Gepubliceerd op 23/02/2011 à 23:10
Alzheimerpatiënten kunnen zich tot aan een vrij geavanceerd ziektestadium blijven wassen, aankleden en hun tanden poetsen. Zodra ze die capaciteiten beginnen te verliezen, kan een gewone aansporing al voldoende zijn om die zo belangrijke hygiënereflex weer op gang te brengen.
Alzheimerpatiënten beginnen geleidelijk hun toilet en lichaamshygiëne te verwaarlozen, net als andere dagdagelijkse handelingen. De "netheidsreflex" gaat meestal pas in een laattijdig stadium verloren. Toch komt er vroeg of laat een fase waarin de patiënt zich vergeet te wassen - gedeeltelijk of volledig - , of niet langer schone kleren aantrekt. "Geleidelijk verliest hij elk besef van hygiëne en het belang ervan. Ook zijn fatsoensbegrip - publiek of privé - vermindert, net als het zelfbewustzijn", aldus dokter Philippe Desfontaines, neuroloog en hoofd van de Clinique de la Mémoire (Geheugenkliniek) - Maison Alzheimer van het Centre Hospitalier Chrétien de Liège (CHC).
Een goede lichaamsverzorging is echter essentieel voor alzheimerpatiënten. In de eerste plaats voor hun zelfwaardegevoel en ten aanzien van hun omgeving. In de tweede plaats om hun lichamelijk comfort te behouden. "Een goede hygiëne vermijdt huidproblemen, die ongemak en dus nervositeit kunnen veroorzaken bij de patiënt", vervolgt Philippe Desfontaines. En aangezien personen met alzheimer meestal maar weinig klagen over hun lichamelijke problemen, is het belangrijk om dergelijke symptomen te voorkomen.
Wanneer zorgverleners vaststellen dat de patiënt vergeet om de badkamer op te zoeken, is het zinloos om te forceren. Philippe Desfontaines: "Dergelijke automatismen zijn diepgeworteld, dus komt het er gewoon op aan ze te heractiveren. Een gewone aansporing volstaat, zoals de patiënt naar de badkamer brengen of hem het nodige materiaal geven, zoals een washandje of zeep". Een dergelijke aanpak is des te belangrijker omdat patiënten uiteraard liever zelfredzaam blijven als het op intieme hygiëne aankomt.
In een nog verder gevorderd ziektestadium moet de zorgverlener echter actiever meehelpen bij de lichaamsverzorging. Hij moet ook extra letten op incontinentieproblemen, want alzheimerpatiënten beseffen vaak niet dat ze hun kleren bevuild hebben en dat ze zich moeten verschonen.
Ook hier is een rustige, zachte aanpak geboden. "Dat vermijdt paniek, die kan ontstaan als de patiënt zich verplicht voelt om een taak uit te voeren waarvan hij niet langer de zin inziet", besluit de neuroloog.
Tot slot verdient ook mond- en tandverzorging extra aandacht. Regelmatig de tanden poetsen is bijzonder belangrijk, want een slechte hygiëne kan algauw tandpijn en kauwproblemen veroorzaken.
Begeleiding bij lichaamshygiëne is hoe dan ook geen overbodige luxe. Door zich goed te blijven verzorgen, worden alzheimerpatiënten gestimuleerd om zich langer bewust te blijven van hun eigen lichaam en hun imago. Bovendien ervaren ze op die manier hun ziekte minder als een lichamelijke beproeving.
Jonathan Barbier
Deel en print dit artikel
Cognitieve stoornissen en in het bijzonder geheugenstoornissen zijn typisch voor de ziekte van Alzheimer. Niet verrassend, want vergeetachtigheid is meestal het eerste symptoom...
Een paar uur vrij om boodschappen te doen, naar een afspraak te gaan of gewoon wat tijd voor zichzelf… Voor heel wat mantelzorgers is dat niet evident. Zorgen voor een naaste met...
U slaapt slecht en wordt ’s nachts vaak wakker? U vindt de armen van Morpheus niet meer zo comfortabel als vroeger? Dergelijke slaapproblemen veroorzaken uiteraard vermoeidheid,...
Een onderzoek zorgde als een donderslag bij heldere hemel voor nieuwe ontwikkelingen het dementieonderzoek. Wetenschappers van de Case Western Reserve University in Cleveland zijn...
Geldt voor rechthebbenden op verhoogde terugbetaling met een handicap van 9 punten (66%). De korting hangt af van het inkomensplafond en van de gezinssamen...
Lees verderAlle lichamelijke en geestelijke functies worden geregeld door de hersenen. De ziekte van Alzheimer tast precies de geestelijke functies...
Lees verderNaast de voor de ziekte van Alzheimer kenmerkende geheugenstoornissen is er ook sprake van een slechte tijdsoriëntatie, waarbij de patiënt dagen en data v...
Lees verderNet als geheugenstoornissen kunnen gedragsstoornissen en -veranderingen een sluipend begin kennen. Toch kan de omgeving gealarmeerd worden door plotselin...
Lees verderAls een patiënt met de ziekte van Alzheimer niet langer thuis kan blijven, moet een plaatsing in een instelling overwogen wor...
Lees verderVerpleegkundigen kunnen de door de arts voorgeschreven geneesmiddelen toedienen, de patiënt met alzheimer wassen en verzorgen... Om thuisverpleging te kunnen...
Lees verderPierre Missotten, onderzoeker ouderdomspsychologie aan de ULg
François Van de Weyer, voorzitter familiegroep Vlaamse Alzheimer Liga, regio Deinze
Angst voor het vaccin
Artrose
Chronische bronchitis
Covid-19
Hemofilie
Hoge bloeddruk
Inflammatoire darmziekten (IBD) Inleiding
Longkanker
Lymfomen
Lysosomaal zure lipase deficiëntie
Melanoom
Multipel myeloom
Multiple sclerose
Slapeloosheid
Transplantatie van organen
Wondverzorging