Multiple sclerose

---

NIEUWS

Gepubliceerd op 13/05/2014 à 09:20

MS: als omgevingsfactoren een rol spelen

De factoren die een rol spelen bij multiple sclerose vormen een echte puzzel waarvan de onderzoekers nog niet alle stukken hebben gevonden. Hoe dan ook lijken, behalve een erfelijke aanleg (genetische factoren), ook omgevingsfactoren een cruciale rol te spelen bij de ontwikkeling van de ziekte.

Multiple sclerose is een complexe en multifactoriële aandoening. De precieze oorzaak is nog altijd niet bekend, maar het onderzoek gaat erop vooruit en het plaatje wordt beetje bij beetje duidelijker. Naast genetische factoren zouden ook een aantal omgevingsfactoren een rol spelen bij het ontstaan van deze auto-immuunziekte.
We zetten de meest genoemde elementen op een rijtje.

MS en vitamine D

Uit epidemiologische studies blijkt  dat de verblijfplaats vóór de leeftijd van 15 jaar een grote invloed speelt op het risico op MS. En aangezien omgevingsfactoren nu eenmaal nauw samenhangen met onze levensstijl, is het uiteraard moeilijk om één enkele verklaring naar voren te schuiven. Toch wijzen de onderzoekers onder meer op de rol van vitamine D.
Er blijkt namelijk een relatie te bestaan tussen de prevalentie van de ziekte enerzijds en de graad van blootstelling aan de zon en het risico op vitamine D-insufficiëntie of -tekort in de regio in kwestie anderzijds.
Normaal gezien maakt de huid vitamine D aan via blootstelling aan de uv-stralen van de zon. We weten dat vitamine D een effect heeft op de intensiteit van onze immuunreacties. Een tekort aan vitamine D in de kindertijd en/of de adolescentie zou het latere risico op MS kunnen verhogen.
Soms is een bepaling van het vitamine D-gehalte, en zo nodig het gebruik van vitamine D-supplementen, aan te raden bij de kinderen of de broers en/of zussen van een MS-patiënt. Dat moet wel altijd gebeuren in overleg met de arts.

MS en zwaarlijvigheid

Zwaarlijvigheid (obesitas) bij adolescenten hangt samen met genetische factoren en zou het risico op MS verhogen. Ook hier zou vitamine D mogelijk een rol spelen. Zwaarlijvigheid gaat immers vaak gepaard met vitamine D-insufficiëntie.
Soms worden andere – en hypothetischer – verklaringen naar voren geschoven. Zo zou het vetweefsel een gunstige voedingsbodem vormen voor ontstekingsreacties, zou overmatig zoutgebruik in het kader van een onevenwichtige voeding auto-immuunziekten kunnen helpen uitlokken … Deze veronderstellingen moeten wel nog worden bevestigd door grondiger onderzoek, al zijn een gezonde voeding, matig zoutverbruik en sportbeoefening hoe dan ook aan te raden om een gezond gewicht te behouden.

MS en roken

Rokers lopen iets meer risico op MS (1,5 keer meer) dan niet-rokers.
Bovendien lopen rokers na een eerste MS-opstoot extra risico op een tweede, blijkt de ziekte agressiever, kent ze een sneller verloop en is de prognose minder gunstig.
Tot slot maken vroege rokers meer kans om van bij het begin een progressieve vorm van de ziekte te krijgen.

MS en omgevingsfactoren: enkele andere verklaringen

• Mononucleose (besmetting met het Epstein-Barr-virus)

Het relatieve MS-risico is groter bij personen die na hun kindertijd klinische infectieuze mononucleose hebben gehad (met gezwollen klieren, koorts, keelontsteking …). Ook al is er geen rechtstreeks oorzakelijk verband tussen beide ziekten, de manier waarop het immuunsysteem reageert op het mononucleosevirus lijkt wel een indicatie voor de gevoeligheid voor MS.

• Ingrijpende levenstrauma’s

Deense onderzoekers hebben onlangs de impact bestudeerd van zeer stresserende levensgebeurtenissen: een scheiding, verlies van een geliefde … Doelstelling: nagaan of dergelijke trauma’s het risico op MS op latere leeftijd verhogen. Hun hypothese is echter nog niet bewezen.

Aude Dion