Gepubliceerd op 23/02/2011 à 23:06
Hypertensie is samen met diabetes de meest voorkomende oorzaak van terminale nierinsufficiëntie (meer dan 50 % van de gevallen). Ze is echter niet alleen oorzaak, maar ook gevolg, en is bovendien een uiterst frequente complicatie bij een permanent verslechterende nierfunctie.
Zogenaamde "essentiële" of primaire (zonder bekende oorzaak) arteriële hypertensie komt bijzonder veel voor bij de algemene bevolking. Zo hebben 4 op de 10 personen op hun 60ste een te hoge bloeddruk (meer dan 140/90 millimeter kwik). Dr. Daniel Abramowicz, kliniekhoofd van de dienst nefrologie van het Erasmusziekenhuis, licht toe: "Slechts een klein percentage van alle hypertensiepatiënten krijgt nierinsufficiëntie waarbij dialyse noodzakelijk is. Gezien het zeer grote aantal hypertensiepatiënten ligt ook het aantal nierpatiënten echter zeer hoog. Vandaag is hypertensie samen met diabetes de belangrijkste oorzaak van terminale nierinsufficiëntie in West-Europa".
Nierschade door hypertensie is sterk vergelijkbaar met hart- of hersenvatschade. "Hypertensie leidt tot mechanische overbelasting van de slagaderwand. Die veroorzaakt op haar beurt fibrose (bindweefselvorming) die zelfs de glomerulaire niercapillairen aantast", vervolgt dr. Abramowicz. Gevolgen: de nierslagaders vernauwen en er ontstaan letsels in de glomeruli (nierfilters).
Of de nierbeschadiging nu veroorzaakt wordt door hypertensie of niet, 80 % van alle patiënten met vergevorderde nierinsufficiëntie loopt ook risico op hypertensie. Oorzaak: de vocht- en zoutretentie die ontstaat als de nieren het circulerende bloedvolume niet langer voldoende kunnen filteren. Daardoor ontstaat er een vicieuze cirkel: de nierinsufficiëntie veroorzaakt een te hoge bloeddruk, die op zijn beurt de nierfuncties snel doet verslechteren.
Een tijdige opsporing en een goede behandeling van primaire hypertensie zou veel mensen dialyse kunnen besparen. "Er bestaan wel degelijk doeltreffende geneesmiddelen. Het grootste probleem blijft: de patiënten overtuigen van het nut ervan. Velen laten zich immers niet behandelen omdat ze weten dat hun ziekte ongeneeslijk is en omdat ze geen onmiddellijke klachten hebben", betreurt dr. Abramowicz.
Nierinsufficiënten moeten krachtige diuretica (plasmiddelen) nemen die hun vocht- en zoutretentie verminderen. Vaak moeten ze die combineren met bloeddrukverlagers die tegelijk ook hun proteïnurie verminderen (een te hoog eiwitgehalte in de nieren, een vaak voorkomend probleem bij nierinsufficiëntie). Andere noodzakelijke maatregel: de bloeddruk voldoende verlagen om de nieren te beschermen. Concreet: onder 13/8 mmHg, terwijl voor de algemene populatie 14/9 mmHg als richtwaarde wordt genomen. Andere doeltreffende maatregelen om de bloeddruk te doen dalen, zijn: een zoutarm dieet volgen (maximaal 6 gr zout per dag), zijn gewicht onder controle houden, geregeld sporten, evenwichtig eten en zijn alcoholverbruik verminderen.
Aurélie Bastin, met medewerking van dr. Daniel Abramowicz, kliniekhoofd van de dienst nefrologie van het Brusselse Erasmusziekenhuis.
Deel en print dit artikel
Ingrediënten voor 4 personen Bereid...Crème brûlée van eendenlever
Mensen met ernstige nierinsufficiëntie moeten aan de dialyse: een kunstnier zuivert en filtert dan hun bloed. Patiënten die kiezen voor...Hemodialyse of peritoneale dialyse
Ziek zijn als kind: het is al geen pretje, maar kinderen met chronische nierinsufficiëntie zijn bovendien ook vaak te klein voor hun leeftijd. Dat kan flink wat leed vero...
Dialyse neemt slechts een beperkt deel van de normale nierfunctie over. Dat is genoeg voor de belangrijkste lichaamsfuncties, maar te...Waarom zijn er donornieren nodig?
Jan Donck, nefroloog in het AZ Sint-Lucas Gent
Bruno Woitrin, voorzitter van AIRG België
Tatiana Diakun is verpleegster en gespecialiseerd in peritoneale dialyse
Chronische myeloïde leukemie
Covid-19
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)
Maagkanker
Melanoom
Oogontsteking, oogirritatie of droge ogen
Overactieve blaas
Transplantatie van organen