Atopische dermatitis

---

NIEUWS

Gepubliceerd op 18/03/2021 à 10:46

Zes vragen over atopische dermatitis en biotherapieën

Hevige jeuk, pijn, slaapstoornissen: sommige personen die getroffen zijn door bepaalde ernstige vormen van atopisch eczeem hebben last van slopende symptomen. Maar voor die patiënten is er goed nieuws, want er bestaan vandaag efficiënte behandelingen die goed verdragen worden: de zogenaamde biotherapieën.

1. Wat verstaat men onder biotherapieën?

Biotherapieën zijn zogenaamde ‘doelgerichte’ behandelingen, die zich specifiek richten op het werkingsmechanisme van de aandoening. Bij atopische dermatitis is dupilumab het eerste product dat sinds juni 2020 terugbetaald wordt in België. We hebben hier te maken met een ‘monoklonaal antilichaam’, dat zich richt op twee ontstekingsbevorderende boodschappers die bijzonder actief zijn bij atopische dermatitis: interleukine 4 (IL-4) en interleukine 13 (IL-13). Hun activiteit wordt afgeremd en het ontstekingsmechanisme dat aanleiding geeft tot de vorming van eczeemplaques, wordt geblokkeerd. “In België was er voordien nog geen behandeling van dat type beschikbaar voor atopische dermatitis”, verduidelijkt dr. Pierre-Dominique Ghislain, dermatoloog aan de Cliniques Universitaires Saint-Luc. “Dit is een grote vooruitgang voor de patiënten.”

2. Voor wie is biotherapie bedoeld en hoe wordt het toegepast bij atopische dermatitis?

Dit geneesmiddel wordt terugbetaald bij volwassenen boven de 18 jaar die getroffen zijn door een ernstige vorm van – zeer uitgebreide en zeer hevige – atopische dermatitis, die niet verzorgd kan worden met andere beschikbare behandelingen en/of als die behandelingen slecht verdragen worden door de patiënt. Dupilumab wordt om de twee weken toegediend door subcutane auto-injectie in de dij, de arm of de buik. “Die injecties kan men makkelijk zelf toedienen en ze zijn niet pijnlijk”, verzekert dr. Ghislain.

3. Wat zijn de resultaten van biotherapie bij atopische dermatitis?

Dankzij dupilumab kan men de symptomen van atopische dermatitis verlichten, al kan men de ziekte niet genezen. “Dit product heeft een snelle en duurzame werking op de symptomen van atopische dermatitis: verbetering van de levenskwaliteit, een huid die aangenamer aanvoelt … De reacties van mijn patiënten zijn unaniem positief”, geeft dr. Ghislain aan. Bovendien is er sprake van een uitstekende tolerantie in vergelijking met andere behandelingen die misschien even efficiënt zijn, maar gepaard gaan met een hele reeks bijwerkingen op (middel)lange termijn, zoals corticosteroïden of immunosuppressiva. “Dupilumab heeft geen negatieve impact op het immuunsysteem van de patiënt. Er is geen nood aan een voorafgaande gezondheidscontrole of regelmatige opvolging, en het geneesmiddel kan langdurig worden genomen”, verduidelijkt dr. Ghislain. “Het enige minpuntje is dat ongeveer één op vijf patiënten als gevolg van de behandeling last krijgt van conjunctivitis (oogontsteking). En ook al is dit een onaangename bijwerking, men kan ze meestal vrij makkelijk behandelen.”

4. Wat zijn de bijwerkingen op lange termijn?

“De gegevens op dat vlak zijn geruststellend, want ze gaan zowel gestoeld op onze theoretische kennis als op onze jarenlange ervaring in het domein van de klinische proeven”, licht dr. Ghislain toe. “Deze behandeling wordt namelijk al twee tot drie jaar terugbetaald in andere landen. Op dit moment zijn er geen aanwijzingen dat deze biotherapie op lange termijn ongewenste effecten zou veroorzaken. Maar toch is voorzichtigheid geboden, maar dat geldt voor alle geneesmiddelen. We volgen dan ook het voorzorgsprincipe en wijzen erop dat dupilumab op dit moment gecontra-indiceerd is bij zwangere vrouwen.”

5. Brengt biotherapie een echte ommekeer bij atopische dermatitis?

“Zeker wel!” zegt dr. Ghislain. “De laatste therapeutische innovatie bij atopische dermatitis dateert van het begin van de jaren 2000, met topische immunomodulatoren (tacrolimus en pimecrolimus), waar de patiënten zeker bij gebaat waren, maar die de verwachtingen niet helemaal ingelost hebben. Behandelingen met orale immunosuppressiva en immunomodulatoren hebben dan weer blijk gegeven van hun werkzaamheid, maar jammer genoeg zijn er vaak zoveel bijwerkingen dat hun toepassing over een langere periode minder aangewezen is.”

6. Heeft men vooruitzicht op andere behandelingen voor atopische dermatitis?

“Er worden momenteel andere biotherapieën onderzocht die in de nabije toekomst ontwikkeld worden”, geeft dr. Ghislain aan. “Verder hebben we ook het vooruitzicht op andere, al even innovatieve behandelingen. Ik denk daarbij in het bijzonder aan de zogenaamde ‘JAK-remmers’ (Janus kinase- remmers), die de werking afremmen van de enzymen die betrokken zijn bij bepaalde chronische ontstekingsprocessen. Dit type geneesmiddel zal rond het eind van 2021 beschikbaar zijn op de Belgische markt.”