Multiple sclerose

---

NIEUWS

Gepubliceerd op 27/05/2019 à 10:26

Update McDonald-criteria vereenvoudigt diagnose MS

Een internationale groep neurologen heeft de zogenaamde McDonald-criteria herzien. Het doel is om sneller tot een diagnose van multiple sclerose (MS) te komen.

Neurologen van het ‘International Panel on Diagnosis of MS’ hebben in 2017 de McDonald-criteria herzien. Deze criteria helpen om via het onderzoek van de ziektetekens, de resultaten van MRI-scans (magnetische resonantie technieken) en de analyse van hersenvocht (cerebrospinale vloeistof), een diagnose van MS te stellen. De update moet tot snellere diagnoses en behandelingen leiden.

De diagnose van MS is vaak erg moeilijk doordat de symptomen individueel zeer verschillend kunnen zijn. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn gevoelsstoornissen, krachtsverlies en gezichtsstoornissen. Patiënten kunnen ook vagere klachten hebben, waaronder cognitieve stoornissen en vermoeidheid.

Traceren van hersenletsels

Tot 2001 gebeurde de diagnose van MS voornamelijk door het verzamelen van bewijzen uit de ziektegeschiedenis van de patiënt, analyse van de ziektetekens en een aantal laboratoriumbepalingen. Maar dat jaar ontwikkelde het ‘International Panel’ de zogenaamde McDonald-criteria, regels die het gebruik van magnetische resonantie technieken (MRI) – in combinatie met onderzoek van de klinische symptomen – voor de diagnose MS in goede banen moesten leiden.

“Een gediagnosticeerde MS-patiënt voor wie men een aangepaste behandeling heeft voorgeschreven, krijgt gemiddeld om de 2 jaar een opstoot, maar de ziekte heeft veel vaker letsels in de hersenen tot gevolg ,” legt neuroloog Guy Laureys van het UZ Gent uit. “Die letsels veroorzaken toenemende hersenschade, die zonder MRI-scans onder de radar zou blijven.”

Om tot een diagnose te leiden, moeten tests aantonen dat er letsels veroorzaakt zijn op verschillende plekken in de hersenen en op verschillende momenten – de zogenaamde spreiding of disseminatie in ruimte en tijd. De McDonald-criteria, eerder al herzien in 2005 en 2010, bieden bijkomende richtlijnen om diagnoses te bevestigen.

De opmerkelijkste aanpassingen

Een belangrijke nieuwe wijziging geldt voor personen die nog maar een eerste opstoot van MS hebben gekregen, maar waarbij al in verschillende hersenregio’s schade werd vastgesteld. Via een analyse van het hersenvocht, afgenomen met een naald onder in de rug (lumbale punctie), kan men zoeken naar zogenoemde ‘oligoclonale banden’ – eiwitten die in het zenuwstelsel geproduceerd worden en die wijzen op een ontsteking. Als die eiwitten in het hersenvocht aanwezig zijn, kan de diagnose nu gesteld worden zonder vaststelling van spreiding in tijd, anders gezegd, er wordt aangetoond dat die letsels op verschillende momenten veroorzaakt werden.

Een andere verandering is dat niet enkel ‘asymptomatische’ maar ook ‘symptomatische’ letsels in de hersenstam of het ruggenmerg op MRI-scans meetellen om disseminatie in plaats en/of tijd te constateren. Dat wil zeggen dat ook letsels gerelateerd aan andere aandoeningen van de hersenstam of het ruggenmerg nu in overweging kunnen worden genomen voor de diagnose.

Belangrijk is verder dat letsels in de hersenschors (de buitenste laag van de hersenen), zogenaamde ‘corticale’ letsels, nu bruikbaar zijn voor het bepalen van de spreiding in plaats. Vroeger telden enkel letsels in de buurt van of naast de hersenschors, ‘juxtacorticale’ letsels, mee. De twee gebieden zijn nu gelijkgesteld en gelden als één regio voor de diagnose MS. “Maar niet alle ziekenhuizen hebben al de juiste technologie om betrouwbare MRI-scans van de hersenschors uit te voeren, dus de impact van dat criterium blijft nog beperkt,” zegt Dr. Laureys.

Eerder behandelen

Volgens de neuroloog van het UZ Gent maken de aanpassingen het mogelijk om iets eenvoudiger en sneller een diagnose te stellen, terwijl de zorgvuldigheid van de testen behouden blijft.

Een vroege diagnose is van essentieel belang. “Een snellere behandeling kan helpen om volgende opstoten te vermijden en verdere schade af te remmen,” verklaart Dr. Laureys. “Hoe vroeger je behandelt, hoe lager het risico op verslechtering en op een handicap later.”