Gepubliceerd op 23/02/2011 à 23:08
Dit jaar is het precies honderd jaar geleden dat de ziekte van Alzheimer ontdekt werd. In 1906 beschreef Aloïs Alzheimer immers voor het eerst de symptomen van deze vorm van dementie. Alexis Sonet, wetenschappelijk medewerker van het Museum voor Geneeskunde, vertelt ons meer over het leven en de ontdekking van deze Duitse neuropsychiater.
Aloïs Alzheimer wordt op 14 juni 1864 geboren in een dorpje in Beieren (Zuid-Duitsland). "Hij werkt een briljant studieparkoers geneeskunde af in Berlijn, Würzburg en Tübingen", zo vertelt Alexis Sonet. In 1888 start hij zijn artsenloopbaan in het psychiatrisch ziekenhuis van Frankfurt. Hij verricht daarbij vooral onderzoek naar dementie, psychosen en epilepsie.
"In deze instelling wordt op 25 november 1901 een 51-jarige vrouw opgenomen, Auguste D.", vervolgt Alexis Sonet. Haar gedrag trekt in het bijzonder de aandacht van Aloïs Alzheimer. Hij stelt diverse symptomen vast die op een geleidelijke cognitieve achteruitgang wijzen: geheugen- en begripsstoornissen, onsamenhangend en onvoorspelbaar gedrag, hallucinaties, mentale verwardheid en psychosociale onaangepastheid. In 1903 verlaat Alzheimer Frankfurt en gaat hij aan de slag in de koninklijke psychiatrische kliniek van München.
Twee jaar later sterft Auguste D. Alzheimer vraagt om hem het medisch dossier en de hersenen van zijn ex-patiënte op te sturen, zodat hij er een autopsie op kan verrichten. Daarbij brengt hij de twee typische hersenafwijkingen aan het licht bij alzheimer: fibrillaire degeneratie en seniele plaques. Alexis Sonet legt uit: "In 1906 beschrijft Aloïs Alzheimer dus voor het eerst de symptomen van dementie, op het 37ste Congres van Duitse psychiaters. Nadien stelt professor Emil Kraepelin voor om dit soort dementie te noemen naar zijn collega."
In 1912 wordt Aloïs Alzheimer benoemd tot directeur van de psychiatrische kliniek van de Friedrich Wilhelm Universiteit in Breslau (het huidige Wroclaw in Polen). Hij staat op dat ogenblik op het toppunt van zijn carrière. Kort nadien krijgt hij echter nierinsufficiëntie. Hij sterft in 1915. "Het is belangrijk om te weten dat de term 'Alzheimer' in die tijd alleen gebruikt werd voor degeneratieve ziekten bij mensen onder de 65. Begin 20ste eeuw dachten artsen nog dat seniele dementie (boven de 65) vooral veroorzaakt werd door vaataandoeningen", benadrukt Alexis Sonet. Pas later, rond 1970, wordt de ziekte van Alzheimer uitgebreid tot bejaarden.
Vandaag telt ons land ongeveer 85.000 alzheimerpatiënten. Gezien de vergrijzing van de bevolking neemt dat aantal nog voortdurend toe. Alexis Sonnet besluit: "Vandaar dat tal van medische teams hun onderzoek intensief voortzetten, in de hoop zo snel mogelijk therapeutische vooruitgang te boeken."
Karell Robert
Gezondheidsjournaliste
Deel en print dit artikel
Momenteel zijn er ongeveer 85.000 alzheimerpatiënten in België en 25 miljoen op wereldvlak. Het aantal neemt trouwens nog voortdurend toe door de vergrijzing van de bev...
De ziekte van Alzheimer stoort zich niet aan grenzen. Toch krijgen patiënten niet overal dezelfde behandelingsmogelijkheden naargelang ze in pakweg Estland of Groot-Bri...
De test kan een verdere doorbraak betekenen in het vroeger opsporen van alzheimer, de meest voorkomende vorm van dementie. Onlangs werd al een geneesmiddel gevonden dat d...
Lees verderTussen 2004 en 2019 klom dementie geleidelijk aan op tot de belangrijkste doodsoorzaak in België. Dat blijkt uit nieuwe analyses van gezondheidsinstituut Sciensano. De op...
Lees verderPierre Missotten, onderzoeker ouderdomspsychologie aan de ULg
Paco Roca, auteur en tekenaar van de strip ‘Rimpels’
François Van de Weyer, voorzitter familiegroep Vlaamse Alzheimer Liga, regio Deinze
Chronische myeloïde leukemie
Covid-19
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)
Maagkanker
Melanoom
Oogontsteking, oogirritatie of droge ogen
Overactieve blaas
Transplantatie van organen