Spacticiteit: een symptoom van multiple sclerose

Reflexhoudingen

Als we rechtstaan, hebben we de natuurlijke neiging om onze armen te buigen en onze benen en romp te strekken. Die reflexhoudingen zijn gedeeltelijk geïnhibeerd, met andere woorden: ze worden gecontroleerd door de hersenen tijdens onze bewegingen. Zo kunnen we soepel lopen en kleine voorwerpen vastnemen (fijne motoriek).

Als de hersenbanen die het ruggenmerg sturen, beschadigd zijn, hebben we de neiging om die houding te overdrijven en onze benen en romp extra op te spannen.

Spasmen en myoclonieën

Soms kan de minste, enigszins snelle beweging, intense spiercontracties veroorzaken: spasmen. Die zijn vaak pijnlijk en altijd hinderlijk.

Myoclonieën zijn herhaalde spierschokjes die 'snachts optreden en de slaap ernstig kunnen verstoren. De patiënt is zich daar niet van bewust, maar de partner wordt wel wakker!

Voortdurende samentrekking

In het beginstadium van multiple sclerose kan die verstoorde controle zich uiten in abnormaal hevige reflexen in armen en benen. Bij ernstiger hersenletsels zijn de betrokken spieren voortdurend gespannen. We spreken dan van spasticiteit.

Die voortdurende samentrekking van arm-, been- en rompspieren hindert de bewegingen, maakt ze minder nauwkeurig en mechanischer, en kan ze zelfs volledig onmogelijk maken. Spasticiteit kan ook zeer pijnlijk zijn.

Fampridine®, een nieuwe symptomatische behandeling

4-aminopyridine, een molecule die al lang wordt gebruikt, is nu beschikbaar in de vorm van vertraagde afgifte: Fampridine®. Hiermee vergroot de kans dat de patiënt reageert op de behandeling en verminderen de nevenwerkingen. Bij 1/3 van de patiënten vermindert Fampridine® de stijfheid en maakt het de bewegingen sneller en vlotter, ook bij het wandelen.

De behandeling van spasticiteit

De beste behandeling van spasticiteit blijven kinesitherapeutische soepelheidsoefeningen. Antispastische geneesmiddelen (Dantrium®, Lioresal® en Sirdalud®) kunnen spasticiteit en in mindere mate ook spasmen en myoclonieën helpen bestrijden.

De pomp met baclofen

Bij spasticiteit en spasmen in alle onderste ledematen die invaliderend zijn en waarbij geneesmiddelen niet helpen, kan een pomp met baclofen geplaatst worden. Bij deze chirurgische techniek wordt onderhuids een pompje ingebracht dat in het cerebrospinale vocht rond het ruggenmerg rechtstreeks een antispastisch geneesmiddel, baclofen, inspuit.