Arterioveneuze fistel: hoe te verzorgen?

Een arterioveneuze fistel verbindt een armslagader met een -ader, en is noodzakelijk om een voldoende bloeddebiet te waarborgen bij dialyse. Tegelijk zijn er enkele voorzorgen nodig om de fistel zo lang mogelijk te behouden.

"Een arterioveneuzefistel wordt door een vaatchirurg aangelegd vanuit de bloedvaten, en zorgt ervoor dat het slagaderbloed in het aderstelsel kan stromen, om de aders te ontwikkelen", aldus Tony Goovaerts, hoofdverpleger op de dialysedienst van het Universitaire Ziekenhuis Sint-Lukas. "De dialysenaalden kunnen dan 3 tot 6 weken na de operatie rechtstreeks verbonden worden met een ader van de patiënt."

Welke alternatieven?

Wanneer het te moeilijk is om een fistel aan te leggen vanuit de bloedvaten (bijvoorbeeld als de aders te klein zijn), bestaan er twee alternatieven om toch dialyse mogelijk te maken: een artificiële arterioveneuzefistel (een synthetisch buisje) of een centrale veneuze katheter (een plastic slangetje dat wordt ingebracht in een grote ader). Toch blijft voor patiënten met chronische nierinsufficiëntie de "natuurlijke" arterioveneuzefistel te verkiezen.

Tips voor dagelijks gebruik

Een arterioveneuzefistel is een goed hulpmiddel voor nierinsufficiënten, en dat gedurende heel hun behandeling, maar vereist wel enkele voorzorgen. "Zo is strakke kleding af te raden, want die kan de bloedcirculatie in de armen hinderen. Het is ook beter om geen horloge of armband te dragen dicht bij de fistel", vervolgt Tony Goovaerts. "De patiënt moet ook elke dag een zogenaamde 'thrill' voelen, een trilling aan het huidoppervlak, om er zeker van te zijn dat de fistel niet verstopt is. Nierinsufficiënten die ooit in aanmerking zouden komen voor hemodialyse, moeten de aders van hun dominante arm (de rechterarm voor rechtshandigen) extra beschermen, en mogen dus geen bloedafnames en infusen krijgen aan die arm, anders kan er geen fistel aangelegd worden."

Opgelet voor infectiesymptomen

"Hoewel een arterioveneuzefistel zelden complicaties veroorzaakt, moet het verplegend personeel wel bij elke dialysesessie nagaan of de fistel nog goed werkt", benadrukt Tony Goovaerts. Rode uitslag, pijn, zwelling of koorts wijzen op een infectie, en in dat geval moet de patiënt zo snel mogelijk naar het ziekenhuis of naar een dialysecentrum gaan.

Aurélie Bastin, met medewerking van Tony Goovaerts, hoofdverpleger op de dialysedienst van het UZ Sint-Lukas.

Deel en print dit artikel