Alzheimer

GETUIGENISSEN

De biomerkers maken het mogelijk de ziekte van Alzheimer juister en sneller te diagnosticeren. Maar hoe werken ze precies en welke gevolgen hebben ze voor de behandeling?

Wat zijn biomerkers eigenlijk?

Een biomerker, voluit ‘biologische merker’, wordt gebruikt als een indicator van een biologische toestand, bijvoorbeeld een ziekte. Bij de ziekte van Alzheimer gaat het vooral om bepaalde eiwitten die neerslaan in de hersenen en die kunnen worden opgespoord in het hersenvocht. Met een lumbaalpunctie kunnen we enkele milliliters van dit vocht op een zeer veilige manier verkrijgen.

Waarom zijn die biomerkers zo belangrijk voor de ziekte van Alzheimer?

Dankzij hen, kunnen we bij meer mensen de juiste diagnose opmaken. Volgens onze studie zijn de klassieke reeks onderzoeken – bloedonderzoek, EEG, MRI en neuropsychologisch onderzoek - 68 % accuraat. De accuraatheid van biomerkers daarentegen ligt boven de 80 % (1).

Met de biomerkers zou ook een vroegere diagnose mogelijk zijn?

Inderdaad. Tot nu toe konden we de ziekte van Alzheimer pas diagnosticeren als een patiënt het dementiestadium bereikt had. Met biomerkers kunnen we alzheimer vaststellen bij patiënten die voorlopig enkel milde geheugensymptomen vertonen, zoals vergeetachtigheid. We kunnen de ziekte dus opmerken, nog voor het dementiestadium bereikt wordt (2).

Maar de eiwitneerslagen in de hersenen treden waarschijnlijk nog vroeger op?

Dat klopt, wellicht meer dan 10 jaar voor de eerste (geheugen)symptomen uitbreken. Recent onderzoek wees uit dat we dankzij de biomerkers in staat zijn om ook in dit stadium de ziekte van Alzheimer vast te stellen. Lang voor de eerste symptomen dus(3).

Waarom is een snelle diagnose zo belangrijk?

De huidige geneesmiddelen pakken de symptomen van alzheimer aan. Ze genezen niet, maar hebben wel een duidelijk effect op de geheugenstoornissen, de gedragsproblemen en de dagelijkse activiteiten. Van die ‘symptomatische’ medicatie weten we dat hoe vroeger we patiënten er in de dementiefase mee behandelen, hoe doeltreffender ze is. Hetzelfde geldt voor de psychosociale educatie en begeleiding van de patiënt en zijn/haar omgeving.

In welke mate worden de biomerkers vandaag in de praktijk aangewend?

De biomerkerbepalingen worden momenteel vooral gebruikt bij twijfel over de dementiediagnose en bij patiënten met jongdementie (4, 5). Belangrijk is om bij die jonge patiënten snel een correcte diagnose op te maken. Maar in de toekomst hopen we dus veel vroeger en vaker een diagnose te kunnen stellen op basis van de biomerkers.

(1) S. Engelborghs, K. De Vreese, T. Van de Casteele, H. Vanderstichele, B. Van Everbroeck, P. Cras, J.J. Martin, E. Vanmechelen, P.P. De Deyn. Diagnostic performance of a CSF-biomarker panel in autopsy-confirmed dementia. Neurobiology of Aging 2008, 29: 1143-1159.

(2) N. Le Bastard, P.P. De Deyn, S. Engelborghs. Cerebrospinal fluid biomarkers for the differential diagnosis of dementia. Current Medical Literature – Neurology 2009, 25: 59-68.

(3) G. De Meyer, F. Shapiro, H. Vanderstichele, E. Vanmechelen, S. Engelborghs, P.P. De Deyn, E. Coart, O. Hansson, L. Minthon, H. Zetterberg, K. Blennow, L. Shaw, J.Q. Trojanowski for the Alzheimer’s Disease Neuroimaging Initiative. Diagnosis-independent Alzheimer disease biomarker signature in cognitively normal elderly people. Archives of Neurology 2010, 67: 949-956.

(4) K. Koopman, N. Le Bastard, J.-J. Martin, G. Nagels, P.P. De Deyn, S. Engelborghs. Improved discrimination of Alzheimer’s disease (AD) from non-AD dementias using CSF P-tau181P. Neurochemistry International 2009, 55: 214-218.

(5) N. Le Bastard, J.-J. Martin, E. Vanmechelen, H. Vanderstichele, P.P. De Deyn, S. Engelborghs. Added diagnostic value of CSF biomarkers in differential dementia diagnosis. Neurobiology of Aging 2010, 31: 1867-1876.

Deel en print dit artikel

---

NIEUWS

06 07 2022

Alzheimer

“Een op de vijf covid-doden had dementie”

In combinatie met de gegevens van 2020 blijkt hieruit dat van de 137 321 patiënten die in die periode aan het virus in Engeland en Wales zijn overleden, er 30 043 (21,8%) dementie...

Lees verder

28 03 2022

Alzheimer

Beginnende Alzheimer: de meest voorkomende klacht

De meest voorkomende klachten van beginnende alzheimer zijn problemen met ‘het topografisch geheugen’, dat onder meer instaat voor ons oriënteringsvermogen. “Een patiënt legt wekel...

Lees verder

05 02 2021

Alzheimer

Obesitas: een mogelijk nadelige impact op de ziekte van Alzheimer

Obesitas zou immers het zenuwweefsel kwetsbaarder maken. Patiënten die lijden aan een lichte vorm van dementie zouden er dan ook goed aan doen te zorgen voor een gezond BMI om op d...

Lees verder

28 11 2012

Alzheimer

Alzheimer: de rol van het levensverhaal

De ziekte van Alzheimer tast geleidelijk het geheugen en de cognitieve vermogens aan. Dat kan de communicatie tussen de patiënt, zijn naaste omgeving en de mantelzorger bemoeil...

Lees verder

• «
• 1
• 2
• 3
• 4
• …
• »

---

UW FAVORIETE ITEMS

24 02 2011

Alzheimer

Welke kortingen zijn beschikbaar bij de ziekte van Alzheimer?

Sociaal telefoontarief

Geldt voor rechthebbenden op verhoogde terugbetaling met een handicap van 9 punten (66%). De korting hangt af van het inkomensplafond en van de gezinssamen...

Lees verder

24 02 2011

Alzheimer

Hoe evolueert de ziekte van Alzheimer?

Aantasting van de cognitieve functies

Alle lichamelijke en geestelijke functies worden geregeld door de hersenen. De ziekte van Alzheimer tast precies de geestelijke functies...

Lees verder

24 02 2011

Alzheimer

De ziekte van Alzheimer: niet alleen geheugenstoornissen

Oriëntatiestoornissen

Naast de voor de ziekte van Alzheimer kenmerkende geheugenstoornissen is er ook sprake van een slechte tijdsoriëntatie, waarbij de patiënt dagen en data v...

Lees verder

24 02 2011

Alzheimer

Gedragsstoornissen en de ziekte van Alzheimer

Stemmingsschommelingen

Net als geheugenstoornissen kunnen gedragsstoornissen en -veranderingen een sluipend begin kennen. Toch kan de omgeving gealarmeerd worden door plotselin...

Lees verder

24 02 2011

Alzheimer

Opname in een woon- en zorgcentrum van een patiënt met de ziekte van Alzheimer

Opname in een instelling: een moeilijke beslissing

Als een patiënt met de ziekte van Alzheimer niet langer thuis kan blijven, moet een plaatsing in een instelling overwogen wor...

Lees verder

24 02 2011

Alzheimer

Praktische hulp bij de ziekte van Alzheimer

Thuisverpleging

Verpleegkundigen kunnen de door de arts voorgeschreven geneesmiddelen toedienen, de patiënt met alzheimer wassen en verzorgen... Om thuisverpleging te kunnen...

Lees verder

OPINIEPEILING