komt vermoeidheid door de behandeling in de plaats van die als gevolg van de nierfunctiestoornis. Prof. Dehout: "Het bloedzuiveringsproces verloopt in korte tijd (negen tot twaalf uur per week). Hemodialyse is dan ook vrij "brutaal" en uitputtend voor de patiënt. Uiteraard zouden de sessies kunnen worden ingekort en de frequentie verhoogd, maar dat zou de vermoeidheid alleen maar verergeren, doordat de patiënt dan vaker naar het dialysecentrum moet".

Peritoneale dialyse filtert het bloed 24 uur op 24 en is daarom een zachtere techniek. "Maar ook al benadert dit soort dialyse veel dichter de natuurlijke nierwerking, ook zij is uitputtend", vervolgt prof. Dehout. Oorzaak: een deel van de eiwitten die het lichaam nodig heeft, wordt uitgescheiden in het dialysevocht.

Een multidisciplinaire aanpak

Als de ziekte verergert, vermindert de eetlust van de patiënt vaak. Nierinsufficiënten hebben bovendien dikwijls een afkeer van eiwitrijke producten zoals vlees. Bepaalde eetgewoonten kunnen de vermoeidheid die de ziekte veroorzaakt, nog verergeren. Vandaar dat advies van een diëtist(e) nodig is, om de patiënt een dieet voor te schrijven dat hij of zij kan combineren met een actief leven. Naast lichamelijke vermoeidheid treedt vaak ook psychische vermoeidheid op. Vandaar dat er soms psychologische begeleiding nodig is om de angst te verminderen. Bij het bestrijden van vermoeidheid is dus meer dan ooit een multidisciplinaire aanpak geboden.

Aurélie Bastin, met medewerking van prof. Dehout, diensthoofd nefrologie in het "Centre Hospitalier Universitaire" van Charleroi.

Deel en print dit artikel