Alzheimer

GETUIGENISSEN

De biomerkers maken het mogelijk de ziekte van Alzheimer juister en sneller te diagnosticeren. Maar hoe werken ze precies en welke gevolgen hebben ze voor de behandeling?

Wat zijn biomerkers eigenlijk?

Een biomerker, voluit ‘biologische merker’, wordt gebruikt als een indicator van een biologische toestand, bijvoorbeeld een ziekte. Bij de ziekte van Alzheimer gaat het vooral om bepaalde eiwitten die neerslaan in de hersenen en die kunnen worden opgespoord in het hersenvocht. Met een lumbaalpunctie kunnen we enkele milliliters van dit vocht op een zeer veilige manier verkrijgen.

Waarom zijn die biomerkers zo belangrijk voor de ziekte van Alzheimer?

Dankzij hen, kunnen we bij meer mensen de juiste diagnose opmaken. Volgens onze studie zijn de klassieke reeks onderzoeken – bloedonderzoek, EEG, MRI en neuropsychologisch onderzoek - 68 % accuraat. De accuraatheid van biomerkers daarentegen ligt boven de 80 % (1).

Met de biomerkers zou ook een vroegere diagnose mogelijk zijn?

Inderdaad. Tot nu toe konden we de ziekte van Alzheimer pas diagnosticeren als een patiënt het dementiestadium bereikt had. Met biomerkers kunnen we alzheimer vaststellen bij patiënten die voorlopig enkel milde geheugensymptomen vertonen, zoals vergeetachtigheid. We kunnen de ziekte dus opmerken, nog voor het dementiestadium bereikt wordt (2).

Maar de eiwitneerslagen in de hersenen treden waarschijnlijk nog vroeger op?

Dat klopt, wellicht meer dan 10 jaar voor de eerste (geheugen)symptomen uitbreken. Recent onderzoek wees uit dat we dankzij de biomerkers in staat zijn om ook in dit stadium de ziekte van Alzheimer vast te stellen. Lang voor de eerste symptomen dus(3).

Waarom is een snelle diagnose zo belangrijk?

De huidige geneesmiddelen pakken de symptomen van alzheimer aan. Ze genezen niet, maar hebben wel een duidelijk effect op de geheugenstoornissen, de gedragsproblemen en de dagelijkse activiteiten. Van die ‘symptomatische’ medicatie weten we dat hoe vroeger we patiënten er in de dementiefase mee behandelen, hoe doeltreffender ze is. Hetzelfde geldt voor de psychosociale educatie en begeleiding van de patiënt en zijn/haar omgeving.

In welke mate worden de biomerkers vandaag in de praktijk aangewend?

De biomerkerbepalingen worden momenteel vooral gebruikt bij twijfel over de dementiediagnose en bij patiënten met jongdementie (4, 5). Belangrijk is om bij die jonge patiënten snel een correcte diagnose op te maken. Maar in de toekomst hopen we dus veel vroeger en vaker een diagnose te kunnen stellen op basis van de biomerkers.

(1) S. Engelborghs, K. De Vreese, T. Van de Casteele, H. Vanderstichele, B. Van Everbroeck, P. Cras, J.J. Martin, E. Vanmechelen, P.P. De Deyn. Diagnostic performance of a CSF-biomarker panel in autopsy-confirmed dementia. Neurobiology of Aging 2008, 29: 1143-1159.

(2) N. Le Bastard, P.P. De Deyn, S. Engelborghs. Cerebrospinal fluid biomarkers for the differential diagnosis of dementia. Current Medical Literature – Neurology 2009, 25: 59-68.

(3) G. De Meyer, F. Shapiro, H. Vanderstichele, E. Vanmechelen, S. Engelborghs, P.P. De Deyn, E. Coart, O. Hansson, L. Minthon, H. Zetterberg, K. Blennow, L. Shaw, J.Q. Trojanowski for the Alzheimer’s Disease Neuroimaging Initiative. Diagnosis-independent Alzheimer disease biomarker signature in cognitively normal elderly people. Archives of Neurology 2010, 67: 949-956.

(4) K. Koopman, N. Le Bastard, J.-J. Martin, G. Nagels, P.P. De Deyn, S. Engelborghs. Improved discrimination of Alzheimer’s disease (AD) from non-AD dementias using CSF P-tau181P. Neurochemistry International 2009, 55: 214-218.

(5) N. Le Bastard, J.-J. Martin, E. Vanmechelen, H. Vanderstichele, P.P. De Deyn, S. Engelborghs. Added diagnostic value of CSF biomarkers in differential dementia diagnosis. Neurobiology of Aging 2010, 31: 1867-1876.

Deel en print dit artikel

---

NIEUWS

30 01 2024

Alzheimer

Tips van een neuroloog om het geheugen te beschermen

Dr. Richard Restak (George Washington Hospital University School of Medicine and Health) betoogt dat geheugenverlies niet onvermijdelijk is bij het ouder worden. In plaat...

Lees verder

06 12 2023

Alzheimer

“Je kan hersenziekten opsporen in traanvocht”

Enkele druppels traanvocht. Meer is er volgens Marlies Gijs, biochemicus aan het Universitair Medisch Centrum in Maastricht, niet nodig om hersenaandoeningen zoals Alzhei...

Lees verder

20 04 2023

Alzheimer

Hoorapparaten om het risico op dementie te doen dalen?

Mensen met gehoorverlies die geen hoortoestel gebruiken lopen mogelijk meer risico op dementie dan mensen zonder gehoorverlies, zo blijkt uit onderzoek. Maar volgens de n...

Lees verder

23 01 2023

Alzheimer

Alzheimer is meer dan vergeetachtigheid

Apathie, somberheid, prikkelbaarheid en achterdocht zijn gedragsveranderingen die mensen met de ziekte van Alzheimer al jaren voor hun diagnose kunnen vertonen. Veel mens...

Lees verder

• «
• 1
• 2
• 3
• 4
• …
• »

---

UW FAVORIETE ITEMS

12 01 2023

Alzheimer

Nieuwe bloedtest voor ziekte van Alzheimer

De test kan een verdere doorbraak betekenen in het vroeger opsporen van alzheimer, de meest voorkomende vorm van dementie. Onlangs werd al een geneesmiddel gevonden dat d...

Lees verder

07 12 2022

Alzheimer

Dementie, de belangrijkste doodsoorzaak in België

Tussen 2004 en 2019 klom dementie geleidelijk aan op tot de belangrijkste doodsoorzaak in België. Dat blijkt uit nieuwe analyses van gezondheidsinstituut Sciensano. De op...

Lees verder

OPINIEPEILING