Gepubliceerd op 23/02/2011 à 23:06
Hypertensie is samen met diabetes de meest voorkomende oorzaak van terminale nierinsufficiëntie (meer dan 50 % van de gevallen). Ze is echter niet alleen oorzaak, maar ook gevolg, en is bovendien een uiterst frequente complicatie bij een permanent verslechterende nierfunctie.
Zogenaamde "essentiële" of primaire (zonder bekende oorzaak) arteriële hypertensie komt bijzonder veel voor bij de algemene bevolking. Zo hebben 4 op de 10 personen op hun 60ste een te hoge bloeddruk (meer dan 140/90 millimeter kwik). Dr. Daniel Abramowicz, kliniekhoofd van de dienst nefrologie van het Erasmusziekenhuis, licht toe: "Slechts een klein percentage van alle hypertensiepatiënten krijgt nierinsufficiëntie waarbij dialyse noodzakelijk is. Gezien het zeer grote aantal hypertensiepatiënten ligt ook het aantal nierpatiënten echter zeer hoog. Vandaag is hypertensie samen met diabetes de belangrijkste oorzaak van terminale nierinsufficiëntie in West-Europa".
Nierschade door hypertensie is sterk vergelijkbaar met hart- of hersenvatschade. "Hypertensie leidt tot mechanische overbelasting van de slagaderwand. Die veroorzaakt op haar beurt fibrose (bindweefselvorming) die zelfs de glomerulaire niercapillairen aantast", vervolgt dr. Abramowicz. Gevolgen: de nierslagaders vernauwen en er ontstaan letsels in de glomeruli (nierfilters).
Of de nierbeschadiging nu veroorzaakt wordt door hypertensie of niet, 80 % van alle patiënten met vergevorderde nierinsufficiëntie loopt ook risico op hypertensie. Oorzaak: de vocht- en zoutretentie die ontstaat als de nieren het circulerende bloedvolume niet langer voldoende kunnen filteren. Daardoor ontstaat er een vicieuze cirkel: de nierinsufficiëntie veroorzaakt een te hoge bloeddruk, die op zijn beurt de nierfuncties snel doet verslechteren.
Een tijdige opsporing en een goede behandeling van primaire hypertensie zou veel mensen dialyse kunnen besparen. "Er bestaan wel degelijk doeltreffende geneesmiddelen. Het grootste probleem blijft: de patiënten overtuigen van het nut ervan. Velen laten zich immers niet behandelen omdat ze weten dat hun ziekte ongeneeslijk is en omdat ze geen onmiddellijke klachten hebben", betreurt dr. Abramowicz.
Nierinsufficiënten moeten krachtige diuretica (plasmiddelen) nemen die hun vocht- en zoutretentie verminderen. Vaak moeten ze die combineren met bloeddrukverlagers die tegelijk ook hun proteïnurie verminderen (een te hoog eiwitgehalte in de nieren, een vaak voorkomend probleem bij nierinsufficiëntie). Andere noodzakelijke maatregel: de bloeddruk voldoende verlagen om de nieren te beschermen. Concreet: onder 13/8 mmHg, terwijl voor de algemene populatie 14/9 mmHg als richtwaarde wordt genomen. Andere doeltreffende maatregelen om de bloeddruk te doen dalen, zijn: een zoutarm dieet volgen (maximaal 6 gr zout per dag), zijn gewicht onder controle houden, geregeld sporten, evenwichtig eten en zijn alcoholverbruik verminderen.
Aurélie Bastin, met medewerking van dr. Daniel Abramowicz, kliniekhoofd van de dienst nefrologie van het Brusselse Erasmusziekenhuis.
Deel en print dit artikel
"Therapietrouw slaat op de striktheid waarmee een patiënt de aanbevelingen van zijn arts opvolgt", aldus Valentina Provenzano, psychologe op de dienst nefrologie van het...
Wanneer dialyse (vervangende nierfunctiebehandeling) onvermijdelijk wordt, moet nog nagegaan worden welk soort behandeling het meest geschikt is voor de patiënt. Meestal...
Iedereen met een slechte nierfunctie moet zeer omzichtig omspringen met het langdurig gebruik van eender welk geneesmiddel. "Het regelmatig testen van de nierfunctie en h...
Als de nieren het bloed niet langer correct filteren, nemen de afvalstoffen in bloed en urine toe. Nierinsufficiëntie wordt dan ook vaak opgespoord bij een routinebloedon...
Jan Donck, nefroloog in het AZ Sint-Lucas Gent
Bruno Woitrin, voorzitter van AIRG België
Tatiana Diakun is verpleegster en gespecialiseerd in peritoneale dialyse
Chronische myeloïde leukemie
Covid-19
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)
Maagkanker
Melanoom
Oogontsteking, oogirritatie of droge ogen
Overactieve blaas
Transplantatie van organen