Alzheimer: eenzaamheid zou het risico verhogen

Uit een recente Amerikaanse studie blijkt dat bejaarden die zich eenzaam voelen, een hoger risico lopen op alzheimer.

Sociaal isolement versus eenzaamheid

Allereerst moeten we onderscheid maken tussen sociaal isolement en eenzaamheid. "Iemand kan weinig sociale contacten hebben en zich toch niet geïsoleerd voelen, terwijl iemand met een zeer ruime kennissenkring zich niettemin heel eenzaam kan voelen", aldus David Bennett, coauteur van de nieuwe studie en directeur van het Alzheimer's Disease Center (Rush University, Chicago). Vroegere studies hadden al een link gelegd tussen sociaal isolement en een verhoogd alzheimerrisico, maar het nieuwe onderzoek – dat verscheen in "The Archives of General Psychiatry" – is het eerste dat een verband legt tussen eenzaamheidsgevoel en de ziekte van Alzheimer.

Het eenzaamheidsgevoel evalueren

Wat hield de studie precies in? De onderzoekers vroegen aan een aantal bejaarde vrijwilligers (van gemiddeld 80 jaar) om deel te nemen aan een grootschalige studie over veroudering. Deelnemingsvoorwaarden: aan geen enkele neurologische stoornis lijden bij het begin van de studie en erin toestemmen om zijn hersenen af te staan na zijn dood. In totaal werden 823 personen gevolgd gedurende vier jaar. Alle deelnemers moesten elk jaar een vragenlijst invullen over hun eventuele eenzaamheidsgevoel ("Ik heb ooit al een groot gevoel van leegte gehad", "Ik voel me vaak aan mijn lot overgelaten…"). Doel: aan iedereen een score toekennen van 1 tot 5, naargelang de mate van eenzaamheid (van laag tot hoog). Daarnaast werden ze ook jaarlijks onderworpen aan een reeks neuropsychologische tests, om hun cognitieve vaardigheden te evalueren.

Twee keer meer risico

Tijdens de vier jaar durende studie kregen 76 van de 823 deelnemers dementie van het alzheimertype. Bij de analyse van de resultaten stelden de auteurs vast dat de deelnemers die naar eigen zeggen met een groter gevoel van eenzaamheid kampten (3,2/5), twee keer meer risico liepen op alzheimer dan diegenen die zich het minst eenzaam voelden (1,4/5), los van de objectieve "isolatiegraad".

Een nog verder te bestuderen verband

Er moet nu nog nagegaan worden of eenzaamheidsgevoel een risicofactor is voor de ziekte van Alzheimer dan wel of het slechts om een vroeg symptoom gaat van de ziekte… De studieauteurs besluiten: "Er bestaat wel degelijk een verband tussen dementie en eenzaamheid, maar dat moet nog grondiger geanalyseerd worden via bijkomende studies".

Karell RobertGezondheidsjournaliste

Bron: David A. Bennett, MD, neurologist; director, Rush University Alzheimer's Disease Center, Chicago. Archives of General Psychiatry, February 2007; vol 64: pp 234-240.

Deel en print dit artikel