Oogontsteking

Wat is blefaritis?

Blefaritis is een oogontsteking waarbij de rand van de oogleden geïnfecteerd is. Blefaritis treft de wimpers en/of de traanproductie.

Blefaritis kan verschillende oorzaken hebben: een bacteriële of virale infectie, een allergische reactie, een huidziekte die ook de oogleden aantast (atopische dermatitis, rosacea …), een verstopping en/of ontsteking in de talgkliertjes aan de rand van de oogleden.

Hoe kan je blefaritis herkennen?

Bij blefaritis heb je last van:

• gezwollen, rode, jeukende en geïrriteerde oogleden;
• het gevoel dat er een vreemd voorwerp in het oog zit (branderig gevoel);
• tranende ogen;
• gevoeligheid voor het licht;
• het gevoel dat er schilfertjes en korstjes op de oogleden zitten (vooral bij het ontwaken);
• oppervlakkige zweertjes.

Specifieke behandeling(en) van blefaritis

In de meeste gevallen kan je de symptomen van blefaritis verlichten met simpele middelen. Zo kan je de ogen en oogleden schoonmaken, en (vooraf opgewarmde) kompressen of steriele wegwerpdoekjes aanbrengen.

Als die maatregelen niet volstaan, kunnen geneesmiddelen voorgeschreven worden: infectiewerende medicatie (lokale antibiotica), een ontstekingsremmende basisbehandeling bij onderliggende problemen zoals atopische dermatitis of rosacea.

Wat is conjunctivitis?

Conjunctivitis is een ontsteking van het oogbindvlies. Conjunctivitis kan worden veroorzaakt door een virus, een bacterie of een schimmel, al komt dit laatste zelden voor.

Virale en bacteriële oogbindvliesontstekingen zijn bijzonder besmettelijk: ze worden heel snel overgedragen van de ene persoon op de andere, en bij dezelfde persoon, van een ontstoken op een gezond oog. Bij conjunctivitis is het dan ook heel belangrijk om snel een goede ooghygiëne in acht te nemen om de verspreiding van de infectie te voorkomen. Vermijd om je ogen aan te raken; was vaak je handen; leen je make-upspullen niet uit; gooi gedragen contactlenzen weg en gebruik een nieuw paar zodra de oogbindvliesontsteking genezen is.

Een oogbindvliesontsteking kan ook het gevolg zijn van een allergische reactie – in dat geval zijn gewoonlijk beide ogen tegelijk geïnfecteerd. Ze kan ook worden veroorzaakt door contact met chemische producten of door een vreemd voorwerp in het oog (slecht onderhouden en/of te lang gedragen contactlenzen bijvoorbeeld).

Hoe kan je conjunctivitis herkennen?

De meest voorkomende symptomen van conjunctivitis zijn:

• een rood doorlopen oog;
• tranende ogen;
• ongewone afscheiding (gele, etterige afscheiding, vorming van korstjes in de ooghoeken en dichtgeplakte oogleden …);
• jeuk;
• oogirritatie (een prikkend of schurend gevoel).

Specifieke behandeling(en) van conjunctivitis

De behandeling van conjunctivitis moet de symptomen van de infectie verminderen.

• Het gebruik van kunsttranen om de slechte kwaliteit van de tranen goed te maken, de verdamping van de waterige laag van de traanfilm tegen te gaan en het oogoppervlak vochtig te maken. Er bestaan kunsttranen onder de vorm van oogdruppels, spray of gel.
• De ogen en de oogleden reinigen met kompressen die gedrenkt zijn in fysiologisch serum of met steriele wegwerpdoekjes.
• Kompressen of doekjes aanbrengen die je vooraf gedrenkt hebt in warm water (warme kompressen) of die enkele uren in de koelkast gelegen hebben (koude kompressen).
• Lenzendragers kunnen hun lenzen beter uitlaten en een bril dragen tot het eind van de behandeling. Gooi oude soepele lenzen meteen weg en vervang ze na de behandeling (en nadat het oog genezen is) door nieuwe. Harde lenzen moeten een nacht lang ontsmet worden voor men ze terugplaatst.
• Wie make-up gebruikt, doet er ook goed aan om alle producten die in contact kwamen met het ontstoken oog te vervangen.
• Soms kan men een bacteriële oogbindvliesontsteking enkel genezen met antibiotische zalf of druppels. In dat geval raadpleeg je best je huisarts of een oogarts.

Wat is keratitis?

Keratitis is een ontsteking van het hoornvlies. Die kan bacterieel of viraal zijn, veroorzaakt door het herpesvirus (herpetische keratitis).  

In sommige gevallen is keratitis niet besmettelijk en kan het een gevolg zijn van een verminderde traanproductie.

Keratitis gaat vaak samen met conjunctivitis.

Hoe kun je keratitis herkennen?

Keratitis kan volgende klachten geven:

• een pijnlijk oog;
• een rood oog;
• overgevoeligheid voor het licht;
• een tijdelijke verminderde gezichtsscherpte;
• een tranend oog.

Specifieke behandeling(en) van keratitis

Keratitis is een ernstige infectie van het oog, waarbij een snelle behandeling door een oogarts vereist is.

Afhankelijk van de oorzaak van de infectie (virus, bacterie, schimmel of parasiet) schrijft de arts een gepaste behandeling voor.

Wat is een chalazion (gerstekorrel)?

Een chalazion (gerstekorrel) is een klein granuloom dat zich vormt aan de binnenkant van het ooglid. Een gerstekorrel wordt vaak verward met een strontje, maar is in werkelijkheid een niet-besmettelijke verstopping in een kliertje van Meibom (gelegen in het kraakbeen van het boven- en onderooglid).

Hoe kun je een gerstekorrel herkennen?

Een gerstekorrel manifesteert zich als:

• een aanvankelijk pijnlijk en vervolgens pijnloos knobbeltje in het midden of aan de basis van een ooglid;
• een gevoel van irritatie.

Specifieke behandeling(en) van een chalazion

De behandeling van een chalazion bestaat erin om de kliertjes van Meibom te ontstoppen. Dat gebeurt door vooraf opgewarmde steriele kompressen of doekjes (gedrenkt in warm water) op de gesloten ogen te leggen. Laat de kompressen daar enkele minuten liggen en druk dan voorzichtig met je vingers op de rand van het ooglid. Daardoor worden de kliertjes van Meibom zachter en kan men ze leegmaken. Herhaal die handeling twee keer per dag tot het chalazion genezen is.

Wat is een hordeolum of strontje?

Een hordeolum of strontje is een pijnlijk ontstoken talgkliertje in de ooglidrand of in het ooglid.

Een strontje wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie van een wimperfollikel. Het kan zich ook ontwikkelen als de talgkliertjes in de ooglidrand verstopt zijn.

Hoe kun je een hordeolum herkennen?

Een hordeolum of strontje veroorzaakt:

• een pijnlijke, lokale zwelling;
• tranende ogen;
• overgevoeligheid voor het licht;
• het gevoel dat er een vreemd voorwerp onder de oogleden zit.

Specifieke behandeling(en) van een hordeolum

In de meeste gevallen wordt een strontje vanzelf kleiner, waarna het spontaan verdwijnt. Men kan de genezing bevorderen door vooraf opgewarmde kompressen of doekjes aan te brengen.

Als het strontje steeds terugkeert en chronisch wordt, kan de arts in sommige gevallen een behandeling met antibiotica voorschrijven.

• Bij acute hinder (het plots optreden van bijzonder hinderlijke symptomen). Ook al lijken de symptomen van keratitis in eerste instantie onschuldig, toch is het nodig om deze aandoening medisch te laten behandelen door een oogarts.
• Bij aanhoudende symptomen.

In beide gevallen is het de bedoeling om een exacte diagnose en een specifieke, aangepaste behandeling te krijgen.

Bij een oogontsteking zijn er ziektekiemen aanwezig onder de vorm van een infectie met bacteriën, virussen of schimmels. Die infectie geeft aanleiding tot bepaalde symptomen.

Bij ooginfecties is het belangrijk dat men het onderscheid maakt tussen:

• een ontsteking van het bindvlies: conjunctivitis;
• een ontsteking van de oogleden: blefaritis, een strontje of een (niet-besmettelijke!) gerstekorrel;
• een ontsteking van het hoornvlies: keratitis.