Gepubliceerd op 26/06/2019 à 17:16
Prostaatkanker: de bijwerkingen van de hormoontherapie behandelen
Bijna een vijfde van de patiënten met prostaatkanker wordt behandeld met hormoontherapie. Deze behandeling is doeltreffend, maar heeft soms bijwerkingen. Gelukkig kunnen die behandeld worden.
Stemmingsstoornissen, vermoeidheid, erectiestoornissen, gewichtstoename, spiermassaverlies, opvliegers, stijgende cholesterol- en bloedsuikerwaarden en osteoporose … behoren tot de mogelijke bijwerkingen van hormoontherapie. Deze behandeling, die gebruikt wordt tegen agressieve en uitgezaaide prostaatkankers, vertraagt de groei van de tumor doordat het effect van testosteron geblokkeerd wordt, een hormoon dat verantwoordelijk is voor de mogelijke ontwikkeling van kankercellen in de prostaat.
Hoe kunnen de bijwerkingen van hormoontherapie beperkt worden?
Er zijn verschillende mogelijke oplossingen om deze bijwerkingen te bestrijden:
informatiesessies bijwonen,
veranderingen in de levensstijl,
sporten,
de risicofactoren opvolgen.
Uit een onderzoek aan The Ohio State University door de Exercise and Behavioral Medicine Laboratory, Kinesiology1 blijkt ook dat een oefen- en dieetprogramma resulteert in significante, klinisch betekenisvolle verbeteringen van de mobiliteit, de spierkracht en de lichaamssamenstelling (bijv. lichaamsvetpercentage) in vergelijking met patiënten die dit type programma niet volgen. De onderzoeksresultaten suggereren dat het een veilige en goed verdragen behandeling is voor patiënten met prostaatkanker met hormoontherapie.
Zoom op het oncorevalidatieprogramma
“Hier in Sint-Jan hebben we een aangepast oncorevalidatieprogramma – in samenwerking met de fysische geneeskunde - dat in 2015 bekroond werd met een prijs van de Stichting tegen Kanker omwille van de innovatieve en doeltreffende aanpak”, zo zegt dr. Christophe Ghysel, uroloog in het AZ Sint-Jan in Brugge. “Het programma is bestemd voor elke patiënt die hormoontherapie volgt, langdurig of kortdurend in het kader van een radiotherapie bijvoorbeeld.”
De behandeling is multidisciplinair en individueel, op maat van de patiënt. “De situatie van een 83-jarige patiënt is nu eenmaal heel anders dan die van een 63-jarige lotgenoot”, aldus dr. Ghysel.
Oncorevalidatie: een globale benadering
“Elke patiënt praat met een expertverpleegkundige die informatie geeft over de behandeling en hoe ze werkt. Daarnaast hebben patiënten een afspraak met een diëtist en nemen ze twee keer per week anderhalf uur deel aan een trainingsprogramma onder begeleiding van een revalidatiearts en een kinesitherapeut.”
“Via bevragingen konden we vaststellen dat lichamelijke oefeningen en de opvolging ervan voor een opmerkelijke verbetering van de levenskwaliteit van de patiënten zorgen en dat ze beter kunnen omgaan met de mentale en fysieke problemen rond hun therapie. De psychische effecten werden overigens lang genegeerd. Daarom wordt ook de partner van de patiënten erbij betrokken.”
Gelijkaardige programma’s zijn er ook in andere ziekenhuizen in België. Heeft het ziekenhuis geen oncorevalidatieprogramma, dan kan de patiënt doorverwezen worden of kan de huisarts een multidisciplinaire aanpak coördineren.
“In het algemeen raad ik al mijn patiënten in elk geval aan om fit en gezond te blijven”, zegt dr. Ghysel. “De nodige aandacht besteden aan voeding en lichaamsgewicht, veel water drinken en zo actief mogelijk blijven”, zo besluit de arts.
Artikel geschreven door Geneviève Ostyn, gezondheidsjournaliste, in samenwerking met dr. Ghysel, uroloog in het AZ Sint-Jan in Brugge.
1Effects of a Group-Mediated Exercise and Dietary Intervention in the Treatment of Prostate Cancer Patients Undergoing Androgen Deprivation Therapy: Results From the IDEA-P Trial. Annals of Behavioral Medicine, Volume 52, Issue 5, 19 april 2018, p. 412–428.
