Gepubliceerd op 24/09/2018 à 16:28
Alles te weten komen over ovariële stimulatie
Er zijn talrijke mogelijke oorzaken van onvruchtbaarheid. Maar er bestaan behandelingen. Een van deze behandelingen, ovariële stimulatie, bevordert de ontwikkeling van de follikels. In welke gevallen is het aangewezen? Waarin bestaat die behandeling?
Wat is ovariële stimulatie?
Ovariële stimulatie is een medicamenteuze behandeling om de productie van rijpe follikels door de eierstokken te bevorderen en zodoende een eisprong op te wekken. Ter herinnering: de eierstokken produceren follikels. Tijdens de eisprong barst de follikel en komt er een eicel vrij. Wanneer deze eicel bevrucht wordt door een zaadcel, wordt een embryo gevormd en bestaat de kans op een zwangerschap. Ovariële stimulatie vergroot de kans op een zwangerschap.
In welke gevallen is de behandeling aangewezen?
Een vrouw die zwanger wenst te worden, kan in verschillende omstandigheden een beroep doen op ovariële stimulatie:
In geval van ovulatiestoornissen
Een vrouw die niet ovuleert (anovulatie) of ovulatiestoornissen vertoont (disovulatie), doet een beroep op ovariële stimulatie om haar cyclus en haar eisprong te regelen. Dat helpt haar om normaal te ovuleren en zwanger te worden.
In het kader van medisch begeleide voortplanting (MBV)
Een intra-uteriene inseminatie (IUI) wordt voorafgegaan door een lichte ovariële stimulatie, om de kans op samensmelting van gameten en een zwangerschap te vergroten. Door nauwgezet toezicht (bloedafname en echografie) kan het exacte ogenblik van de eisprong geprogrammeerd worden en kunnen de zaadcellen op het gunstige moment ingebracht worden in de baarmoederholte. De stimulatie zorgt eventueel ook voor de groei van meerdere follikels, waardoor de slaagkans van kunstmatige inseminatie toeneemt. De belangrijkste complicatie hierbij is een verhoogd risico op een meervoudige zwangerschap. Monitoring is dus onontbeerlijk om dat zoveel mogelijk te voorkomen.
De eerste stap van in-vitrofertilisatie (IVF) is ovariële stimulatie, die erin bestaat om meerdere rijpe eicellen op te vangen, om ze vervolgens in een laboratorium te bevruchten. Het doel hiervan is per cyclus de slaagkans te vergroten. In dat geval kan het risico op een meervoudige zwangerschap verkleind worden door slechts één embryo te selecteren.
In het kader van behoud van vruchtbaarheid
Ovariële stimulatie kan aangewezen zijn voordat eicellen ingevroren worden, om de vruchtbaarheid van een patiënte te behouden.
Welke behandelingen bestaan er?
Er bestaan twee belangrijke manieren om ovariële stimulatie toe te dienen, afhankelijk van de indicatie:
Tabletten via de mond (bijvoorbeeld clomifeencitraat): Deze tablet, die gedurende vijf dagen oraal wordt toegediend, bevordert de afgifte van FSH, het follikelstimulerende hormoon. Deze behandeling is aangewezen in geval van disovulatie.
Subcutane injecties (gonadotrofines): Deze injecties op basis van FSH (Follicle Stimulating Hormone) werken rechtstreeks in op de eileiders om de rijping van de follikels te bevorderen. Deze behandeling is aangewezen in het kader van in-vitrofertilisatie.
Complicaties?
De meest voorkomende complicatie is meerlingenzwangerschap. Dit kan echter zoveel mogelijk beperkt worden via nauwgezet toezicht in het kader van een IUI en door het inbrengen van slechts één embryo in het kader van IVF. Het ovarieel hyperstimulatiesyndroom is een andere complicatie, die steeds zeldzamer wordt. Het doet zich voor in de weken na de stimulatie en manifesteert zich in de vorm van een vergroting van de eierstokken, die daardoor pijnlijk worden. Andere problemen zijn vochtretentie, buikpijn, gewichtstoename, enz.
Tegenwoordig kan dat syndroom door specifieke stimulatieschema's in nagenoeg alle gevallen vermeden worden (bijvoorbeeld het invriezen van alle embryo's bij IVF en de overdracht ervan naar een latere cyclus).
Artikel geschreven door Lauranne Garitte, gezondheidsjournaliste, in samenwerking met prof. Anne Delbaere, hoofd van de vruchtbaarheidskliniek in het Erasmusziekenhuis.
