Een geschikte donor vinden

Wat is een geschikte donor?

De bloedgroep van de donor en de ontvanger moeten ABO-compatibel zijn.

• Analyse van de rode bloedcellen

U kunt alleen een donornier ontvangen van iemand waarvan u ook bloed kunt krijgen.

• De witte bloedcellen

Is uw bloedgroep compatibel met die van de donor, dan worden met een bloedtest de genetische kenmerken nagegaan van de witte bloedcellen (HLA-systeem) van de donor en de ontvanger. HLA-antigenen van donor en ontvanger moeten zo dicht mogelijk bij elkaar liggen.

• De donor mag uiteraard geen nierinsufficiëntie hebben of een aandoening die tot nierinsufficiëntie kan leiden (zoals diabetes), en mag ook geen kanker of een overdraagbare ziekte (aids) hebben.
• Levende of overleden donor

Een donornier kan afkomstig zijn van iemand die net gestorven is of van een levende donor. Het transplantaat van een levende donor biedt enkele voordelen in vergelijking met dat van een overleden persoon. De resultaten ervan zijn beter en ook het moment van de transplantie kan worden ingepland en lange wachttijden kunnen zo worden vermeden. De meeste getransplanteerde nieren komen van patiënten die hersendood zijn. De laatste jaren, als gevolg van het tekort aan donoren, worden ook nieren geoogst bij mensen die niet hersendood zijn maar die helaas levensgevaarlijk gewond zijn en bij wie de beademingsapparatuur wordt stilgelegd. Dit type donoren noemt men donoren zonder hartslag. Soms komen de vader, de moeder, een broer of een zus in aanmerking als levende donor. De kans om een nier te vinden met dezelfde genetische kenmerken is groter bij dichte familieleden dan bij niet-verwante donoren.

Toch kunnen in sommige gevallen ook de partner of een goede vriend als donor optreden, op voorwaarde dat hun bloedgroep ABO-compatibel is (in dat laatste geval wordt er minder rekening gehouden met de HLA-compatibiliteit).

• Leven met één nier

Personen die een nier afstaan, kunnen een normaal leven blijven leiden met één nier. De nieren hebben immers een zeer grote reservecapaciteit. Wel loopt de donor een iets hoger risico op hoge bloeddruk of proteïnurie.

• Eurotransplant

Wanneer de patiënt in aanmerking komt voor transplantatie, komt hij of zij op een wachtlijst van Eurotransplant. Eurotransplant is een internationale organisatie die de toewijzing van donororganen coördineert, afhankelijk van de HLA-compatibiliteit. Als een dergelijke gelegenheid zich voordoet, wordt de patiënt op de hoogte gebracht en moet hij zo snel mogelijk naar het ziekenhuis waar de transplantatie zal gebeuren.

• Wachttijd

De wachttijd voor een transplantatie kan lang zijn, soms meer dan twee jaar. Dat hangt af van verschillende factoren: het beperkte aantal beschikbare nieren, de bloedgroep en het (al dan niet frequente) weefseltype van de patiënt. Dit is een van de redenen waarom men de laatste tijd vaker overgaat tot het transplantaat zonder een beroep te doen op dialyse. Dit noemt men preëmptieve transplantatie. Met dit type transplantie worden ook de risico’s van hemodialyse minder.