Begrijpen

We onderscheiden drie vormen van blaasontsteking veroorzaakt door bacteriën:

• een gewone blaasontsteking: treedt op bij vrouwen die geen risicofactor (zwangerschap, misvorming van de urinewegen ….) of koorts vertonen.
• terugkerende blaasontsteking: wordt gedefinieerd als een nieuwe blaasontsteking die optreedt minder dan drie maanden na een eerste fase, minder dan zes maanden na twee fases en minder dan een jaar na drie fases van blaasontsteking.
• gecompliceerde blaasontsteking: we spreken van gecompliceerde blaasontsteking als de blaasinfectie zich uitbreidt naar het nierbekken (pyelonefritis) of in het bloed terechtkomt (septikemie). Die term wordt ook gebruikt in geval van risicofactoren die de genezing kunnen belemmeren en die kunnen leiden tot een nierbekkenontsteking of bloedvergiftiging.

Welke type blaasontsteking u ook hebt, u raadpleegt best een arts als de koorts en het brandend gevoel na twee dagen blijven aanhouden.

Bacteriële blaasontsteking

In veruit de meeste gevallen wordt een blaasontsteking veroorzaakt door bacteriën. Verschillende lichaamsdelen, waaronder de huid, de mond en de vagina, bevatten echter microben zonder dat die een gevaar vormen voor de gezondheid. Een ontsteking treedt pas op als bepaalde bacteriën zich te sterk vermenigvuldigen. Meerdere bacteriesoorten kunnen een blaasontsteking veroorzaken. Bij ongeveer 90% van de gevallen ligt de oorzaak bij de E.Coli-bacterie, die ook buikloop kan veroorzaken (1). De E.Coli-bacterie behoort tot de darmflora bij de mens en zorgt voor het goede verloop van het organisme. Pas als zij uit de anus komt, vormt ze een groot gevaar voor de blaas.

Mycotische blaasontsteking

In zeldzame gevallen wordt blaasontsteking veroorzaakt door een schimmel (Candida albicans). Dit type komt vooral bij patiënten met een verzwakte immuniteit, bijvoorbeeld aidspatiënten.

(1) Katsarolis I, Poulakou G, Athanasia S, Kourea-Kremastinou J, Lambri N, Karaiskos E, Panagopoulos P, Kontopidou FV, Voutsinas D, Koratzanis G, Kanellopoulou M, Adamis G, Vagiakou H, Perdikaki P, Giamarellou H, Kanellakopoulou K; Collaborative Study Group on Antibiotic Resistance in Community-acquired Urinary Tract Infecties. Acute uncomplicated cystitis: from surveillance data to a rationale for empirical treatment. Int J Antimicrob Agents. 2010 Jan;35(1):62-7. Epub 2009 Nov 10.

Een blaasontsteking wordt niet altijd veroorzaakt door kiemen, zoals bacteriën. Het kan ook louter gaan om een ontsteking van de blaas zonder infectie. Dat is bijvoorbeeld het geval bij blaaspijnsyndroom (interstitiële blaasontsteking).

Naar schatting heeft minder dan 5% van de bevolking een interstitiële blaasontsteking. Dat is een chronische aandoening (1), die vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen en waarvan de prevalentie stijgt met de leeftijd.

De oorzaken van een blaaspijnsyndroom zijn niet altijd duidelijk. Mogelijke oorzaken zijn:

• overgevoeligheid van de zenuwen van de blaas;
• afwijkingen van de blaasweefsels. De beschermende laag op de blaaswand verdwijnt, waardoor die gevoeliger wordt voor irriterende stoffen die in de urine zitten, zoals ureum;
• een auto-immuunziekte. Antistoffen van de patiënt vallen de wand van de blaas aan.

Bij een blaaspijnsyndroom tracht de uroloog vooral de symptomen te verlichten.

(1) Rosenberg MT, Page S, Hapatiëntenard MA. Prevalence of interstitial cystitis in a primary care setting. Urology. 2007 Apr;69(4 Suppl):48-52.

Urineweginfecties

Urineweginfecties kunnen meerdere organen van het urinestelsel treffen. Meestal worden ze veroorzaakt door bacteriën.

Er bestaan drie types van urineweginfectie:

• urethritis: urinebuisontsteking (infectie van de urethra), de buis waardoor de urine van de blaas naar buiten stroomt;
• cystitis: een blaasontsteking;
• pyelonefritis: een nierontsteking.

Blaasontsteking: een vrouwenkwaal

Eén vrouw op de drie krijgt ooit een blaasontsteking en vaak zal ze die meerdere keren oplopen (1). Bij mannen komt de aandoening uitzonderlijk voor. Bij vrouwen is de urinebuis immers veel korter dan bij mannen (3 cm tegen 14 cm). Bacteriën kunnen bij vrouwen dan ook veel gemakkelijker van buiten het lichaam via de urinebuis naar binnen dringen en dan de blaas koloniseren. Bovendien ligt de opening van de urinebuis heel dicht bij de vagina en de aars, twee organen die bacteriën bevatten.

(1) Minardi D, d'Anzeo G, Cantoro D, Conti A, Mupatiëntenonigro G. Urinary tract infecties in women: etiology and treatment options. Int J Gen Med. 2011;4:333-43. Epub 2011 Apr 19.