Hoe verloopt een buikspoeling?

Bij buikspoeling of peritoneale dialyse wordt het bloed gefilterd via het buikvlies of peritoneum. Het voordeel van deze techniek is dat het bloed continu gezuiverd wordt, net zoals gezonde nieren dat zouden doen.

Bij een klassieke hemodialyse wordt het bloed een paar keer per week gezuiverd in het ziekenhuis, met behulp van een externe kunstnier. Peritoneale dialyse daarentegen maakt gebruik van het buikvlies om het bloed te filteren. "Het buikvlies of het peritoneum is een dubbel membraan rond de buikwand en de buikorganen", legt professor Wim Van Biesen van de Universiteit Gent uit.

Peritoneale dialyse in de praktijk

"Via een operatie wordt in het buikvlies een katheter aangebracht. Via die katheter kan de patiënt de spoelvloeistof in de ruimte tussen de twee buikvliesmembranen laten lopen." De vloeistof blijft enkele uren in het lichaam, en neemt via het buikvlies overtollig vocht en afvalstoffen uit het bloed op. Na afloop wordt de spoelvloeistof verwijderd, en vervangen door verse spoelvloeistof. De patiënt voelt de spoelvloeistof in principe niet zitten. Tussen de wissels kan de patiënt zich vrij bewegen en activiteiten uitvoeren. Het grote voordeel van buikspoeling is dat het bloed continu gezuiverd wordt; de afvalstoffen kunnen zich niet opstapelen. Ook moet het bloed niet buiten het lichaam gebracht worden, wat de techniek minder complex en ingrijpend maakt. Op die manier kan de dialyse gewoon bij de patiënt thuis gebeuren.

De Continue, Ambulante Peritoneale Dialyse

Er bestaan twee soorten buikspoeling: Continue, Ambulante PeritonealeDialyse (CAPD) en Automatische Peritoneal Dialyse (APD). Bij CAPD worden de wissels van de spoelvloeistof met de hand uitgevoerd. Dat gebeurt gemiddeld vier keer per dag. Elk van deze wissels duurt ongeveer een half uur. Eerst wordt de ‘vuile’ spoelvloeistof die zich in de buik van de patiënt bevindt, via de katheter geloosd in een lege opvangzak. Als de buik leeg is, wordt de verse spoelvloeistof in de buik gelaten. Dit systeem werkt volledig op zwaartekracht, een toestel of technische hulpmiddelen zijn dus niet nodig.

De Automatische Peritoneaaldialyse

Bij APD gebeurt de dialyse ’s nachts, gedurende 8 tot 12 uur. Het aantal wissels en de hoeveelheid vloeistof zit geprogrammeerd in de computer van de dialysemachine. De patiënt sluit ’s avonds zijn katheter aan op de machine en ontkoppelt zich ’s ochtends. Bij deze therapie is de patiënt overdag meer vrij, en kan hij bijvoorbeeld naar het werk of naar school. Maar ‘s avonds moet hij wel op tijd thuis zijn. "Bij het UZ Gent gebruikt 60 tot 70% van de patiënten CAPD", zegt professor Van Biesen. "De keuze voor APD of CAPD hangt volledig af van de voorkeur en de levensstijl van de patiënt. Er zijn geen medische redenen om voor het ene of het andere te kiezen." Zowel CAPD als APD wordt volledig uitgevoerd door de patiënt. "De techniek is absoluut eenvoudig", verzekert professor Van Biesen. "In het UZ Gent oefenen gespecialiseerde verpleegkundigen met de patiënten in 4 tot 5 sessies tot de techniek een automatisme wordt."

Pieter Segaert

Deel en print dit artikel