In eerste instantie is het de bedoeling om kankercellen te vernietigen. Dit gebeurt standaard door een intensieve inductie chemotherapiekuur⁸. Chemotherapie heeft een cytotoxische werking. Dit wil zeggen dat de kankercellen vernietigd worden of de groei ervan afgeremd wordt. Helaas zullen niet enkel kankercellen, maar ook gezonde cellen door chemotherapie aangetast worden, waardoor er tijdelijk bijwerkingen kunnen optreden.

Wanneer patiënten in remissie komen, en wanneer er dus geen afwijkende kankercellen meer gevonden worden, start men met een onderhoudsbehandeling of consolidatietherapie. Het doel hiervan is het controleren van de ziekte na inductie met chemotherapie¹. Dit is een belangrijk onderdeel van de behandeling, aangezien eventuele residuele leukemiecellen onvermijdelijk tot AML-herval zullen leiden indien ze onbehandeld blijven. Consolidatietherapie kan bestaan uit intensieve chemotherapie, stamceltransplantatie of een combinatie van chemotherapie en stamceltransplantatie. De keuze hiervan hangt af van de classificatie van AML. Zo zullen patiënten met een gunstige prognose eerder enkel behandeld worden met chemotherapie omwille van de lagere risico’s die hieraan verbonden zijn⁹.

(⁹⁾Yanada, M., Matsuo, K., Emi, N. & Naoe, T. Efficacy of allogeneic hematopoietic stem cell transplantation depends on cytogenetic risk for acute myeloid leukemia in first disease remission: A metaanalysis. Cancer 103, 1652–1658 (2005).

2. De veroorzakende genmutaties op te sporen

Détecter les mutations génétiques responsables

Het is het belangrijk om acute myeloïde leukemie (AML) tijdig te behandelen, want onbehandeld zijn de complicaties hiervan levensbedreigend.

Behandelingen hangen grotendeels af van de classificatie van AML, daarom dat het zo belangrijk is bij de diagnose om de veroorzakende genmutaties op te sporen. Verder wordt er rekening gehouden met een aantal prognostische factoren bij het bepalen van de meest geschikte behandeling. Zo spelen leeftijd, andere ziekten en het algemene welzijn van AML-patiënten eveneens een rol voor de keuze van behandeling.

3. Beenmergtransplantatie

Bij een beenmergtransplantatie, ook wel stemceltherapie genoemd, wordt het zieke beenmerg met abnormale myeloblasten vervangen door gezond beenmerg. De gezonde beenmergcellen kunnen afkomstig zijn van de patiënt zelf of van een donor.

Een beenmergtransplantatie is de meest efficiënte manier om AML te behandelen, maar is daarom niet voor elke AML-patiënt de aangewezen therapie. Dat komt omdat een beenmergtransplantatie bepaalde risico’s met zich meebrengt die de mogelijke voordelen ervan overschaduwen⁸. Zo zijn bijvoorbeeld mondslijmvliesontstekingen, veno-occlusieve ziekte, longontstekingen en infecties vaak voorkomende complicaties van beenmergtransplantaties. Onafhankelijk daarvan is er ook nog kans op afstoting van het beenmerg.
Welke patiënten in aanmerkingen komen voor een stamceltransplantatie hangt sterk af van de algemene gezondheidstoestand, het AML-subtype en beschikbaarheid van alternatieve behandelingen. Vaak wordt deze beslissing genomen per individuele patiënt.

⁽⁸⁾Döhner, H., Weisdorf, D. J. & Bloomfield, C. D. Acute Myeloid Leukemia. N. Engl. J. Med. 373, 1136–1152 (2015).

4. Herval en AML ongevoelig voor behandelingen

Resistentie tegen AML-behandelingen blijft één van de grootste uitdagingen¹¹. Ook herval na remissie komt vaak voor.

De behandeling in beide gevallen bestaat doorgaans uit agressieve chemotherapieën die de brug moeten maken naar een beenmergtransplantatie. Dit wordt voorlopig beschouwd als de enige mogelijke curatieve oplossing voor deze patiënten¹².

⁽¹¹⁾Walter, R. B. et al. Resistance prediction in AML: analysis of 4601 patients from MRC/NCRI, HOVON/SAKK, SWOG and MD Anderson Cancer Center. Leukemia 29, 312–320 (2015).

⁽¹²⁾Ramos, N., Mo, C., Karp, J. & Hourigan, C. Current Approaches in the Treatment of Relapsed and Refractory Acute Myeloid Leukemia. J. Clin. Med. 4, 665–695 (2015).

5. Remissie

Het doel van de behandeling van AML is het bekomen van complete remissie.
In de strikte zin van het woord betekend remissie dat het bloed en beenmerg van AML-patiënten vrij zijn van abnormale kankercellen.
Dit wil niet zeggen dat patiënten volledig hersteld zijn. Opvolging van AML-patiënten blijft dus noodzakelijk.

6. Gerichte therapieën

Samen met de steeds snellere evolutie van wetenschappelijke onderzoek en de vooruitgang op vlak van genetische analyses, wordt er ook vooruitgang geboekt bij de ontwikkeling van nieuwe therapieën. Zo ook voor AML, waar momenteel gerichte therapie toegepast wordt in patiënten met een IDH1/2, FTL3-ITD of CD33+ mutatie¹⁰. Gerichte medicijnen zijn ontwikkeld om specifiek en doelgericht de groei van kankercellen af te remmen, zonder andere cellen te schaden. Vaak worden doelgerichte behandelingen gecombineerd met andere therapieën.

Tegenwoordig bestaat er ook een tweede gerichte therapie (gilteritinib) voor de behandeling van AML. Ze richt zich tot patiënten die hervallen of met AML die refractair is na de eerste behandeling. Ze wordt toegediend onder de vorm van monotherapie aan patiënten met een FLT3-ITD- en/of FLT3-TKD-mutatie. Naast de goede resultaten voor de totale overleving verdubbelt deze therapie tevens de mogelijkheid op stamceltransplantatie voor deze patiënten.

⁽¹⁰⁾DiNardo, C. & Lachowiez, C. Acute Myeloid Leukemia: from Mutation Profiling to Treatment Decisions. Current Hematologic Malignancy Reports vol. 14 386–394 (2019).

Deel en print dit artikel