Gepubliceerd op 14/06/2021 à 13:17
De atopische mars is de progressieve ontwikkeling van aandoeningen die verband houden met een allergie (atopische dermatitis, allergische rhinitis, astma, voedselallergieën) bij een persoon die daar vatbaar voor is, en dan vooral kinderen. Die vatbaarheid heeft vaak een genetische oorsprong en wordt in verband gebracht met ontstekingen, het afweersysteem of bijvoorbeeld de huidbarrière. Kinderen bij wie het afweermechanisme zich op die manier ontwikkelt, hebben vaak een ouder of ouders met astma of allergische rhinitis. Bij die kinderen is er sprake van hyperreactiviteit op bepaalde omgevingsfactoren – ze ontwikkelen een ontstekingsreactie van het type 2, met de productie van de cytokines IL-4, IL-5 en IL-13.
De fasen van de atopische mars
Uit recent epidemiologisch onderzoek blijkt dat slechts 15 à 20% van de kinderen met allergieën atopische aandoeningen hebben die elkaar opvolgen in de tijd. Het begint met atopische dermatitis en omdat de huidbarrière verstoord raakt, worden ze daarna gevoelig voor diverse allergenen, wat leidt tot luchtwegallergieën zoals allergische rhinitis en astma. Die chronologische opeenvolging vindt men niet terug bij andere kinderen, bij wie de atopische mars begint met astma of de ontwikkeling van andere symptomen.
Kinderen met een risico op luchtwegallergieën en astma
Kinderen die in hun eerste levensmaanden eczeem ontwikkelen, lopen een hoger risico op een luchtwegallergie, meer bepaald astma. Op dezelfde manier is bij jonge kinderen met een voedselallergie (vooral een allergie voor eieren, melk en pindanoten) de kans zeer groot dat ze een luchtwegallergie ontwikkelen. De allergische mars treft voornamelijk de luchtwegen. Zo vormt de ontwikkeling van allergische rhinitis, van allergie voor huisstofmijt, gras- en boompollen in de kindertijd een aanzienlijk risico om op latere leeftijd astma te krijgen.
Kan men de allergische mars afremmen?
Tot op heden bestaan er nog geen preventieve maatregelen. Aanvankelijk deden studies verhopen dat een zo snel mogelijk herstel van de huidbarrière met vochtinbrengende crèmes en ontstekingsremmende middelen een latere gevoeligheid voor allergenen kon voorkomen. Maar inmiddels heeft grootschaliger onderzoek aangetoond dat dat niet het geval is en dat het systematisch aanbrengen van vochtinbrengende crèmes bij zuigelingen met een risico op eczeem geen invloed heeft op het voorkomen van de aandoening. Niettemin is een doeltreffende behandeling nodig om te vermijden dat de ziekte chronisch wordt en ernstige vormen aanneemt.
Anne-Sophie Glover-Bondeau
Deel en print dit artikel
Normaal gezien speelt de huid een beschermende rol tegen schadelijke invloeden van buitenaf (bacteriën, virussen, stofdeeltjes …). Maar wie een zogenaamde ‘atopische’ hui...
Lees verderMaud, 33 jaar
Prof. Dominique Tennstedt, Dermatoloog aan de Cliniques universitaires Saint-Luc
Chronische myeloïde leukemie
Covid-19
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)
Maagkanker
Melanoom
Oogontsteking, oogirritatie of droge ogen
Overactieve blaas
Transplantatie van organen