Seksualiteit en alzheimerpatiënten: nog altijd taboe!

Het gevoels- en seksleven van alzheimerpatiënten is nog al te vaak een taboeonderwerp. Welke veranderingen kunnen er optreden na de diagnose, en hoe moet de omgeving ermee omgaan? Een aanzet tot antwoord.

De emotionele en/of seksuele problemen waarmee alzheimerpatiënten en hun partner te maken kunnen krijgen, komen veel te weinig aan bod. Vaak durft de patiënt of zijn partner het probleem niet te bespreken met de arts, uit schaamte of discretie. De arts zet ook niet altijd zelf de eerste stap. Hoe zit het hier nu precies mee?

Een verhoogde libido…

Sommige alzheimerpatiënten hebben net meer behoefte aan seks. Dat levert uiteraard problemen op als de partner niet op dezelfde golflengte zit. Bénédicte Guillaume, neurologe in het CHU van Luik, licht toe: "Als die verhoogde libido gericht is op niet-toestemmende personen of tot ongewenst gedrag leidt, is er misschien medicatie nodig om de libido te verlagen". Zo worden er soms antidepressiva voorgeschreven. "Maar opgelet: we beschikken niet altijd over een therapeutische oplossing. In sommige gevallen is het beter om het probleem te bespreken met de patiënt. Dit symptoom moet dan ook altijd geval per geval behandeld worden."

… of omgekeerd

Omgekeerd kan de libido ook dalen bij alzheimerpatiënten, meestal door een neiging tot depressie, slechts één van de talrijke symptomen van de ziekte. De neuroloog kan dan beslissen om de depressie te behandelen. "Toch klagen alzheimerpatiënten slechts zelden over een verminderde libido. De vraag komt meestal van hun partner", aldus Jean-Christophe Bier, neuroloog in het Brusselse Erasmusziekenhuis. Seks is echter lang niet altijd het belangrijkste aspect van de relatie: velen vinden andere uitingen van affectie, zoals strelingen en tederheid, veel belangrijker.

Als de libido zich op anderen richt…

In een vergevorderd stadium van de ziekte, waarbij de patiënt zijn naaste omgeving niet langer herkent, is het ook mogelijk dat zijn affectieve en seksuele behoeften zich op anderen richten dan zijn partner. Het probleem kan zich onder meer voordoen in rust- en verzorgingstehuizen. "In de praktijk is zoiets evenwel vrij zeldzaam. De partner moet zich ervan bewust zijn dat dit verlangen in de eerste plaats impulsief is en geen uiting van liefde. Hij mag er vooral niet uit besluiten dat zijn partner hem niet meer graag ziet!", vervolgt dr. Guillaume. De partner ervaart het trouwens niet altijd als een ramp als de patiënt plots seksuele verlangens koestert voor iemand anders. Dr. Bier: "Het ergste is als je geliefde je niet meer herkent. De meeste partners vinden het libidoprobleem bijkomstig in vergelijking met de rouw die ze voelen omdat ze de vroegere relatie moeten loslaten". En hij besluit: "Aarzel hoe dan ook nooit om het probleem te bespreken met de arts als u daar nood aan hebt!"

Judith Lachterman

Gezondheidsjournaliste

Deel en print dit artikel