Gepubliceerd op 04/07/2025 à 15:09
Op papier klinkt de hervorming van minister Frank Vandenbroucke aantrekkelijk: de zorg toegankelijker maken, ereloonsupplementen beperken, plafonds opleggen, artsen verplichten zich te conventioneren. In werkelijkheid dreigt deze aanpak echter zware ongewenste neveneffecten te veroorzaken.
Een “gratis” gezondheidszorg… maar tegen welke prijs?Neem een concreet voorbeeld: voor jongeren tussen 9 en 15 jaar zou een orthodontist nog slechts zo’n 464 euro mogen aanrekenen voor het plaatsen van een beugel met brackets. Dat bedrag ligt ver onder de reële kostprijs – alleen al voor het materiaal. Brackets kosten tussen de 15 en 20 euro per stuk, wat voor 28 tanden oploopt tot 560 euro. En dat is nog zonder de metalen bogen die maandelijks moeten worden vervangen (ongeveer 15 euro per stuk), de specifieke lijm (bijna 200 euro per tube), en – in het geval van doorzichtige aligners – de laboratoriumkosten die kunnen oplopen tot 2.000 euro. En dan zijn de vaste kosten van de praktijk, het personeel of de behandeltijd nog niet eens meegerekend… Het gevolg? Orthodontiepraktijken dreigen de deuren te sluiten, jongeren krijgen geen zorg meer, of moeten uitwijken naar het buitenland.
Wat doen we met de excessen?Er zijn uiteraard misbruiken: sommige artsen rekenen buitensporige erelonen aan. Maar dat blijft een kleine minderheid. Zoals dermatologe dr. S.A. het stelt: “Ja, er zijn excessen. Dan moeten die aangepakt worden! Maar de meeste onder ons werken eerlijk en correct.”
Minder praktijken, minder artsenSpecialisten maken zich ook zorgen over de kleine praktijken in de buurt, die vaak uitgerust zijn met duur materiaal en verschillende mensen tewerkstellen. “Het gaat niet om verrijking, maar om overleven,” zegt dermatologe dr. F.G. “Als de ‘ereloonsupplementen’1 beperkt worden tot 25%, zullen velen de deuren moeten sluiten. En dan verliezen niet alleen artsen hun werk, maar ook verpleegkundigen, secretaresses en technici.”
Een systeem dat doet denken aan het Verenigd Koninkrijk… en zijn ontsporingenDe minister zegt zich te willen laten inspireren door het Britse model (de NHS). Maar dat systeem zit overvol: wachttijden van meerdere maanden, zorg die geweigerd wordt vanaf een bepaalde leeftijd, en een dalende levensverwachting. Sommige patiënten zijn zelfs genoodzaakt dagenlang te kamperen voor een tandartspraktijk om hulp te krijgen. Moeten we dat echt willen overnemen?
Een tweeledig zorgsysteem… nog erger dan vandaagVandaag al steken heel wat patiënten de grens over naar België, op zoek naar kwaliteitsvolle zorg of gewoon om sneller een afspraak te krijgen – soms na maanden of zelfs jaren wachten in eigen land. Als Belgische zorgverleners gedwongen worden hun praktijk te sluiten of naar het buitenland te verhuizen om te overleven, zullen de wachttijden nog dramatischer worden. En dat betekent heel concreet dat de diagnose van ernstige ziekten maanden vertraging kan oplopen – met mogelijk tragische gevolgen.
Op weg naar staatsgeneeskunde: einde van de vrije keuze?Een andere omstreden maatregel: de minister zou het mogelijk willen maken om een arts zijn RIZIV-nummer af te nemen zonder tussenkomst van de Orde der Artsen of van een rechtbank. Concreet betekent dat dat een arts zijn recht om te praktiseren kan verliezen op basis van een louter politieke beslissing. Erger nog: om klachten te controleren zou de overheid toegang krijgen tot medische dossiers van patiënten – wat neerkomt op een ernstige inbreuk op het beroepsgeheim.
Misbruiken in het systeem, maar niet waar men het denktHet statuut van VVT (verhoogde tegemoetkoming) is bedoeld om de meest kwetsbare mensen te helpen. Wanneer het automatisch wordt toegekend, werkt het doorgaans goed. Maar wanneer het gebaseerd is op gedeclareerde inkomsten, worden enkel lonen meegerekend – zonder rekening te houden met andere inkomsten, zoals huur of dividenden. Gevolg: heel wat misbruiken, vaak ten koste van zij die het statuut echt nodig hebben.
Wie beslist, en voor wie?Heel wat artsen wijzen op de nauwe band tussen ziekenfondsen en beleidsmakers, op het feit dat zorgverleners van het terrein buitenspel worden gezet bij de onderhandelingen, en op een hervorming die zonder echte dialoog tot stand komt. Een apolitieke beweging, de Belgische Unie van Zorgverleners, verenigt vandaag al meer dan 8.500 professionals die aan de alarmbel trekken. Huisartsen en specialisten, tandartsen, kinesitherapeuten, logopedisten, verpleegkundigen, vroedvrouwen, psychologen, apothekers, studenten… allemaal willen ze samen strijden om het Belgische gezondheidssysteem te beschermen, vóór het te laat is.
Een oproep tot begripZorgverleners komen niet op straat voor hun eigen comfort. Het gaat hier niet om het verdedigen van voorrechten. Zij weten als geen ander: iedereen kan ooit patiënt worden en zorg nodig hebben. Ze strijden om hun werk goed te kunnen blijven doen. Voor een toegankelijke, menselijke en kwaliteitsvolle zorg. De artsen die actie voeren nemen hun verantwoordelijkheid op: er zijn maatregelen getroffen om de continuïteit van essentiële zorg te garanderen. Spoedgevallen blijven verzekerd. Medisch dringende situaties worden opgevangen.
Caroline Vrancken
Deel en print dit artikel
Op papier klinkt de hervorming van minister Frank Vandenbroucke aantrekkelijk: de zorg toegankelijker maken, ereloonsupplementen beperken, plafonds opleggen, artsen verpl...
Lees verderDankzij een nieuwe technologie geïmplementeerd door Sciensano is het nu mogelijk om pollenniveaus in real-time te monitoren, een primeur in België. De applicatie biedt ex...
Lees verderAtopische dermatitis is een chronische, multifactoriële ontstekingsziekte. De oorzaak moet men zoeken in genetische aanleg of in omgevingsfactoren die de ziekte kunnen u...
Lees verderDe atopische mars is de progressieve ontwikkeling van aandoeningen die verband houden met een allergie (atopische dermatitis, allergische rhinitis, astma, voedselal...
Lees verderProf. Dominique Tennstedt, Dermatoloog aan de Cliniques universitaires Saint-Luc
Chronische myeloïde leukemie
Covid-19
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)
Maagkanker
Melanoom
Oogontsteking, oogirritatie of droge ogen
Overactieve blaas
Transplantatie van organen