Evolutie

Bijwerkingen van levodopa

Dyskinesieën of onwillekeurige bewegingen treden meestal op na meerdere jaren behandeling met levodopa. Ze uiten zich door abnormale en soms indrukwekkende bewegingen van het gezicht, de romp en de ledematen. De patiënt kan die bewegingen niet controleren.

Eerder indrukwekkend dan invaliderend

Dyskinesieën treden meestal op wanneer de levodopaspiegel in de hersenen zijn maximum heeft bereikt, dus tussen twee innames van het geneesmiddel in. Ook al zijn ze soms heel opvallend, toch geeft de patiënt vaak de voorkeur aan de dyskinesieën boven de momenten waarop hij blokkeert.

Wittebroodsweken

Bij de meeste parkinsonpatiënten die beginnen met een levodopabehandeling verbeteren de symptomen aanzienlijk. Het effect van deze geneesmiddelen lijkt echter te vervagen naarmate de tijd verstrijkt. Vandaar dat er in het begin van een behandeling sprake is van 'de wittebroodsweken'. Dat zijn de jaren dat de behandeling een maximaal effect en een minimum aan bijwerkingen heeft.

Schommelingen bij het einde van het dosiseffect

Na enkele jaren treden er schommelingen op. Die schommelingen in de toestand van de patiënt kunnen ertoe leiden dat het effect van de vorige dosis is uitgewerkt, vooraleer het volgende tablet is ingenomen of werkzaam is. Die schommelingen worden steeds korter na het innemen van het geneesmiddel zichtbaar, doordat de patiënt zich opnieuw moeilijker voortbeweegt, terug alles trager gaat doen en eventueel ook trager begint te denken. De patiënt kan zich geblokkeerd voelen, geraakt niet vooruit, kan niet praten of bewegen... en dat blijft zo tot het volgende tablet werkzaam wordt. Door die schommelingen kan het noodzakelijk zijn dat de patiënt het aantal innames van zijn geneesmiddelen verhoogt van vier tot bijvoorbeeld acht per dag, maar eventueel in totaal wel dezelfde dosis levodopa inneemt.

On/off-schommelingen

Naarmate de ziekte evolueert, kunnen zich ook onvoorziene schommelingen voordoen. Dat zijn de zogenaamde on-off symptomen, een term die verwijst naar een schakelaar die plotseling wordt aan- of uitgezet. In tegenstelling tot de schommelingen die samenhangen met een uitgewerkte dosis, kunnen ze zich om het even wanneer voordoen, zonder enig voorteken.