Veel mensen geloven dat veranderingen in de weersomstandigheden - zoals een toename van de vochtigheid, regenval of barometerdruk - leiden tot een verergering van de symptomen van gewrichts- of rugpijn, vooral bij mensen met artritis.

Weerpatronen en gewrichtspijn

Verschillende studies hebben de relatie tussen verschillende weerpatronen en gewrichtspijn onderzocht en kwamen tot gemengde conclusies, waaronder de mogelijkheid dat mensen patronen waarnemen (b.v. een verband tussen regenval en gewrichtspijn) die niet bestaan. Hoewel eerdere studies een verscheidenheid aan weersomstandigheden hebben onderzocht en gedetailleerde metingen van gewrichtspijn hebben gebruikt, waren zij gebaseerd op enquêtes en omvatten zij kleine aantallen patiënten.

Gewrichts- of rugpijn

Met behulp van gegevens over miljoenen consultaties van oudere Amerikanen, gekoppeld aan gegevens over de dagelijkse regenval, analyseerden de Amerikaansen onderzoekers van Harvard Medical School Boston, Columbia University en de University of Illinois de relatie tussen regenval en consultaties voor gewrichts- of rugpijn, of beide.

Regen en rugpijn: een aanvaarde overtuiging

De onderzoekers vonden geen verband tussen regenval en consultaties voor gewrichts- of rugpijn. Dit was zowel het geval bij de oudere bevolking in het algemeen als bij patiënten met reumatoïde artritis in het bijzonder. “Er kan wel een verband zijn, maar grotere, meer gedetailleerde gegevens over de ernst van de ziekte en de pijn zijn nodig om de geldigheid van deze algemeen aanvaarde overtuiging te staven”.

34% van de werknemers zegt rugproblemen te hebben die overigens vaak tot werkonderbrekingen leiden. Dat gegeven is verontrustend omdat lage rugpijn de voornaamste oorzaak is van invaliditeit voor de leeftijd van 45 jaar. Wat zijn de mogelijke oorzaken? Een slecht ingerichte werkplaats, verkeerde houdingen, steeds dezelfde en belastende handelingen, zware dingen dragen …

Fysiek of statisch werk en rugpijn

Houdt uw werk fysieke activiteit in? Het torsen van zware gewichten of het moeten uitvoeren van steeds dezelfde handelingen kan aan de basis liggen van pijnen die de volledige wervelkolom kunnen aantasten. Werkt u op kantoor, als loket- of onthaalbediende en doet u eerder zittend werk? Ook dan kunt u te maken krijgen met rugproblemen. De gedwongen lichaamshoudingen die voortvloeien uit computerwerk, de positie van het scherm en toetsenbord, om nog te zwijgen van de muis … Al het voorgaande verplicht u eigenlijk uw lichaam in een bepaalde positie te houden en kan dus rugpijn veroorzaken.

Rugpijn: psychosociale oorzaken, niet te verwaarlozen!

Stress, mentale belasting en druk zijn allemaal psychische risicofactoren die niet te onderschatten zijn, want ze kunnen het ontstaan van lumbaal lijden versnellen en zelfs bestendigen. Het is immers zo dat de beoogde doelen met betrekking tot productiviteit, kwaliteit en rentabiliteit de nodige focus en concentratie vereisen die bovenop de reeds bestaande fysieke kwalen komen. Bovendien kunnen ook de regels van de organisatie een oorzaak zijn (werkritme, onaangepaste uurregeling), evenals individuele factoren. Sommige mensen zijn namelijk minder gespierd en kwetsbaarder dan anderen …

Oplossingen op maat van de oorzaken van rugpijn

Uw rugproblemen identificeren is een eerste stap naar verlichting. Neem de tijd om uw werk te analyseren en de verschillende elementen die in aanmerking zouden kunnen komen neer te schrijven. Eenmaal dat gedaan zal het in principe gemakkelijker zijn om oplossingen op maat te vinden. Aarzel niet er met uw verantwoordelijke over te praten om indien nodig samen tot een oplossing te komen.

Rugpijn: wie raadplegen?

U ondervindt rugproblemen en u hebt rugpijn op het werk? Wacht niet tot de pijn verergert. U kunt de volgende personen raadplegen: • uw huisarts voor een eerste diagnose, • een reumatoloog bij aanhoudende of ernstige gewrichts- of beenderproblemen in de rug, • een kinesitherapeut voor de uitvoering van door de arts voorgeschreven kinesitherapie, • een osteopaat (alvorens bij een osteopaat langs te gaan, is het aanbevolen om eerst het advies van een arts in te winnen voor een nauwkeurige diagnose), • de arbeidsgeneesheer voor advies.

Drie keer per week wandelen om de rugpijn te verlichten halveert bijna het risico op herhaling, volgens het eerste onderzoek in zijn soort. Wereldwijd hebben ongeveer 800 miljoen mensen lage rugpijn en zeven op de 10 mensen die daarvan herstellen, krijgen binnen een jaar opnieuw last.

Lopen kan een "grote invloed" hebben op rugpijn

Onderzoekers zeiden dat de bevindingen, gepubliceerd in de Lancet, laten zien dat wandelen een "grote invloed" kan hebben op de belangrijkste oorzaak van invaliditeit wereldwijd. "Je hoeft niet elke dag 5 of 10 km te lopen om deze voordelen te krijgen," zei Mark Hancock, senior auteur van het onderzoek en professor fysiotherapie aan de Macquarie University in Australië.

Lopen tegen rugpijn: hoe doe je dat?

"Het is belangrijk om te beginnen met korte wandelingen en dan geleidelijk de afstand en intensiteit te verhogen naarmate je fitheid toeneemt. Wandelen is een goedkope, breed toegankelijke en eenvoudige oefening die bijna iedereen kan doen, ongeacht geografische locatie, leeftijd of sociaaleconomische status."

Zo komt chronische pijn tot stand

Per definitie is chronische pijn een continue of wederkerende pijn die langer dan drie maanden aanhoudt. De oorzaken van chronische pijn zijn divers en vaak het resultaat van een samenspel van verschillende elementen. Zo kan een initieel letsel, zoals een verrekking of operatie, aan de basis liggen, maar risicofactoren zoals stress, ongezonde voeding, gebrek aan beweging, metabool syndroom, overgewicht, een verstoord slaappatroon en gemoedstoornissen werken de overgang naar chronische pijn in de hand. Als die factoren aanwezig blijven, kunnen ze de pijn na verloop van tijd verergeren en kunnen patiënten zo in een neerwaartse vicieuze cirkel terechtkomen. Chronische pijn komt vaker voor bij vrouwen en is eveneens leeftijdgebonden.

Chronische pijn is meer dan een zichtbaar letsel

Wat de oorzaak ook mag zijn, het resultaat is hetzelfde: een ontregeling van het pijnsysteem. Inderdaad, het is niet zozeer het initiële letsel dat chronische pijn veroorzaakt, maar de aanhoudende overgevoelige reactie van het pijnsysteem. Zo’n overgevoelige reactie kan men vergelijken met een rookmelder die in alarm blijft gaan, zelfs als er geen rook meer is. Het lichaam van chronische pijnpatiënten zit dus vast in een constante staat van pijn, zonder dat er daar noodzakelijk nog een directe anatomische aanleiding voor is.

Het chronische pijn-traject

Mensen met chronische pijn hebben gemiddeld een traject van zes jaar achter de rug voor ze zich aanmelden bij chronische pijnspecialisten. Dat kan te maken hebben met het feit dat er – tot lang na genezing van het oorspronkelijke letsel – nog gezocht wordt naar een zichtbare causale factor van de pijn. Anderzijds raadplegen chronische pijnpatiënten verschillende specialisten en overlopen ze meerdere opties in hun zoektocht naar een oplossing. Maar ook de lange wachttijden voor een consultatie bij artsen verlengt het traject aanzienlijk.

Leven met chronische pijn

Leven met chronische pijn is nefast voor het algemene welbevinden. Het onderbreekt de nachtrust, verstoort de aandacht, geeft aanleiding tot sombere gedachten en werkt angst in de hand. Het brein van een chronische pijnpatiënt blijft namelijk 24 op 7 reageren alsof er iets gevaarlijks aan de hand is. Zonder behandeling is de kans groot dat de pijn enkel erger wordt. Maar net omdat chronische pijn een multifactorieel en complex proces is, is er ook geen snelle en eenvoudige behandeling.

Een aanvaardingsgerichte strategie is de sleutel tot herstel

De verwachting dat de chronische pijn op één of andere manier kan worden weggenomen, is voor de meeste patiënten onrealistisch. Het behandelen van de oorspronkelijke – en ondertussen genezen – kwetsuur heeft namelijk vaak geen zin meer. Daarom is een belangrijke eerste stap van het behandelingsproces het goed begrijpen van hoe chronische pijn juist tot stand komt. Pas dan kun je het brein leren om een verschil te maken tussen echt gevaar en een onaangenaam gevoel. Maar ook het aanvaarden dat de pijn er is en hoogstwaarschijnlijk ook nooit meer zal verdwijnen, is een moeilijk maar essentieel onderdeel van de behandeling.

Een multidisciplinaire aanpak

De beste remedie blijft natuurlijk preventie, maar uiteraard kan chronische pijn niet altijd vermeden worden. Hoe dan ook is een gezonde levensstijl een van de voornaamste bondgenoten van chronische pijnbestrijding. Naast medicatie ligt de focus bij de behandeling van chronische pijn dus ook op beweging, wat de goede werking van het pijnsysteem activeert, en gezonde voeding. Dit wordt eventueel verder aangevuld met gedragstherapie en psychosociale ondersteuning. Ook mindfulness, yoga of muziek als onderdeel van het behandelingsproces kan voor sommige chronische pijnpatiënten wonderen verrichten.

Chronische pijn zonder duidelijke oorzaak?

Helaas is het begrip ‘chronische pijn zonder duidelijke oorzaak’ vaak nog een taboe. Maar gelukkig wordt dit onderwerp meer en meer onder de aandacht gebracht. Het ultieme doel van een chronische pijnbehandeling is in de eerste plaats het dempen van de pijn, maar daarnaast ook het boeken van winst op het vlak van zelfredzaamheid door functieverlies te vermijden en liefst zelfs te verbeteren. Tenslotte is het belangrijk om te beseffen dat er, ondanks een zeker niveau van blijvende pijn, er een waardevol leven kan bestaan.